از سال‌ها پیش، شهروندان اصفهانی و گردشگرانی که به این کلان‌شهر سفر می‌کنند، برای تفریح و سپری‌کردن اوقات فراغت، علاوه‌بر فضاهای سبز و اماکن تاریخی و تفریحی، به محلی امن، آرام و در عین حال مهیجی همچون پارک کوهستانی صفه می‌روند، از این‌رو ایمن‌سازی آن همواره مورد توجه مسئولان شهری بوده است.
اگر بخواهید چند ساعتی از شلوغی‌های مرکز شهر اصفهان فاصله بگیرید و در محلی آرام و مفرح لحظاتی را فارغ از مشغولیت‌های ذهنی و کاری سپری کنید، پارک کوهستانی صفه می‌تواند یکی گزینه‌های منطقی شهروندان این کلان‌شهر و گردشگران باشد که در این راستا ساماندهی این پارک تفرجگاهی ناب و جذاب توانسته است فرصتی برای یک گردشگری کوهستانی امن را رقم بزند.
کوه صفه شب‌ها به‌دلیل داشتن صخره‌های صاف و بلند در ارتفاعات خود چهره‌ای متمایز از کوه‌های اطراف خود دارد و زمانی که نورافکن‌های اطراف کوه، شعاع نور خود را بر پیکر آن می‌اندازد، جلوه‌ای دلربا به خود می‌گیرد و در صورتی که ساختمان‌های بلند شهر راه دید آن را مسدود نکرده باشد، از نقاط مختلف قابل مشاهده است.
یکی از ویژگی‌های مهم کوهستان صفه وجود صخره‌های بزرگ و بلند در نقاط مختلف آن است که از نظر آموزش کوهنوردی تخصصی و سنگ‌نوردی امکان بسیار خوبی برای گسترش این ورزش در منطقه اصفهان به وجود آورده است.
تعداد زیادی از از علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی به‌ویژه در روزهای تعطیل به کوه صفه می‌آیند تا اوقات خوشی را در این منطقه سپری کنند، اما گاهی این طبیعت‌گردی به‌دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی با حوادث ناگواری از جمله سقوط از ارتفاع همراه شده است.
ایمنی این کوه می‌تواند در تقویت جایگاه گردشگری اصفهان مؤثر باشد
محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در این‌باره اظهار می‌کند: کوه صفه از دیرباز یکی از جاذبه‌های گردشگری مردم اصفهان و استان‌های دیگر بوده است؛ به‌ویژه در سال‌های اخیر با اضافه شدن امکانات تفریحی و سرگرمی، این منطقه به یک مقصد گردشگری مهم تبدیل شده است، البته فعالیت‌های کوهنوردی در این کوه از گذشته نیز وجود داشته است و همچنان ادامه دارد.
وی ادامه می‌دهد: ایمنی کوه صفه همواره از دغدغه‌های مهم بوده است و شهرداری با همکاری آتش‌نشانی اقدامات ضروری را انجام داده که از جمله این اقدامات، مشخص کردن مسیرهای ایمن، نورپردازی مناسب و سایر تمهیدات مرتبط است.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: باید توجه داشت که کوهستان به‌طور طبیعی ویژگی‌هایی دارد که امکان ایمن‌سازی تمام نقاط آن را دشوار می‌کند.
نورصالحی می‌گوید: افرادی که به کوهنوردی یا استفاده از این منطقه می‌پردازند، باید خود نیز ملاحظات ایمنی را رعایت کنند و این شامل داشتن اطلاعات کافی، استفاده از وسایل مناسب و همراهی با افراد آگاه و توانمند است.
وی اضافه می‌کند: اگر نقاطی وجود داشته باشد که از نظر ایمنی دچار ضعف باشد، شهرداری و آتش‌نشانی با جدیت موضوع را پیگیری کرده است و برای رفع مشکلات احتمالی اقدام می‌کند.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به تأثیر این کوه در صنعت گردشگری شهر خاطرنشان می‌کند: کوه صفه به دلیل جذابیت‌های طبیعی و امکانات تفریحی، علاوه بر شهروندان اصفهانی، میزبان گردشگران زیادی از سایر شهرها و حتی مسافران خارجی است و توجه به ایمنی این کوه می‌تواند در تقویت جایگاه گردشگری اصفهان و ایجاد تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش برای بازدیدکنندگان مؤثر باشد.
نورصالحی می‌گوید: شهرداری همواره تلاش می‌کند تا نقاط ضعف احتمالی را شناسایی کند و ایمنی منطقه را بهبود ببخشد، همچنین همکاری شهروندان و آگاهی آن‌ها نیز در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
تشکیل ستاد پیشگیری از حوادث کوهستان صفه با همکاری سه‌جانبه
حسین کارگر، مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان در این‌باره می‌گوید: مجموعه کوهستانی صفه یکی از مهم‌ترین نقاط گردشگری و تفرجگاهی کلان‌شهر اصفهان است و بسیاری از شهروندان و گردشگران برای گذراندن اوقات فراغت، تفریح و ورزش از این مجموعه استفاده می‌کنند، از این‌رو ایمن‌سازی آن همواره مورد توجه جدی مسئولان بوده است.
وی اضافه می‌کند: کوه صفه شب‌ها به‌دلیل داشتن صخره‌های صاف و بلند در ارتفاعات خود چهره‌ای متمایز از کوه‌های اطراف دارد و زمانی که نورافکن‌های اطراف کوه، شعاع نور خود را بر پیکر آن می‌اندازد جلوه‌ای دلربا به خود می‌گیرد.
مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: یکی از ویژگی‌های مهم کوهستان صفه وجود صخره‌های بزرگ و بلند در نقاط مختلف آن است که از نظر آموزش کوهنوردی تخصصی و سنگ‌نوردی امکان بسیار خوبی برای گسترش این ورزش در منطقه اصفهان به وجود آورده است.
کارگر می‌گوید: تعداد زیادی از علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی به‌ویژه در روزهای تعطیل به کوه صفه می‌آیند تا اوقات خوشی را در این منطقه سپری کنند، اما بعضی اوقات این طبیعت‌گردی به‌دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی با حوادث ناگواری از جمله سقوط از ارتفاع همراه شده است.
وی ادامه می‌دهد: طی چهار سال گذشته طرحی با عنوان «کوه‌یار» به‌صورت آزمایشی اجرا شد که در این طرح، کوه‌نوردان فعال در قالب کوه‌یار در نقاط حادثه‌خیز قرار می‌گرفتند تا به شهروندانی که بدون در نظر گرفتن اصول ایمنی اقدام به صعود از نقاط ناایمن کوه می‌کردند، تذکر و هشدارهای ایمنی لازم را بدهند.
مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: با توجه به تشکیل ستاد پیشگیری از حوادث کوهستان صفه با همکاری سه‌جانبه شهرداری منطقه، گروه امداد و نجات در ارتفاع و کوهستان سازمان آتش‌نشانی و هیئت کوهنوردی شهرستان اصفهان، سال جاری در ایام نوروز با استقرار ۲۰ نفر نیروهای گروه امداد و نجات در ارتفاع آتش‌نشانی و ۶۵ نفر از نیروهای کوه‌یار که از مربیان کوهنوردی هستند، ۱۷۳۹ مورد تذکر و راهنمایی انجام شده است.
کارگر می‌گوید: شهرداری این منطقه تلاش می‌کند سالانه با تأمین اعتبارات لازم و با بهره‌گیری از نظر متخصصان ایمنی، پیمانکاران مجرب، سازمان آتش‌نشانی و هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان با انجام اقدامات گوناگون شرایط محیطی مجموعه و مسیرهای عمومی پیاده‌روی و کوه‌پیمایی را ایمن‌سازی کند تا از وقوع هرگونه حادثه پیشگیری شود.
وی اضافه می‌کند: از مهم‌ترین اقدامات می‌توان به نصب تابلوهای راهنما و هشداردهنده کوهنوردی در تمام مسیرهای عمومی کوه‌پیمایی به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان و کوه‌نوردان و انجام تعمیرات و نگهداری بهینه این تابلوها با اعتبار دو میلیارد ریال، ایمن‌سازی و تعریف مسیرهای عمومی کوه‌پیمایی و راهروهای ایمن با استفاده از بکسل‌کشی، ایجاد حفاظ استاندارد در مسیرهای پرتردد و محل‌های حادثه‌خیز، انجام تعمیرات مستمر و رفع موارد تخریب‌شده یا آسیب‌دیده حفاظ‌ها و طناب‌های ایمنی با اعتبار ۵ میلیارد ریال، نصب حفاظ‌های ایمنی و نرده‌گذاری محل‌های حادثه‌خیز در تمام مسیرهای اصلی مجموعه و ایستگاه‌های توقف و استراحت گردشگران و کوه‌نوردان با اعتبار ۳.۵ میلیارد ریال اشاره کرد.
مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: از اقدامات دیگر برای ایمن‌سازی پیاده‌روی کوه صفه، احداث و ترمیم دیواره‌های حائل مجاور مسیرهای اصلی با هدف جلوگیری از رانش دیواره‌ها و سنگ‌های ریزشی با اعتبار پنج میلیارد ریال، پیگیری احداث پد بالگرد اورژانس هوایی با نظر سازمان آتش‌نشانی و هوانیروز ارتش به‌منظور امدادرسانی سریع در مواقع وقوع حوادث کوهنوردی با در نظر گرفتن اعتبار ۱۰ میلیارد ریالی برای این موضوع، برنامه‌ریزی و پیگیری ترمیم و بازسازی بعضی دیواره‌های قلعه باستانی شاه‌دژ با هدف ایمن‌سازی محوطه و مسیرهای اطراف با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و پیش‌بینی ۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای فاز نخست این پروژه است.
کارگر با اشاره به اینکه برای جلوگیری از وقوع حوادث، اقداماتی از جمله هماهنگی و همکاری برای برگزاری کلاس‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی در خصوص کوهنوردی ایمن با همکاری هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان با استفاده از ظرفیت باشگاه‌های مجاز این رشته که صبح‌های جمعه برگزار می‌شود، می‌گوید: تکمیل روشنایی مسیرهای عمومی و ارتقای ایمنی و امنیت محوطه‌ها، حذف فضاهای ناایمن و حادثه‌ساز، تعویض و بهسازی پروژکتورهای نورپردازی دیواره‌های کوه صفه با اعتبار ۲۰ میلیارد ریال، طراحی، چاپ و نصب بنرهای فرهنگی و آموزشی، ارائه نکات ایمنی و پیام‌های هشداردهنده در مسیرهای اصلی به‌منظور فرهنگ‌سازی و آموزش کوهنوردی ایمن به شهروندان و گردشگران با اعتبار ۲۵۰ میلیون ریال و پیگیری و برگزاری جلسات و هم‌فکری با اساتید دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی در خصوص بررسی راهکارهای تثبیت و رفع خطر از سنگ‌ها و صخره‌های ریزشی کوه صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه انجام این اقدامات طی سال‌های گذشته و ایمن‌سازی تمام مسیرهای اصلی و عمومی این پارک کوهستانی منجر به کاهش چشمگیر حوادث و تلفات جانی شده است، ادامه می‌دهد: حوادث اندکی که رخ می‌دهد، به‌دلیل آشنا نبودن افراد به فنون کوهنوردی، نداشتن تجربه و تجهیزات لازم، صعود از مسیرهای صعب‌العبور و ناایمن، زمان نامناسب کوهنوردی و انجام رفتارهای پرخطر و ماجراجویانه بوده است، بنابراین از تمام شهروندان، گردشگران و ورزشکارانی که از این مجموعه استفاده می‌کنند، تقاضا داریم این نکات را رعایت کنند تا این موهبت طبیعی و زیبای شهر اصفهان را ایمن و بدون هرگونه حادثه داشته باشیم.
مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: با توجه به ناایمن بودن قسمت شمالی محوطه قلعه و دیواره قسمت غربی در مجاورت مسیر عمومی کوهنوردی، پروژه احیا، مرمت و بازسازی دیواره شمالی و غربی مطابق با طرح کلی بازسازی قلعه با اعتباری بالغ‌بر پنج میلیارد ریال انجام می‌شود.
کارگر می‌گوید: قلعه باستانی شاه‌دژ واقع در ارتفاعات کوه صفه با قدمت حدود ۱۵۰۰ سال از دوره ساسانیان یکی از جاذبه‌های تاریخی و میراث گذشتگان شهر اصفهان است.
وی اضافه می‌کند: با توجه به ناایمن‌بودن قسمت شمالی محوطه قلعه و دیواره قسمت غربی در مجاورت مسیر عمومی کوهنوردی، پروژه احیا، مرمت و بازسازی دیواره شمالی و غربی مطابق با طرح کلی بازسازی قلعه که توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری تهیه و به تأیید اداره کل میراث و گردشگری رسیده، انجام خواهد شد.
مدیر منطقه ۵ شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: هدف از انجام این پروژه ایمن‌سازی محوطه به‌منظور پیشگیری از حوادث کوهستان و بازسازی، احیا و مرمت بخش دیگری از این قلعه تاریخی به‌عنوان یکی از آثار باستانی و گردشگری شهر و استان است.
کارگر می‌گوید: برای این پروژه اعتباری بالغ‌بر پنج میلیارد ریال در نظر گرفته شده است و با انتخاب پیمانکار به‌زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
بی‌توجهی به دستورالعمل‌های ایمنی؛ دلیل اصلی وقوع حادثه در کوهنوردی
محمدرضا صفدریان، مسئول واحد نجات در ارتفاع و کوهستان سازمان آتش‌نشانی اصفهان با بیان اینکه کوه صفه بیش از دوهزار متر ارتفاع دارد و در نزدیکی مرکز شهر قرار گرفته است، به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: آتش‌نشانان برای امداد و نجات در این منطقه فعال هستند و سازمان آتش‌نشانی طی ۱۰ سال اخیر طرح‌های مختلفی برای پیشگیری از حوادث به شهرداری ارائه کرده که در این راستا اقداماتی نسبت به ایمن‌سازی نقاط حادثه‌خیز صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه تعداد آتش‌نشانان مستقر در پارک کوهستانی صفه را افزایش داده‌ایم و در روزهای دوشنبه، سه‌شنبه و جمعه نکات ایمنی توسط اکیپ امداد و نجات به شهروندان ارائه می‌شود، می‌افزاید: این اقدامات موجب شده است تا حوادث در صفه نسبت به سه سال گذشته کاهش چشمگیری داشته باشد.
مسئول واحد نجات در ارتفاع و کوهستان سازمان آتش‌نشانی اصفهان تصریح می‌کند: طرحی با عنوان «کوه‌یار» طی چهار سال گذشته به‌صورت آزمایشی اجرا شد که در این طرح، کوه‌نوردان فعال در قالب کوه‌یار در نقاط حادثه‌خیز قرار می‌گرفتند تا به شهروندانی که بدون در نظر گرفتن اصول ایمنی اقدام به صعود از نقاط ناایمن کوه می‌کردند، تذکر و هشدارهای ایمنی لازم را بدهند.
صفدریان می‌گوید: بیشترین تعداد حوادث مربوط به گروه‌های چند نفره‌ای است که به‌صورت غیرقانونی از مسیرهای ناایمن و ریزشی نسبت به صعود از کوه اقدام می‌کنند و لازم است نیروی انتظامی با این افراد برخورد کند، چراکه سازمان آتش‌نشانی و هیئت کوهنوردی عامل بازدارنده قانونی نیست تا بتواند با این گروه‌ها برخورد کند.
وی با بیان اینکه باوجود اینکه آتش‌نشانی بیشتر در حوزه امداد و نجات فعالیت دارد، اقدامات بسیاری در رابطه با ایمن‌سازی پارک کوهستانی صفه انجام داده است، ادامه می‌دهد: از جمله این اقدامات تشکیل ستاد نوروزی است که در این زمان آتش‌نشانان از پانزدهم اسفند به مدت ۲۰ روز در مناطق ناایمن مستقر هستند و نسبت به ارائه هشدارهای ایمنی و جلوگیری از وقوع حادثه اقدام می‌کنند.
مسئول واحد نجات در ارتفاع و کوهستان سازمان آتش‌نشانی اصفهان با اشاره به اینکه در سایت کوهنوردی، فهرست باشگاه‌هایی که مجوز برگزاری دوره‌ها و برنامه‌های کوهنوردی را دارند، مشخص شده است، خاطرنشان می‌کند: شهروندانی که علاقه‌مند هستند به‌صورت اصولی در فعالیت‌های کوهنوردی شرکت کنند، باید به این وبگاه مراجعه کنند، چراکه در حال حاضر بیش از ۶۰ باشگاه دارای مجوز نیز در سطح شهر فعال است.
صفدریان با بیان اینکه بیشترین دلیل وقوع حوادث، نداشتن دقت و توجه لازم شهروندان به هشدارهای ایمنی است، می‌گوید: آن‌ها از مسیرهای ریزشی کوه عبور کردند که این موضوع منجر به ایجاد حادثه شده است، صعود انفرادی برخی شهروندان از کوه و اینکه مسیر رفت و برگشت خود را به خانواده اطلاع نمی‌دهند، از دیگر مشکلاتی است که با آن روبه‌رو هستیم.
وی با تاکید بر اینکه کمیته فرهنگ شهروندی و معاونت فرهنگی، اجتماعی و دادگستری باید با شهروندانی که به‌صورت ناایمن کوهنوردی می‌کنند، برخورد لازم را انجام دهد، اضافه می‌کند: تاکنون هیچ تشویقی توسط مراجع قانونی یا اداره ورزش و جوانان و شهرداری نسبت به باشگاه‌هایی که به‌صورت مجاز این ورزش را انجام می‌دهند، انجام نشده است.
مسئول واحد نجات در ارتفاع و کوهستان سازمان آتش‌نشانی اصفهان تاکید می‌کند: در صورتی‌که همه مراکز از جمله صداوسیما، اداره کل ورزش و جوانان و نیروی انتظامی دست به دست هم دهند و اقدام به فعالیت کنند، ایمن‌سازی در کوه پیاده‌سازی می‌شود و در نهایت کاهش چشمگیر حوادث را به‌دنبال خواهد داشت.
پارک کوهستانی صفه به‌عنوان یکی از نمادهای گردشگری اصفهان، تلفیقی از آرامش، زیبایی و هیجان را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد و با وجود جذابیت‌های منحصربه‌فرد آن برای گردشگران و ورزشکاران، ارتقای ایمنی و رعایت نکات ایمنی توسط مسئولان و بازدیدکنندگان، امری ضروری برای حفظ امنیت و لذت‌بخش‌تر کردن این تجربه طبیعی و ورزشی است که این اقدامات می‌توانند ضمن کاهش حوادث ناگوار، صفه را به یکی از ایمن‌ترین مقاصد کوهستانی کشور تبدیل کنند.
