توسعه پوشش گیاهی بویژه اجرای به موقع «طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت» یکی از راهکارهای اصلی و مطمئن برای کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از هجوم ریزگردها بعنوان یک چالش اساسی اصفهان به شمار می آید.
آلودگی هوا ناشی از دود صنایع، خودروها و دیگر منابع آلاینده از یک سو و ریزگرد و گرد غبار از سوی دیگر، ریههای همگان را در دیار نصف جهان میآزارد، این چالش سالهاست مشکلات فراوانی را برای شهروندان و بخصوص افراد سالخورده، کودکان و و بیماران بوجود آورده است.
بنا به نظر کارشناسان، آلودگی هوا دستکم ۴۴۱ میلیون دلار در سال به استان اصفهان خسارت وارد میکند، آلودگی هوا، امروزه بعنوان بحران محیط زیستی و قاتل خاموش مطرح است که سالانه جان میلیونها نفر میگیرد.
کلانشهر اصفهان با حدود ۲ میلیون نفر جمعیت کمترین تعداد روزهای هوای پاک و همچنین میزان بارش سالانه را در مقایسه با سایر کلانشهرها دارد، تردد روزانه بیش از ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو، صنایع کوچک و بزرگ بسیاری که آن را احاطه کردهاند و شرایط جغرافیایی و اقلیمی این شهر، کلاف آلودگی هوای این خطه را پیچیدهتر ساخته است.
عامل انسانی یکی از عوامل اصلی بوجود آورنده و تشدید کننده آلودگی هوا و گرد و غبار محسوب میشود و استفاده بیرویه و نادرست صنعتی، کشاورزی و سوختهای فسیلی میتواند این آلودگی را دوچندان کند.
آنچه امسال بر گستره آلودگی اصفهان اضافه کرد، تحقق نیافتن پیش بینیهای هواشناسی در باره بارشهای پاییزی بود، بارشهای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ (اول مهر تا ۲۸ آذر جاری) در استان اصفهان تنها ۲۳ میلی متر گزارش شده و در حالی وارد زمستان میشویم که ۹۸ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی است، همین امر و خشکی ۹۸ درصدی تالاب بین المللی گاوخونی و رودخانه زاینده رود افزایش انتشار ریزگردها را به همراه دارد.
گسترش پوشش گیاهی، راهکاری مناسب برای کاهش آلودگی هوا
آنطور که صاحبنظران معتقدند، توسعه پوشش گیاهی از راهکارهای مناسب کاهش آلودگی هوا به شمار میرود، موضوعی که در کشورهای پیشرفته بطور جدی جزو برنامههای اصلی سیاستمداران است و در کشور ما باید بیشتر به آن بها داده شود.
یکی از طرحهای مفید و فراگیر که اثرات آن را میتوان در سالهای آینده مشاهده کرد «طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت» است که در دولت سیزدهم مصوب شده و اکنون در حال اجراست، طبق اعلام رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت به ۱۸۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد، آغاز اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، در اصفهان همزمان با سراسر کشور، در مشارکت با سازمانهای مردم نهاد، برخی صنایع و نهادهای مختلف از ۱۱ آذر امسال آغاز شد.
جلوگیری از افزایش آلودگی هوا، تولید اکسیژن، کاهش فرسایش خاک و کنترل ریزگردها و گرد و غبار از مزایای اجرای طرحهای مرتبط با توسعه پوشش گیاهی و به خصوص طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت به شمار میرود، لذا همکاری عمومی و جدیت در اجرای به موقع این پروژه سود همگانی به همراه دارد و تا حدودی روند صعودی مشکلات فعلی ناشی از ریزگرد و آلودگی هوا را متوقف میکند.
جذب ۶۸ تن گرد و غبار توسط یک هکتار جنگل
به گفته رییس اداره جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان، گسترش هر هکتار جنگل دست کاشت جذب ۶۸ تن گرد و غبار و تبدیل ۲.۵ تن گاز کربنیک و تبدیل آن به اکسیژن را به همراه دارد.
بابک حقیقی اظهار داشت: کاهش آلایندهها، تولید اکسیژن، جلوگیری از انتشار گازهای سمی و گرد و غبار، تعدیل آب و هوای منطقه، کاهش درجه دما، کاهش فرسایش خاک و تغذیه سفرههای آب زیرزمینی از مزایای اثربخش توسعه پوشش گیاهی است.
سهم ۲۵ میلیونی اصفهان در کاشت درخت
وی با بیان اینکه سهم استان اصفهان در این طرح چهار ساله ۲۵ میلیون اصله درخت است، اضافه کرد: سهم امسال این استان از «طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت» تولید چهار میلیون اصله نهال است.
حقیقی گفت: این طرح با مشارکت بخش خصوصی و دولتی در حال انجام است و همزمان با سایر نقاط کشور، بر مبنای برنامه چهار ساله اجرایی میشود.
رییس اداره جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی اصفهان خاطرنشان کرد: برای این طرح در برخی از مناطق کاشت نهال و در برخی مناطق دیگر کاشت بذر درخت «بادام اسکوپاریا» انجام می شود.
وی با تاکید بر اینکه مشارکت عمومی و به ویژه همکاری نهادها و دستگاههای اجرایی در این طرح اهمیت دارد، ادامه داد: مجموعههایی مانند مجتمع فولاد مبارکه و پالایشگاه در این زمینه سهیم بودهاند و صنایعی مثل پتروشیمی نیز قول مساعد دادهاند، البته نیاز است که مشارکت در این ارتباط افزایش یابد.
توسعه پوشش گیاهی در مناطق بیابانی اصفهان
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان، این استان در راستای طرح مذکور، ۳۵ درصد از تعهد خود را در اراضی بیابانی و ۶۵ درصد را در مناطق بدون نیاز به آبیاری اجرا میکند.
ابوطالب امینی اضافه کرد: بر همین اساس و در پیوند با طرح مورد نظر از سال گذشته تا پایان امسال بالغ بر چهار میلیون اصله نهال در استان تولید و بر مبنای برنامه در شهرستانهای مختلف بویژه در مناطق بیابانی کاشته میشود.
استان اصفهان ۱۰.۷ میلیون هکتار زمین دارد که بیش از ۹۰ درصد آن معادل حدود ۹.۸ میلیون هکتار را عرصه منابع طبیعی و ملی، حدود ۴۰۳ هزار هکتار را جنگل، ۶ میلیون هکتار را مرتع و سه میلیون هکتار را بیابان تشکیل داده است.
جنگلهای استان اصفهان بطور عمده در ۲ شهرستان فریدونشهر با ۴۰ هزار هکتار و سمیرم با ۲۵ هزار هکتار قرار دارد و سرانه جنگل در این منطقه کمتر از یک دهم هکتار است اما با وجود سطح کم، تنوع گونهای خوبی (۳۵ گونه درختی و درختچهای) دارد.
این استان از نظر تقسیمبندی نواحی رویشی در ۲ ناحیه رویشی زاگرسی و ایران تورانی قرار گرفته است که ناحیه رویشی زاگرسی، غرب و جنوب استان را شامل میشود و بقیه مناطق جزو ناحیه رویشی ایرانی تورانی به شمار میرود.