استان اصفهان با داشتن ظرفیت‌های معدنی گوناگون، یکی از مراکز مهم صنایع معدنی در ایران شناخته می‌شود و در شرایط ایده آل می‌تواند به توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در این حوزه کمک کند.
مریم سرلک: «معادن» گنجینه‌ای ارزشمند از ثروت‌های طبیعی هر کشوری است، ظرفیت‌های بی‌کران معادن برای توسعه اقتصادی و صنعتی بر کسی پوشیده نیست.
تأثیرات معادن بر محیط زیست و راهکارهای حفاظت از آن افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت معدن و تأثیر آن بر رشد اقتصادی، رونق تکنولوژی و نوآوری در صنعت معدن و اهمیت نقش معادن در توسعه پایدار و اجتماعی مسئولانه، حفاظت از معادن و بهره‌برداری پایدار از آنها برای نسل‌های آینده، توسعه صنعت استخراج و فرآوری معادن به منظور افزایش توانایی صادراتی، بهره‌وری بهینه از معادن برای تأمین نیازهای انرژی و صنعتی چالش‌ها و فرصت‌هایی که با بهره‌برداری از معادن همراه است؛ استان اصفهان یکی از استان‌های مهم ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و غنای منابع معدنی است.
معادن اصفهان پر از افق‌های آشکار و پنهان در منظومه معدنی خودش است، این استان دارای ظرفیت‌های معدنی بسیار زیادی است که می‌تواند در توسعه صنعت معدن و فعالیت‌های مرتبط با آن نقش مهمی داشته باشد.
یکی از مهمترین منابع معدنی استان اصفهان سنگ و مصالح ساختمانی است که بسیاری از معادن این استان را تشکیل می‌دهد، استان اصفهان دارای ظرفیت‌های قابل توجهی در زمینه معادن مرمریت، گچ، که می‌توانست در توسعه ساخت و ساز نقش مهمی ایفا کند.
به طور کلی، استان اصفهان با داشتن ظرفیت‌های معدنی گوناگون، یکی از مراکز مهم صنایع معدنی در ایران شناخته شود و در شرایط ایده آل می‌شد به توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در این حوزه کمک کند.
رئیس اداره امور معادن سازمان صنعت معدن و تجارت استان اصفهان در این مورد اظهار کرد: حدود ۹۰۰ فقره پروانه بهره برداری (سنگ ۳۵۰ فقره، مصالح ساختمانی ۳۰۵ فقره، غیرفلزی ۱۷۵ و فلزی ۷۰ فقره) و در تمامی شهرستان‌های استان (عمدتاً در شهرستان‌های اصفهان، کاشان خور و بیابانک، اردستان، نائین و نطنز) وجود دارد.
وی در گفت و گو افزود: حدود ۲۷۰ فقره پروانه اکتشاف و ۸۰ فقره مجوز برداشت شن و ماسه فعال نیز در استان وجود دارد.
چهار گروه مواد معدنی در اصفهان وجود دارد
اصفهان دارای بیش از ۲۰۰ معدن سنگ است، که معدن سنگ تراورتن سه میمه، سنگ گلدن بلک کاشان، سنگ تخت سرخ اردستان، سنگ خسرو آباد نطنز، سنگ مرمر هفتومان خور و بیابانک، معدن سنگ اسلب مشکی نجف آبادسنگ بازبنده نائین از مهمترین معادن سنگ اصفهان هستند.
میزان ذخایر معدنی شناسایی شده در استان اصفهان در سال ۱۴۰۱ بیش از دو میلیارد و ۸۹۲ میلیون تن بوده است.
دهقانی در بیان تازه‌ترین آمار میزان ذخایر معدنی در استان اصفهان بیان داشت: بر اساس آمار موجود، بیش از ۳ میلیارد تن میزان ذخیره قطعی مندرج در پروانه‌های بهره برداری استان است که سالانه حدود ۴۴ میلیون تن از این ذخایر در استان برداشت می‌شود. بدیهی است اکتشاف حین استخراج و کاهش یا افزایش تناژ ظرفیت اسمی پروانه‌های بهره برداری این مقدار را متغیر می‌کند.
رئیس اداره امور معادن سازمان صمت استان اصفهان در خصوص وضعیت مالکیت معادن موجود در اصفهان ادامه داد: به غیر از معدن طلای موته و معدن سرب نخلک که از معادن قدیمی بوده و در اختیار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران است، بقیه معادن فلزی استان در دست بخش خصوصی است.
معادن در اختیار بخش خصوصی نمره قابل قبول نگرفته اند
سعید صمدی، دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران پیش از این در خصوص کارآمدی بخش خصوصی در حوزه معدن گفته بود: متأسفانه بخش خصوصی‌ای که بتواند کارهای بزرگی انجام دهد، در ایران بسیار ضعیف است و قوانین هم چندان به نفع شکل‌گیری و افزایش قدرت این بخش نبوده است.
در چنین فضایی بخش خصوصی بیشتر تمایل داشت در مواردی فعالیت کند که کمتر دیده شود و همین موضوع باعث شد تا عمدتاً به سمت کارهای تجاری و اندکی فعالیت‌های خدماتی برود. در ایران بخش خصوصی بزرگی که بتواند کارهای بنیادی انجام دهد، شکل نگرفته است؛ البته جز در مواردی انگشت‌شمار. در حوزه معدن شرایط بسیار پیچیده‌تر است؛ زیرا پیش‌بینی‌پذیری در این بخش بسیار سخت‌تر بوده و همین موضوع بر میزان سرمایه‌گذاری اثرگذار است. درواقع این بخش نمره قابل قبولی نگرفته است.
دهقانی همچنین در پاسخ به صحت و سقم وجود رانت و ارتباطات در واگذاری پروانه بهره برداری معادن گفت: راه اندازی سامانه کاداستر (ثبت و صدور مجوزهای معدنی) از سال ۱۳۹۳ و اینکه هرگونه ثبت و صدور مجوزهای معدنی در کل کشور از طریق این سامانه امکانپذیر می‌باشد مسیر رانت و ارتباط جهت واگذاری محدوده‌های معدنی را قطع کرده است، ضمن اینکه پیش از آن نیز با توجه به اینکه استان اصفهان از نخستین استان‌هایی بود که بررسی محدوده‌های درخواستی را بوسیله نرم افزارهای زمین مکانی انجام می‌داد، جزو دقیق‌ترین و شفاف‌ترین استان‌ها در این امر بود.
وی با اشاره به تعداد درخواست پروانه بهره برداری از معادن در استان اصفهان گفت: حدود ۵۰ فقره گواهی کشف در استان وجود دارد که با تکمیل مدارک از سوی متقاضیان، پروانه بهره برداری صادر خواهد شد، دارندگان گواهی کشف جهت دریافت پروانه بهره برداری، یکسال مهلت دارند.
۹ هزار شاغل مستقیم و ۴۵ هزار شاغل غیر مستقیم حاصل اشتغالزایی معادن اصفهان
به‌طورکلی اصفهان یکی از مهمترین استان‌های ایران از نظر منابع و ذخایر معدنی به‌شمار می‌رود؛ این استان از پتانسیل بسیاری در حوزه زمین‌شناسی اقتصادی برخوردار است و به‌واسطه همین مسئله می‌تواند اشتغال بخش اعظمی از متخصصان و کارشناسان داخلی استان و حتی کشور را تأمین کند.
رئیس اداره امور معادن سازمان صمت استان اصفهان تعداد افراد شاغل با فعالیت معادن در استان اصفهان را حدود ۹۰۰۰ نفر به صورت مستقیم دانست و گفت: ۴۵۰۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم در ارتباط با معادن اصفهان مشغول به کار هستند.
تعطیلی معادن گچ در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان
منابع طبیعی، مراتع و جنگل‌ها میراثی برای نسل‌های آینده است و اهمیت عرصه‌های طبیعی، جنگل‌ها و تأثیر حفظ محیط زیست در زندگی انسان بر هیچ کسی پوشیده نیست.
هر چقدر عرصه طبیعی کمتر تخریب شود معضلاتی مانند گرد و غبار را کمتر شاهد خواهیم بود، در سال‌های اخیر معادن گچ خاکی بیشترین نقش را در تشکیل ریزگردهای شهر اصفهان داشت
دهقانی در خصوص آخرین وضعیت معادن مصالح ساختمانی در استان و مشکلات زیست محیطی آنها تصریح کرد: تعطیلی معادن گچ در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و عدم واگذاری معادن جدید در این منطقه تصمیمی است که برای مشکلات زیست‌محیطی ناشی از معادن مصالح ساختمانی گرفته شده است.
