انتخاب های غذایی به طور قابل توجهی بر سلامت جهانی تأثیر می گذارد و در حدود ۱۱ میلیون مرگ از طریق بیماری هایی مانند دیابت، سرطان و بیماری های قلبی عروقی نقش دارد.
مؤسسه تحقیقات سرطان آمریکا بر کاهش بالقوه نئوپلاسم ها یا رشد غیرطبیعی بافت با تغییر سبک زندگی و انتخاب های غذایی در کشورهای در حال توسعه تاکید می کند.
در طول دهه گذشته، افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده و فوق فرآوری شده در سراسر جهان مشاهده شده است. این تشدید بر نیاز حیاتی به بررسی و افزایش آگاهی در مورد اثرات این غذاها بر سلامت کلی تاکید می کند.
تعریف غذاهای فرآوری شده و فوق فرآوری شده
فرآوری مواد غذایی شامل تکنیک هایی است که مواد غذایی خام را برای سهولت در نگهداری و مصرف اصلاح می کند. در طبقهبندیهای معاصر، مواد غذایی به چهار دسته فرآوری نشده، مواد آشپزی فرآوریشده، غذاهای فرآوریشده و غذاهای فوقفرآوریشده (UPF) تقسیم میشوند.
وزارت کشاورزی ایالات متحده “غذای فرآوری شده” را به عنوان هر گونه میوه، سبزیجات یا ماده غذایی تغییر یافته، از جمله تمیز کردن، آبگیری، گرم کردن، آبمیوه گیری یا انجماد، جدا از محصولات کشاورزی خام تعریف می کند.
به عنوان مثال می توان به توفو (از سویای خام)، بادام بو داده خشک (از بادام خام) و سبزیجات کنسرو شده (مانند گوجه فرنگی، هویج) اشاره کرد.
در مقابل، غذاهای فوق فرآوری شده تحت پردازش بیشتری قرار می گیرند و شامل مواد اضافی مانند چربی ها، نمک، شکر، مواد نگهدارنده، رنگ های مصنوعی و طعم دهنده ها، مانند گوشت های فرآوری شده، نوشیدنی های شیرین، شیرینی های بسته بندی شده، میان وعده ها، سوپ های فوری و وعده های غذایی منجمد می شوند.
از بین بردن باورهایی در مورد غذاهای فرآوری شده
یک تصور غلط رایج وجود دارد که همه غذاهای فرآوری شده فاقد ارزش غذایی و مضر هستند. با این حال، برخی از روشهای فرآوری میتوانند مواد غذایی را تقویت یا حفظ کنند، مانند غنیسازی غذا با مواد مغذی لازم مانند آهن، ویتامینها و ید برای جلوگیری از کمبود.
علاوه بر این، روشهای پردازش مانند پخت، خشک کردن و پاستوریزه کردن میتوانند از رشد باکتریهای مضر جلوگیری کنند، ماندگاری را افزایش دهند و طعم و بافت را بهبود بخشند و تهیه غذا را راحتتر کنند.
محتوای غذایی و تاثیر آن
تحقیقات نشان میدهد که غذاهای فوقفرآوریشده (UPFها) ارزش غذایی و تغذیهای ضعیفی دارند و به شرایط شدیدی مانند چاقی کمک میکنند. این غذاها به طور معمول سرشار از انرژی، کربوهیدرات های تصفیه شده، چربی های ناسالم و قند هستند اما فیبر، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین کمی دارند.
مطالعات مختلف مصرف UPF ها را با افزایش خطرات چاقی، چاقی شکمی، سندرم های متابولیک، فشار خون بالا، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی عروقی، سرطان و افسردگی مرتبط دانسته اند. این خطرات سلامتی با محتوای غذایی ضعیف و سطوح گلیسمی بالا در UPF ها مرتبط است.
آشنایی با برچسب های مواد غذایی
شناسایی غذاهای فرآوری شده و فوق فرآوری شده صرفاً از روی برچسب مواد غذایی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا تکنیک های فرآوری خاصی اغلب فاش نمی شوند. با این حال، درک برخی از مفاهیم اساسی توسعه و فرآوری مواد غذایی می تواند کمک کند.
به عنوان مثال، میوهها و سبزیجات تازه فرآوریشده یا فوقفرآوری نشدهاند، در حالی که مواد آشپزی مانند روغنهای گیاهی، قندها و نمکها در گروه حداقل فرآوریشده قرار میگیرند. علاوه بر این، تعداد موادی که روی یک محصول غذایی ذکر شده است میتواند سطح پردازش آن را نشان دهد.
افزودنیهای آرایشی و بهداشتی که در انتهای فهرست مواد ذکر شده است، مانند تقویتکنندههای طعم، شیرینکنندهها، غلیظکنندهها، کربناتکنندهها و عوامل لعابدهنده، میتوانند به شناسایی غذاهای فوقفرآوریشده کمک کنند. در برخی موارد، محصولات غذایی ممکن است مواد تشکیل دهنده را به عنوان طعم دهنده های طبیعی یا مصنوعی برچسب گذاری کنند که فرآیند شناسایی را ساده می کند.
نقش غذاهای فرآوری شده و فوق فرآوری شده در رژیم های غذایی مدرن
تقاضا برای راحتی منجر به افزایش قابل توجهی در مصرف غذاهای فوق العاده فرآوری شده شده است و آنها را به جزء برجسته رژیم های غذایی مدرن تبدیل کرده است. این غذاهای پر انرژی اغلب حاوی سطوح بالایی از چربی های اشباع نشده، قندهای اضافه شده و نمک هستند. استراتژیهای بازاریابی هوشمندانه، از جمله استفاده از شخصیتهای محبوب، تأییدیهها و هدایا، به شدت بر انتخابهای غذایی، بهویژه در میان کودکان تأثیر میگذارد.
در نتیجه، تفاوت بین غذاهای فرآوری شده و فوق فرآوری شده بسیار مهم است. در حالی که غذاهای فرآوری شده را می توان با خیال راحت مصرف کرد، ارتباط بین غذاهای فوقفرآوریشده UPF ها و پیامدهای نامطلوب سلامتی را نمی توان اغراق کرد. تشویق به مصرف مواد غذایی غنی شده سرشار از پروتئین ها، ویتامین ها و مواد معدنی نسبت به UPF های با کیفیت پایین برای ارتقای سلامت بهتر ضروری است.