سال‌های اخیر برای حساس‌سازی صنعت فولاد نسبت به مقوله گرمایش زمین و محیط زیست تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا فولادسازان را به سرمایه‌گذاری در زمینه تولید سازگار با طبیعت یا همان «فولاد سبز» که تبلوری از مفهوم توسعه پایدار مبتنی بر توجه به مسوولیت‌های اجتماعی و الزامات زیست محیطی است، ترغیب کند و ۲ فولاد ساز اصلی استان این روزها بدنبال حرکت در این مسیر هستند.
افزایش گازهای گلخانه‌ای و مصرف بالای سوخت‌های فسیلی در دنیای صنعتی امروز موجب ازدیاد روزافزون آلاینده ها و بروز پدیده «گرمایش زمین» شده که مشکلات بسیاری برای محیط زیست و سلامتی انسان ها ایجاد کرده است. در تابستان امسال امواج گرمایی نه تنها خاورمیانه بلکه مناطق شرق اروپا و شمال آفریقا را به شدت تحت تأثیر خود قرار داد.
گرمایش جهانی در چهار سال اخیر بطور قابل توجهی افزایش یافته و حدود ۹۰ در صد کشورهای جهان درگیر پدیده «گرمایش جهانی زمین» شده و چند سالی است که به طور معمول در ماه های تابستان رکوردهای دمایی زده می شود.
در کشور ما بویژه در قسمت های مرکزی نیز این پدیده باعث تغییرات اقلیمی شده و میتوان گفت ایران نیز بطور جدی درگیر گرمایش جهانی است و اصفهان از جمله شهرهایی است که امسال رکود بیشترین دمای آن شکسته شد.
پیش از این بالاترین دمای ثبت شده در شهر اصفهان، ۴۳ درجه سلسیوس مربوط به ۲۰ تیر سال ۱۳۸۰ بود اما ششم مرداد سال جاری دمای ۴۴/۳ درجه سلسیوس و هفتم مرداد نیز دمای ۴۴/۶ درجه سلسیوس به ثبت رسید.
برای مقابله با پدیده گرمایش زمین که ارتباط مستقیمی با میزان آلایندگی های موجود در جو زمین دارد، چندسالی است که مفهومی موسوم به «صنعت سبز» در بیشتر بخش‌های صنعتی ایجاد شده و پیشتازان صنعت کارهای زیادی در این زمینه انجام داده اند.
«صنایع سبز» به واحدهای تولیدی صنعتی اطلاق می‌شود که در فرآیندهای کاری، تولید محصول و تامین انرژی خود از روش‌های سازگار با محیط زیست بهره می‌برند و یا محصولات سازگار با طبیعت تولید می‌کنند، این صنایع در صدد هستند تا با رفع بخشی از نگرانی‌های زیست محیطی، معضلات صنعت برای محیط زیست را به حداقل برسانند تا در تحقق عدالت اجتماعی و کاهش مخاطرات محیط زیستی نقش آفرین باشند.
در دنیای امورز انتخاب صنعت سبز به عنوان یک گزینه راهبردی شناخته می‌شود چراکه برای بدست آوردن جایگاه ذهنی مناسب بین مشتریان و بازارهای داخلی و خارجی عاملی مهم به حساب می آید، از این رو صنایع پیشرو تمام تلاش خود را برای کاهش آلایندگی‌ها و سبز شدن بکار می گیرند.
ارتقای آگاهی و افزایش سطح دانش مردم در حوزه موضوعاتی نظیر گرمایش زمین و مسائل زیست محیطی که به مدد تلاش رسانه ها صورت گرفته است موجب شده شمار زیادی از مصرف‌کنندگان، شامل مصرف کنندگان خرد و کلان، توجه به ملاحظات آلایندگی و مسایل زیست محیطی را در اظهارنظر ها و خریدهای خود بگنجانند بنابراین کارخانجات و تولید کنندگان سبز جایگاه ویژه ای در ذهن و سبد خرید مشتریان دارند، جایگاهی که به نظر می رسد در آینده نیز مستحکم تر شود.
فولاد سبز چیست؟
با توجه به سهم به نسبت بالای صنایع فولادی در ایجاد آلاینده ها، چند سالی است که حرکت به سمت تولید فولاد با آلایندگی کمتر در کانون توجه فولادسازان برتر جهان قرار گرفته و مفهومی موسوم به «صنایع فولاد سبز» در صنعت فولاد رواج پیدا کرده است.
محصولات تولیدی «صنایع فولاد سبز» که با نام «فولاد سبز» شناخته می شود مزایا و کارایی فراوانی از جمله مزایای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، نوآوری، خلق فرصت های شغلی، افزایش درآمد و توانمندسازی، استفاده بهینه از منابع و کاهش آلودگی را برای صنعت فولاد به ارمغان آورده است.
صنعت فولاد ایران با تولید «فولاد سبز» می تواند در کنار سودآوری بیشتر به کسب قدرت و برتری در عرصه های ملی، بین المللی و صادرات بیشتر نایل شود و حرکت به سمت تولید این فولاد موجب توفیق مادی و معنوی است چرا که محبوییت نزد عموم مردم و اجتماع را به همراه دارد.
بدون تردید حرکت به سمت تولید «فولاد سبز» می تواند زمینه ارتباط خوب و سازنده بین صنعت و محیط زیست را فراهم کند و فضایی برای تبادل دستاوردها و تجربیات واحدهای صنعتی در حوزه های محیط زیستی را مهیا کند.
کاهش سالانه ۲ هزار تن دی اکسید کربن (co۲) در ذوب آهن اصفهان
معاون برنامه ریزی و توسعه ذوب آهن اصفهان و سرپرست معاونت بهره برداری این مجتمع صنعتی گفت: ذوب آهن اصفهان تنها از طریق کاهش مصرف کُک موفق شد، ۲ هزار تن در سال تولید دی اکسید کربن (co۲) را کاهش دهد . با این اقدام مهم کاهش تولید گازهای گلخانه ای را محقق نمودیم و این رویکرد، یک گام مهم در راستای تولید فولاد سبز محسوب می شود.
مهران قمی ادامه داد: توجه به بهره وری در صنعت فولاد ایجاب می کند که به سمت تولید فولاد سبز حرکت کنیم و این تغییر فناوری برای تولید این فولاد منجر به افزایش بهره وری و کاهش مصرف انرژی می شود و نقش مهمی در کاهش تولید گازهای گلخانه ای دارد.
وی خاطرنشان کرد: یک مساله مهم دیگر غافل نشدن از واحدهای بالادستی صنعت فولاد هست، از جمله در مبحث معدن می توان صرفه جویی قابل ملاحظه ای در تولید پسماند داشت که تاثیر مهمی بر بهره وری در صنعت فولاد دارد.
وی یادآور شد: در راستای تولید فولاد سبز برای افزایش بهره وری، شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان موفق شد با کاهش درصد خاکستر زغال سنگی که در تولید کک مورد استفاده قرار می دهد، مصرف کک را در فرایند تولید فولاد کاهش دهد و کاهش مصرف کک به معنای کاهش تولید گازهای گلخانه ای است و حرکت به سمت تولید فولاد سبز است.
معاون برنامه ریزی و توسعه ذوب آهن افزود: شهریور امسال به همت تلاشگران ذوب آهن اصفهان، نرخ مصرف کک در کوره بلند های این مجتمع عظیم صنعتی به طور چشمگیری کاهش یافت و با مجموعه اقدامات انجام شده مصرف کک خشک درشت از ۵۸۰ کیلو به ازاء هر تن چدن در اسفندماه سال گذشته به ۴۴۹ کیلو به ازاء هر تن چدن در شهریورماه سال جاری رسید
گام ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی فولاد مبارکه در مسیر فولاد سبز
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه نیز در خصوص اقدامات این شرکت برای رسیدن به تولید فولاد سبز گفت: نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی فولاد مبارکه در شرق اصفهان، بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران و بیستمین نیروگاه بزرگ خورشیدی در دنیا محسوب می‌شود که می تواند با کمک به تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز فولاد مبارکه زمینه ساز تولید فولاد سبز در این شرکت باشد.
محمدیاسر طیب‌نیا ادامه داد: فاز اول این نیروگاه با همکاری شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) و شرکت مپنا توسعه ۳، هم اکنون در حال بهره‌برداری است و بهره‌برداری کامل از این پروژه با سرمایه گذاری ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی شرکت فولاد مبارکه بزودی انجام خواهد شد.
وی اظهارداشت: در حال حاضر بخش اول این پروژه با میزان تولید ۲۰ مگاوات به بهره‌برداری رسیده است و برق تولیدی آن نیز به شبکه برق سراسری کشور متصل شده است.
وی بیان کرد: پنل‌های خورشیدی مورد نیاز برای تولید ۱۲۰ مگاوات برق در سایت نیروگاه موجود است و شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) قرار است این میزان برق را تا پایان سال به شبکه برق سراسری متصل کند.
مدیرعامل بزرگترین شرکت فولادی کشور تصریح کرد: نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه پس از بهره‌برداری این قابلیت را دارد که در زمان اوج تولید معادل یک پنجم ظرفیت بزرگترین نیروگاه ایران یعنی نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند انرژی تولید کند و در نتیجه، می‌تواند در توسعه اقتصادی و زیست‌محیطی ایران و تسهیل مسیر فولاد مبارکه در دستیابی به فولاد سبز نقش مهمی ایفا کند.
اقدامات نوید بخش اما ناکافی
بدون تردید اقدامات ۲ فولادساز بزرگ استان و کشور در زمینه حرکت به سمت و سوی فولاد سبز نویدبخش است، اما کافی نیست و بهبود شاخص های زیست محیطی اصفهان به اقداماتی بیشتر و البته سریع تر نیاز دارد.
سهم منابع ثابت در آلودگی هوای اصفهان اگرچه در آخرین پژوهش ها نسبت به منابع متحرک پایین‌تر ارزیابی شده است، اما نمی توان از آن چشم پوشی کرد و نسبت به آن بی‌تفاوت بود. به نظر می رسد باید از یک طرف از اقدامات انجام شده توسط صنایع فولادی استان حمایت کرد و تسهیلات مورد نیاز صنایع برای حرکت به سمت صنعت سبز را فراهم نمود و از طرف دیگر با تخلفات و قصورات زیست محیطی به شکل موثر و جدی برخورد کرد.
استان اصفهان با تولید بیش از ۴۰ درصد فولاد کشور، قُطب تولید فولاد ایران است و در بیشتر دوره های مالی چُدن، آهن و فولاد بیشترین اقلام صادراتی این استان را تشکیل داده اند و حتی محصولات تولیدی از آهن و چُدن نیز در بین اقلام صادراتی مهم استان قرار دارند و صنعت فولاد پیشران حرکت به صنعت سبز در استان است.
