«چیه این فوتبال اصلاً؟!» اگر هشت سال پیش عادل فردوسی پور به بهانه برتری تاریخی بارسا مقابل PSG و آن معجزه نفسگیر نیوکمپ این جمله را بر زبان آورد، امروز با مرور دوباره اش باید اذعان کرد که واقعاً «چیه این فوتبال» که چرخش توپ گرد در مستطیل سبز، ولو در مسابقهای بی ارزش، گاهی تمام وقایع جهان را در خود می بلعد؟!
بخاطر همین است که حتی وقتی جوانان والیبالیست ایران با عبور از سد غول های سنتی این رشته همچون ایتالیا، لهستان، روسیه و آمریکا قله قهرمانی جهان را فتح می کنند؛ آن هم برای سومین بار و با هدایت مربی ایرانی، باز هم آنطور که باید و شاید به چشم نمی آیند. چرا که همه چشم ها همچنان خیره به همان دنیای توپ گرد است. انگار فوتبال، خواه در رده رقابت های باشگاهی اروپا باشد، خواه در سطحی به مراتب پایین تر همچون دیدارهای کافا، همیشه نقل محافل ورزشی و حتی غیرورزشی ماست.
بهترین شاهد بر این مدعا هم صفحه اول روزنامه های ورزشی روز سه شنبه است. در روزی که انتظار میرفت با توجه به قهرمانی شاگردان مؤمنی مقدم تیتر یک رسانههای ورزشی و غیرورزشی به افتخارآفرینی این جوانان اختصاص یابد، باز هم فوتبال همه چیز را به حاشیه راند و در متن قرار گرفت. جز «خبرورزشی» که عکس این «شاهکار» جهانی بلندقامتان ایران را به صورت برجسته روی جلد خود آورد یا «شهرآرا ورزشی» که بخاطر سکاندار خراسانی تیم ملی والیبال جوانان با اختصاص عکس یک خود به رکوردزنی شاگردان این مربی هم ولایتی شان پرداختند، بقیه رسانه های ورزشی به نشر عکس هایی کوچک و تیترهایی گذرا درباره این اتفاق بسنده کردند. چرا که آنها ترجیح دادند همچون همیشه گل قالیِ نشریه خود را به فوتبال اختصاص دهند؛ ولو نتیجه نه چندان دندانگیر بیستمین تیم جهان در این رشته در برابر تیمی که رتبه ای بهتر از رده ۱۳۳ در دنیا را از آن خود نکرده است؛ نتیجهای که دوباره دستمایه خرده گیری از قلعه نویی و انتقاد از بازی نچسب شاگردانش در برابر تیم ملی هند شد. این یعنی افتخاراتی چون ایستادن جوانان بلندقامت والیبال ایران بالاتر از ایتالیایی ها و آمریکایی ها روی سکوی نخست جهان آن هم برای بار سوم و رکورد شکست ناپذیری بیش از ۴ ساله آنها زیر چرخ های پرهیاهوی فوتبال له می شود و حتی پربیراه نیست اگر مدعی شویم فوتبال در ایران به قدرتی رسیده که همواره روایت اول اکثر رسانه های این مرزو بوم است؛ روایتی که گاهی قادر است حتی رخدادهای مهم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان را هم به کنار بزند.
چرا که رسانه های ما در دام چرخه ای معیوب گرفتار شده اند؛ وقتی عطش مخاطب به فوتبال را می بینند، آنها هم ترجیح می دهند عناوین مربوط به این رشته را هر روز پررنگ تر کنند و با این فرمان که با سرعت تمام و در مسیری تکراری در پیش گرفته اند در همچنان بر همان پاشنه قدیمی می چرخد و فوتبال گل سرسبد نشریات باقی می ماند و باقی سوژه ها در سایه آن چیده می شوند.
بدون شک فوتبال محبوب ترین رشته ورزشی دنیا و در پی آن در ایران است؛ اما این محبوبیت به معنای صدور این مجوز برای رسانه ها نیست که همه وقایع مهم ورزشی را فدای دنیای توپ گرد کنند. وقتی رسانه های این دیار عامدانه یا ناآگاهانه، افتخار جهانی تیمی ایرانی را به حاشیه می رانند، آن هم در رده پایه در واقع فرصتی طلایی برای ساختن نسل آینده را می سوزانند. سرمایه ای که میتوانست هزاران جوان دیگر را به سمت ورزش هایی بکشاند که در سکوت مطلق و بی توجهی رسانه ها عرض اندام می کنند. این در حالی است که باید این نکته را در نظر داشت که رسالت رسانه فقط این نیست که خوراک آماده مخاطب را تأمین کند آن هم در حالی که مطبوعات توانایی آن را دارند که ذائقه عمومی را تغییر دهند؛ با این تفاسیر، می توان مدعی شد علاقه وافر به فوتبال و وقایع مربوط به آن حداقل در ایران بیش از آنکه به جذابیت ذاتی این رشته مهیج مربوط باشد حاصل غفلت و یا در خوش بینانه ترین حالت ممکن، کم توجهی نشریات و رسانه های این مرز و بوم به سایر دستاوردهای ملی است و از اسارت بی حد و حصر آنها در دنیای توپ گرد نشأت می گیرد.
مرضیه غفاریان
