چقدر بخوابیم خوب است؟

خواب از نگاه طب ایرانی، یکی از ارکان مهم حفظ سلامت است و تعادل بدن را تنظیم می‌کند. خواب مناسب به بازسازی قوا، بهبود گوارش و تقویت حافظه کمک می‌کند. بر اساس اصول طب ایرانی، بهترین زمان خواب از شب تا سحر است. چراکه بدن در ساعات ابتدایی شب انرژی بیشتری برای بازسازی دارد. خوابیدن بعد از نیمه‌شب یا دیر بیدار شدن می‌تواند موجب اختلال در عملکرد اعضای بدن، کسالت، کاهش تمرکز و نیز بروز عوارض و بیماری‌های گوناگون در آینده شود.

دکتر روشنک مکبری‌نژاد، پزشک عمومی و متخصص طب سنتی در گفتگو با همشهری‌آنلاین می‌گوید: خواب، یکی از اصول شش گانه در طب سنتی است که هرگز نباید از تعادل خارج شود. متاسفانه خیلی‌ها به بیدار ماندن در شب و دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن عادت کرده‌اند. نه تنها جوانان، بلکه افراد میانسال زیادی را می‌بینیم که عادت کرده‌اند شب دیروقت بخوابند و صبح دیر بیدار شوند. این موضوع در بروز بیماری‌ها و به هم خوردن تعادل سلامتی بسیار تاثیرگذار است.

این متخصص طب سنتی تاکید می‌کند: یکی از مواردی که حتما باید مورد توجه قرار بگیرد، به‌موقع خوابیدن و به‌موقع بیدار شدن است. توصیه ما این است که افراد قبل از ۱۱ شب بخوابند و صبح هم زودتر بیدار شوند. همچنین با توجه به این که آمار ناباروری زیاد شده، به افراد نابارور توصیه می‌کنیم که شب به موقع بخوابند. چون دیر خوابیدن خودش باعث تاخیر در باروری می‌شود.

دکتر مکبری‌نژاد با تاکید بر این که خواب طولانی روز یا خواب طولانی صبحگاهی اصلا توصیه نمی‌شود و به شدت مضر است، درباره علت آن توضیح می‌دهد: افرادی که شب‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانند و صبح تا وسط روز می‌خوابند، دچار مشکلات مختلفی می‌شوند. این رفتار می‌تواند باعث چاقی، سندروم متابولیک، زردی رنگ چهره، کدر شدن رنگ صورت، افزایش فشار خون و بیماری‌های مختلف شود.

این پزشک می‌گوید: برای بعضی‌ها خواب روز مناسب است اما مدت آن باید کوتاه باشد. خواب قیلوله که قبل از ناهار است، چون کوتاه است ایرادی ندارد. خواب طولانی‌مدتِ بعد از غذا هم اصلا توصیه نمی‌شود.

این متخصص طب سنتی درباره میزان خواب شبانه هم می‌گوید: میزان مناسب خواب برای هر فردی متفاوت است و بستگی به مزاج او دارد و درواقع نوع مزاج فرد است که تعیین می کند که چقدر به خواب نیاز دارد. مثلا افرادی که رطوبت بدن‌شان زیادتر است، نیاز به خواب بیشتری دارند و افرادی که رطوبت بدن‌شان کمتر است و مزاج خشک‌تری دارند و لاغرترند، نیاز به خواب کمتری دارند و با مقدار خواب کمتری احتیاج‌شان برآورده می‌شود. در حال حاضر گفته می‌شود که ۶ تا ۱۰ ساعت خواب کافی است اما ما با یک حکم کلی نمی‌توانیم بگوییم چه میزان خواب برای همه افراد کافی است.

مکبری‌نژاد در ادامه به ارتباط کم‌خوابی و استرس اشاره می‌کند و می‌گوید: حالات روحی و روانی، یکی دیگر از اصول شش‌گانه در طب سنتی است که استرس هم زیرمجموعه آن است. از نگاه طب سنتی اگر فرد مراقب تغذیه خود باشد، خواب و بیداری‌اش به موقع و کافی باشد و تحرک بدنی مناسب و متناسبی داشته باشد، قطعا استرس‌ کمتری را هم تجربه خواهد کرد. البته تکنیک‌ها و روش‌های جداگانه و دیگری هم برای کاهش استرس در طب سنتی وجود دارد.