کشاورزی اصفهان در مواجهه با بحران کم‌آبی، بشدت نیازمند بهبود بهره‌وری است.کارشناسان بر این باورند که با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین آبیاری و مدیریت بهینه منابع آبی، می‌توان به نجات این بخش کلیدی از اقتصاد استان کمک کرد.
کشاورزی بعنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد ایران بویژه در استان اصفهان، سال‌هاست که با بحران کم‌آبی مواجه دسته و پنجه نرم می‌کند.
پژوهشگران و کارشناسان این حوزه بر این باورند که تنها با افزایش بهره‌وری آب می‌توان به نجات این بخش مهم از اقتصاد کمک کرد.
آنها با تحلیل شرایط کنونی کشاورزی اصفهان، راهکارهای بهبود بهره‌وری آب را بررسی و در این باره ارائه طریق کرده‌اند.
پژوهشگر و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی اصفهان روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در شرایطی که بیش از ۷۵ درصد آب‌های قابل استحصال کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، بحران کم‌آبی در اصفهان بشدت محسوس است و بر اساس آمار، در حوضه زاینده‌رود، کمتر از ۳۴ درصد از منابع آب سطحی به حوزه کشاورزی اختصاص می‌یابد.
مهدی پناهی تأکید کرد: کاهش مصرف آب و افزایش شاخص بهره‌وری آن، نخستین گزینه برای مقابله با این بحران است.
وی با اشاره به وضعیت بهره‌وری آب در کشاورزی اصفهان افزود: بهره‌وری آب برای گندم در دشت برخوار ۰.۶۹ کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی برآورد شده و با توجه به سطح زیرکشت ۸۳ هزار هکتاری گندم و میانگین عملکرد چهار تن در هکتار، نیاز آبی خالص گندم در استان ۵۸۰ میلی‌متر است.
پناهی تصریح کرد: این ارقام نشان‌دهنده ضرورت بکارگیری تکنیک‌ها و روش‌های نوین در آبیاری و مدیریت منابع آب است.
راهکارهای افزایش بهره‌وری آب
پناهی به چندین راهبرد برای بهبود بهره‌وری آب در اراضی کشاورزی اشاره کرد و گفت: استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره‌ای و زیرسطحی می‌تواند به کاهش تبخیر و افزایش بهره‌وری آب کمک کند. همچنین، بکارگیری فناوری‌های کشاورزی دقیق مانند GIS و استفاده از کودهای آلی برای نگهداری بیشتر آب در خاک، از دیگر راهکارهای پیشنهادی است.
مدیریت منابع آب و نقش الگوی کشت
مدیریت بهینه منابع آب نیز نقشی حیاتی در افزایش بهره‌وری آب دارد، موضوعی که دبیر طرح الگوی کشت وزارت جهاد کشاورزی نیز دیروز در همایش الگوی کشت استان اصفهان بر آن تأکید کرد.
علیرضا نیکویی با اشاره به سال سوم اجرای این طرح در کشور گفت: با اجرای طرح، اکنون اطلاعات دقیقی از میزان مصرف آب در اختیار داریم و می‌توانیم بهره‌وری آب را افزایش دهیم.
وی با ابراز امیدواری به تداوم اجرای این طرح گفت: بزودی با راه‌اندازی سامانه‌هایی همچون سامانه مدیریت الگوی کشت، در راستای حرکت منسجم‌تر این طرح قدم برمی‌داریم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاوری اصفهان نیز در این همایش بر لزوم تأمین و توزیع بذور محصولات الگوی کشت و اجرای مزارع الگویی تأکید دارد.
علی شریفی گفت: این اقدامات به افزایش بهره‌وری آب و پایداری تولید کمک خواهد کرد.
وی صرفه‌جویی در مصرف آب، توسعه گیاهان دارویی و سیستم‌های نوین آبیاری و حفظ باغات و همچنین پیگیری برای تأمین، تولید و توزیع بذور محصولات الگوی کشت، خرید تضمینی محصولات الگوی کشت، خرید توافقی برخی محصولات و اجرای مزارع الگو را بخشی از اقدامات در جهت اجرای الگوی کشت اعلام کرد.
با این تفاصیل، رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان سال‌هاست کمبود و عدم تخصیص به موقع اعتبارات مورد نیاز دولتی برای تکمیل طرح‌های زیرساختی و افت شدید منابع آبی را از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت کشاورزی و زیر مجموعه‌های آن در استان می‌داند.
مهراداد مرادمند همچنین پیش از این گفته بود که منابع اعتباری بعنوان یکی از مهمترین نیازهای تولید، اهمیت بسزایی در افزایش سطح تولید فعالیت‌های اقتصادی و افزایش بهره‌وری عوامل تولید دارد اما کمبود تسهیلات ارزانقیمت و متناسب با شرایط، به چالشی برای کشاورزی استان تبدیل شده است.
اصفهان در نیم قرن گذشته همواره با وضعیت آبی نابسامان روبه‌رو بوده و زاینده‌رود هم که بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است، بعنوان اصلی‌ترین منبع آب بخش‌های محیط زیست، آشامیدنی، کشاورزی و صنعت این دیار به شمار می‌رود. این رودخانه درحقیقت به مثابه سرچشمه و جان مایه حیات اصفهان سال‌هاست از سد «چم آسمان» در شهرستان لنجان واقع در غرب استان تا تالاب گاوخونی بدفعات خشک شده است.
این اتفاق ناگوار، شرایط زندگی را برای اصفهانی‌ها بویژه کشاورزان، باغداران و بطورکلی حقابه‌داران مناطق شرق اصفهان بغایت سخت کرده است.
