-دیابت یا قند خون بیماری غیر واگیر، شایع، مزمن، پرهزینه و پرعارضه اما قابل پیشگیری است که در عصر حاضر افراد زیادی در جهان، ایران و اصفهان را درگیر خود کرده، بر همه ابعاد زندگی مبتلایان تاثیر منفی گذاشته و زندگی شیرین آنها را تلخ کرده است.
امروز ۲۵ آبان، آخرین روز هفته ملی “دیابت” است و دیروز چهاردهم نوامبر (معادل ۲۴ آبان)، مصادف با سالگرد تولد «فردریک بانتینگ» کاشف انسولین از سال ۱۹۹۱ میلادی با همکاری بنیاد بینالمللی دیابت (IDF) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان روز جهانی دیابت نامگذاری شده است.
هدف از نامگذاری روزی به نام روز جهانی دیابت و تعیین هفتهای با عنوان هفته ملی “دیابت”، لزوم افزایش آگاهی عمومی در ارتباط با علل، عوارض، پیشگیری و درمان این بیماری است، چرا که این بیماری میتواند با نشانههای خاموش در بدن، تبعات زیادی بر سلامت انسان داشته باشد.
برای مقابله با این بیماری و عوارض آن باید نشانههای خاموش دیابت را شناخت، رژیم غذایی مناسب داشت و ورزش را فراموش نکرد.
اهمیت توجه به دیابت چنان زیاد است که مجمع عمومی سازمان ملل در اتفاقی نادر با تصویب قطعنامهای، آن را یک بیماری مزمن و ناتوان کننده با هزینه های هنگفت که خانوادهها، دولت ها و کل جهان با آن مواجه هستند، معرفی میکند.
دنیای مدرن امروز که در آن تحرک و مصرف غذاهای سنتی جای خود را به بی تحرکی و استفاده مداوم از خودرو و غذاهای مضر آماده داده و تغییر سبک زندگی باعث جولان بیماری های مختلف به خصوص دیابت شده است ایجاب می کند که رسانه های جمعی بیش از گذشته اعلام کنند: در صورت کنترل نکردن قند خون، صدمات جبران ناپذیری بر فرد و جامعه از سوی دیابت تحمیل میشود.
حساسسازی و آگاهی افراد نسبت به بیماری قند یکی از وظایف اصلی خیریه های فعال در زمینه دیابت است
رییس هیات مدیره موسسه خیریه دیابت اصفهان در این پیوند گفت: هفته ملی و روز جهانی دیابت بزرگترین رویداد آگاهی بخشی در مورد این بیماری غیرواگیر و پرهزینه در جهان است و سالهاست که خیریه های فعال در زمینه دیابت در سراسر جهان برای حساس سازی و آگاهی افراد نسبت به آن فعالیت میکنند.
دکتر محمد علی عطاری ادامه داد: موسسه خیریه دیابت اصفهان در سال ۱۳۷۸ به وسیله هیات موسسی شامل اساتید دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پزشکان متخصص و کارشناسان بهداشتی و درمانی بهعنوان یک مرکز درمانی تخصصی جامع تاسیس شد.
وی یادآور شد: موسسه خیریه دیابت اصفهان، مجموعهای از تخصصها از جمله قلب، چشم، فوق تخصص غدد، ارتوپدی، پوست و دندانپزشکی را به بیماران دیابتی ارایه میکند و هزینه خدمات این موسسه برای مبتلایان به دیابت، حداکثر تا ۵۰ درصد هزینههای مصوب است.
وی تاکید کرد: ضروری است، آگاهی افراد جامعه نسبت به بیماری دیابت افزایش یاد و تنها به کمک آگاهی بخشی و آموزش می توانیم هر فرد را به مرحله ای برسانیم که قبل از اینکه به دیابت و یا زخم دیابتی مبتلا شود، خود به دنبال غربالگری رفته و آزمایش بدهد.
وی یادآور شد: بر اساس آمار، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد جامعه ایران در دوره پیش دیابت (پره دیابتیک) قرار دارند و با غربالگری میتوان افراد در معرض خطر را شناسایی و به آنها آموزش داد تا با تغییر سبک زندگی به این بیماری مبتلا نشوند.
استاد بازنشسته علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: پرخوری، بیتحرکی و استرس باعث شده هم اکنون تعداد بسیاری از کودکان و نوجوانان دچار دیابت نوع ۲ شوند و این درحالی است که پیش از این دیابت در جوانان و نوجوانان به میزان فعلی نبود.
رییس هیات مدیره موسسه خیریه دیابت اصفهان افزود: افرادی که چاق هستند و بستگانی مبتلا به دیابت دارند، همه بیماران مبتلا به فشار خون بالا و خانم هایی که تنبلی تخمدان دارند در معرض خطر ابتلا به بیماری دیابت هستند.
وی با اشاره به هزینه سنگین بیماری دیابت در سراسر جهان گفت: پیش بینی می شود در سال ۲۰۳۰ هزینه کنترل دیابت و عوارض آن در کل جهان به حدود یک تریلیون دلار برسد. هم اکنون میانگین هزینه درمان یک فرد دیابتی ماهانه ۱۳۰ دلار است و اگر هزینه مشکلات کلیوی و قلبی مبتلایان به دیابت به این هزینهها اضافه شود، این رقم چندین برابر خواهد شد.
دکتر عطاری تصریح کرد: هزینه های دیابت تنها هزینه انسولین نیست و بیماران دیابتیک به طور متوسط ۲ تا سه برابر افراد عادی در بیمارستانها بستری میشوند و خدمات بیمارستانی آنها نیز پرهزینهتر است.
وی اضافه کرد: پیش بینی می شود تا سال ۲۰۴۵ تعداد بیماران بزرگسال این بیماری به ۷۸۳ میلیون نفر در جهان برسد که بیش از ۱.۲ میلیون نفر آنها کودکان و نوجوانان خواهند بود. از سوی دیگر ۵۴۱ میلیون نفر در جهان دچار «اختلال تحمل گلوکز» هستند که در صورت عدم مداخله موثر و به موقع، اغلب آنها به دیابت مبتلا خواهند شد.
عضو هیات علمی بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: بر اساس آمار رسمی، سالانه حدود هفت میلیون نفر در جهان به دلیل دیابت جان خود را از دست میدهند که یعنی به طور متوسط هر ۵ ثانیه یک نفر در جهان قربانی دیابت و یا عوارض ناشی از آن می شود.
دکتر عطاری یادآور شد: انسولین برای فرد دیابتی مانند اکسیژن برای عموم انسانهاست و اگر انسولین بدن از بین رود، بافتهای چربی، پروتئین های موجود و ذخایر کبدی تجزیه شده و فرد به سرعت لاغر و نحیف میشود و در مقابل قند خون وی بالا میرود و قند خون همراه آب با ادرار دفع میشود و فرد نمیتواند از مواد غذایی بهره کافی ببرد و به سرعت به کام مرگ خواهد رفت.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس گزارش های وزارت بهداشت، میزان شیوع دیابت بزرگسالان در کشورمان ۱۴ درصد است، البته متاسفانه این آمار مربوط به پنج سال پیش است و چند سالی است که آمار گیری جدیدی در این زمینه انجام نشده است.
برای سلامتی جامعه باید از شیرینی فروشیها مانند سیگار فروشی ها، ۲ برابر مالیات دریافت شود
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این پیوند به ایرنا گفت: باید با همه توان جامعه را نسبت به بیماری دیابت و مشکلات آن آگاه کرد و مردم باید بدانند شیرینی هیچ خاصیت و مزیتی به جز چاق کردن فرد ندارد و باید اطلاع رسانی و اقدامات عملی بیشتری در این زمینه صورت بگیرد، مثلا از شیرینی فروشیها، به مانند سیگار فروشی ها، مالیات ۲ برابر اخذ شود و بمانند سیگار همراه با جعبه شیرینی، مضرات استفاده از آن به مردم گوشزد شود.
دکتر علی کچویی ادامه داد: دیابت ریشه بسیاری از بیماری هاست و باید کاری کنیم که افراد اصلا دیابتی نشوند و این بیماری سردسته بیماریهای قلبی عروقی و بخش عمده ای از بیماری های مغزی موسوم به «نروپاتی» است و بر اساس آمار جهانی افراد دیابتی، ۲ و نیم تا سه برابر یک فرد غیر دیابتی، دچار مرگ و میر قلبی عروقی میشوند.
وی اضافه کرد: بیماری دیابت قابل کنترل و پیشگیری است و با اصلاح سبک زندگی و بهرهگیری از رژیم غذایی سالم، پیاده روی و مدیریت استرس و ترک سیگار میتوان از بروز آن جلوگیری کرد و خط اول درمان دیابت، تغییر سبک زندگی افراد است.
فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم افزود: فستفودها غذاهای پرکالری هستند که چربی فراوانی دارند و از سویی روغنهای استفاده شده برای تهیه بیشتر آنها به علت سودجویی برخی افراد بارها حرارت داده میشود که این موارد باعث می شود استفاده از آن ها مخاطرات جدی برای سلامت انسان داشته باشد و زمینه ساز ابتلا به قند خون شود.
دکتر کچویی تاکید کرد: امروز کمتر خانواده ای را می توان پیدا کرد که بیمار دیابتی نداشته باشد. مشکل و معضلی که ما با دیابت داریم این است که این بیماری در بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به صورت «تیپ ۲» و به شکل مرموز شروع میشود و متاسفانه در این تیپ بیماری قند، تاریخ شروع بیماری را نداریم و نمی دانیم دیابت در بیمار از چه زمانی آغاز شده است که این می تواند عوارض بیماری را دوچندان کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: آمارها نشان می دهد بین شروع بیماری قند تیپ ۲ و تشخیص آن هفت تا یازده سال سپری می شود و هنگامی بیمار به پزشک مراجعه می کند که عوارض جدی بیماری در وی ظاهر شده و در بیشتر مواقع کار از کار گذشته است.
دیابت عامل اصلی بیشتر قطع عضوهاست
متخصص مغز و اعصاب در این پیوند گفت: نوروپاتی دیابتی (Diabetic Neuropathy) عارضهای عصبی است که در اثر قند خون بالا در طولانی مدت و در هر ۲ نوع دیابت ایجاد میشود و به دلیل آن عصبهای دست و پا دچار اختلال شده که این می تواند منجر به زخم پای دیابتی و در نهایت قطع عضو شود و می توان ادعا کرد دیابت عامل اصلی بیشتر قطع عضوهاست.
دکتر مرضیه رحیمی ادامه داد: نوروپاتی دیابتی به تدریج پیشرفت میکند و با وجود پیشرفتهای علم پزشکی هنوز هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی میتوان با مدیریت سطح قند خون و همچنین قرار گرفتن تحت نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب از پیشرفت آن جلوگیری کرد و عوارض آن را کاهش داد.
وی یادآور شد: افرادی که از قبل دیابت دارند و متوجه تغییراتی از جمله بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد یا ضعف دست و پا شده اند، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند زیرا این علایم زنگ خطری برای وجود بیماری نوروپاتی دیابتی است و آغاز روند درمان این بیماری می تواند موجب مدیریت درد، کند شدن پیشرفت و مدیریت عوارض آن شود.
دارنده بورد تخصصی مغز و اعصاب تصریح کرد: علایم نوروپاتی دیابتی به طور معمول خیلی محسوس نیست از این رو مراجعه به موقع اهمیت زیادی دارد، زیرا پس از بروز عوامل پس از مدتی کوتاهی برخی از قسمتهای بدن بخصوص پاها شروع به زخم شدن می کند و پیامدهای سنگینی برای بیمار داشته باشد و در موارد زیادی زخم یا عفونت شدید پزشکان را مجبور به قطع عضو بیمار میکند.
دیابت پر هزینه ترین بیماری ۶ ماهه اول امسال در استان اصفهان
مدیرکل بیمه سلامت استان اصفهان در این پیوند به ایرنا گفت: بر اساس آمار ابتدایی ۶ ماه نخست امسال، دیابت پرهزینه ترین بیماری استان است.
محمدحسین صفاری ادامه داد: بیماری های ناشی از عوارض دیابت تحت پوشش صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب العلاج قرار گرفته است و بر این اساس تا کنون حدود ۴۵ هزار نفر در استان اصفهان به عنوان بیمار دیابتی نشان دار شده اند.
مدیرکل بیمه سلامت افزود: «انسولین» پر هزینه ترین دارو و «متفورمین» که کاهش دهنده قند خون در دیابت نوع ۲ است، پر مصرف ترین دارو در ۶ ماهه نخست امسال در استان بوده و بدون تردید پیشگیری از دیابت می تواند بار مالی زیادی را از دوش بیمه ها کم کند.
صفاری اضافه کرد: به طور متوسط در استان ماهیانه ۸۰ میلیارد ریال برای انسولین و ۱۰ میلیارد ریال برای متفورمین از سوی بیمه سلامت پرداخت می شود.
مدیرکل بیمه سلامت استان اصفهان تصریح کرد: هفته دیابت فرصت مناسبی است تا با آموزش و فرهنگ سازی، آگاهی های لازم در خصوص پیشگیری و درمان دیابت به مردم ارایه شود و بیمه سلامت نیز با توجه به سیاست های این سازمان در خصوص مبحث پیشگیری جزوات آموزشی و مطالب اطلاع رسانی را به مردم شریف استان در خصوص دیابت ارایه می دهد.
بر اساس قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل، چهاردهم نوامبر (معادل ۲۴ آبان) توسط این سازمان روز جهانی دیابت اعلام شد و به کوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان، از سال ۱۳۹۲، مطابق با روز جهانی دیابت هر سال یک هفته در نیمه دوم آبان به عنوان هفته ملی دیابت اعلام می شود.
امسال ۱۹ تا ۲۵ آبان ماه با عنوان هفته ملی “دیابت” نامگذاری شده و در این میان استان اصفهان به دلیل دارا بودن سیاهه های پرخطر ابتلا به دیابت در صدر آمارهای کشوری در این بیماری قرار دارد.