روز شوراها بهانه‌ای شد تا در سال آخر فعالیت مدیریت شهری در دوره ششم، میزبان محمدنورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگوی بدون تعارف باشیم؛ انتصابات اخیر در شهرداری، وضعیت بودجه و پروژه‌های شهرداری از محورهای این گفت‌وگو است.
مردم اصفهان در ششمین دوره انتخابات شورای اسلامی شهر اصفهان با اعتماد کامل به لیست مجمع نیروهای انقلاب، ترکیبی از باسابقه‌ها و جوانان را برای چهار سال به عنوان نمایندگان خود در شورای اسلامی شهر برگزیدند.
اکنون سه سال از عمر این دوره مدیریت شهری نصف‌جهان می‌گذرد و به گفته اعضا، پروژه‌های مهم شهری با اولویت حل اصلی‌ترین چالش‌های اصفهان همچون حمل‌ونقل و محیط زیست در حال اجرا است.
محمد نورصالحی از جمله باسابقه‌های این دوره مدیریت شهری است که تحصیلات و تجربه مدیریت او در سطح ملی، استانی و شهری حکایت از خبرگی و تسلط او به مسائل فنی مدیریت شهری دارد و احتمالاً با تکیه بر همین سابقه، اعضای شورای اسلامی شهر به او اعتماد کرده‌اند تا در این سه سال رئیس بدون حاشیه شورای اسلامی شهر باشد.
روز شوراها بهانه‌ای شد تا با محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان به گفت‌وگو بنشینیم؛ انتصابات و تغییرات در مدیریت شهری، وضعیت پروژه‌های عمرانی، تعامل شهردار و اعضای شورا از جمله محورهای این گفت‌وگو است.
سه سال از عمر دوره ششم مدیریت شهری اصفهان می‌گذرد؛ اگر به پیش از انتخابات ۱۴۰۰ بازگردیم حتماً دلایلی برای حضور در جریان انتخابات و ورود به شورا داشته‌اید؛ مهم‌ترین دلیلی که موجب شد آقای نورصالحی برای شورای اسلامی شهر اصفهان نامزد شود، چه بوده است؟
نورصالحی: زمانی که نامزد انتخابات شورا شدم، به‌لحاظ اداری فردی بازنشسته بودم؛ تمام سابقه ۳۵ ساله من در حوزه فعالیت‌های شهری و شهرسازی و اجرایی بود.
فکر می‌کردم این سابقه نسبتاً طولانی و تجربه اندوخته شده، ذخیره خوبی است تا در شورا به‌عنوان سیاست‌گذار و قانون‌گذار، خوب ریل‌گذاری کنیم تا مجموعه مدیریت شهری بهتر و پویاتر شود.
این انگیزه مهم من برای ورود به عرصه انتخابات شورای اسلامی شهر بود، البته از قبل هدف‌گذاری برای رئیس شورا شدن نداشتم.
گفتید از قبل برای ریاست شورا فکر نکردید، معاون وزیر یا معاون شهردار بودن سخت‌تر بود یا رئیس شورای اسلامی شهر بودن؟
نورصالحی: به نسبت هر موقعیت و هر هدف، متفاوت است، باید بتوانیم در آن جایگاه مؤثر باشیم و کار کنیم و به وظایف محوله به نحو احسن عمل کنیم.
نهاد شورا از این لحاظ که جایگاه سیاست‌گذاری و نظارتی دارد، جایگاه بالاتری نسبت به حوزه اجرایی دارد.
در مسئولیت اجرایی کار دست خود فرد است که برنامه مشخص را چگونه پیش ببرد، اما در شورا باید قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری شود تا دیگران این کار را انجام دهند و مشخص نیست تیم اجرایی صددرصد سیاست‌گذاری‌های مدنظر که برای آن در صحنه حضور پیدا کردیم، همچنین تمام منویات را عملیاتی و محقق کند.
کسی که مسئولیت اجرایی دارد، می‌تواند به همه وظایف محوله عمل کند، اما ممکن است سیاست‌گذار نتواند در سیستم اجرایی تمام منویات مدنظر خود را کامل کند.
با نکاتی که اشاره کردید چقدر انتظارات و برنامه‌های شما برای مدیریت شهری در این سه سال محقق شد و به اهداف خود دست پیدا کردید؟
نورصالحی: کار در شورای اسلامی شهر، کاری دسته‌جمعی است، زیرا در تصمیم‌گیری‌ها هر ۱۳ نفر برابر هستند، بنابراین به‌عنوان کار جمعی می‌توان گفت که با لطف خداوند و همدلی اعضای شورای ششم تا حدود زیادی اهداف را محقق کرده‌ایم.
البته به آنچه انتظار داشتیم، به‌طور کامل دست پیدا نکردیم؛ از جمله دلایل آن موانع و محدودیت‌های قانونی و بودجه و اعتباری است، چراکه کار در حوزه مدیریت شهری فرابخشی است، به آن معنا که دستگاه‌های مختلف باید به هم کمک کنند تا اهداف یک دستگاه محقق شود.
کار در حوزه مدیریت شهری فرابخشی است
شهرداری و شورا نیازمند همکاری سایر سازمان‌ها از جمله استانداری به‌عنوان حوزه حاکمیتی ارشد در استان تا سایر سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر است و اگر همکاری لازم وجود داشته باشد، صددرصد اهداف مدنظر مدیریت شهری نیز محقق می‌شود.
به‌رغم محدودیت‌های موجود می‌توان گفت که در طول سه سال گذشته موفق عمل کردیم.
از چه مواردی به‌عنوان نقاط قوت شورای ششم یاد می‌کنید؟
نورصالحی: یکی از هدف‌گذاری‌های شورای ششم، تقویت ارتباط با شهروندان بود که محقق شد؛ ارتباطات منظم و مرتبی داشته‌ایم که البته شورا در تمام ادوار به این موضوع توجه لازم را داشته است.
یکی دیگر از نقاط قوت این بود که نیازهای فوری شهر را فارغ از بعضی کارهای رسانه‌ای و خبری احصا کردیم؛ تشخیص این بود که بالاترین نیاز شهر ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی است، از این‌رو به این حوزه نسبت به تمام ادوار گذشته خوب پرداخته شد و بیشترین میزان بودجه و اعتبار سه سال گذشته به حوزه حمل‌ونقل تخصیص پیدا کرد.
طی سه سال گذشته سعی کردیم فراتر از وظیفه مدیریت شهری در مسائل مربوط به زاینده‌رود و آلودگی هوا به‌عنوان مطالبه‌گر و مؤثر اقدام کنیم که این اقدامات نیز یکی دیگر از موفقیت‌های شورای ششم به‌شمار می‌رود.
سعی کردیم حوزه فرهنگی و ارتقای فرهنگ شهروندی همچون گذشته که در ادوار مختلف همت وجود داشته است،، پررونق باشد به‌ویژه بر استفاده از مشارکت شهروندان که ضعیف‌تر شده بود، بیشتر تمرکز کردیم و برای ارتقای فرهنگ دینی پررنگ‌تر و موفق‌تر عمل کردیم.
در حوزه محیط زیست و پسماند در دوره ششم شورا اتفاقات خوبی رقم خورد و می‌توانیم از اقدامات انجام شده در این حوزه به‌عنوان بخش دیگری از نقاط قوت فعالیت این دوره یاد کنیم.
تاکنون ارتباط اعضای شورای اسلامی شهر با مجموعه مدیران شهری به‌ویژه شخص شهردار چگونه پیش رفته و تعامل چگونه بوده است؟
نورصالحی: سعی کردیم با توجه به اینکه هرچه همکاری و همراهی بیشتر باشد، موفقیت‌های بیشتری حاصل می‌شود، حداقل هفته‌ای یک‌بار جلسه گفت‌وگوی داخلی بین مجموعه شهرداری و شورا، شهردار با شورا و در بعضی موارد شهردار و معاونان با شورا برگزار شود.
در واقع سعی کردیم مباحث داخلی شورا را با شهرداری هم داشته باشیم که طی این سه سال استمرار داشته است.
در برخی شوراهای اسلامی شهرها، اصطکاک و مشکلاتی بین شورا و شهرداری به‌وجود آمد، اما در این دوره مدیریت شهری اصفهان به‌رغم اختلاف سلیقه، همراهی‌های لازم وجود داشته است؛ به نظر شما چه چیزی از طرف شورا توانسته است این هم‌آوایی را ایجاد کند؟
نورصالحی: بی‌شک اختلاف سلیقه و نظر در تمام دوره‌ها وجود دارد و دیدگاه‌ها و نظرات متفاوت است، اما سعی کردیم با گفت‌وگو، هم‌افزایی و هم‌فکری را ایجاد کنیم.
درک مشترک بین شخص شهردار و شورا بسیار مؤثر بوده است؛ به آن معنا که شهردار اصفهان زمانی که متوجه شد اولویت‌های شورا با اقدامات هم‌خوانی ندارد، سعی کرد هماهنگی لازم را ایجاد کند.
به‌نظر من دو بخش مدیریت شهرداری و شورا سعی کردند با همراهی و همگامی امور را پیش ببرند، یعنی اگر همراهی و هم‌صدایی بوده است، هر دو طرف به یک میزان تلاش و همت کردند و موجب شد شاهد کُندشدن فعالیت‌ها نباشیم.
چه پروژه‌های بر زمین مانده است؟ نقل قولی مبنی بر بدهی بالای خط دو متروی اصفهان به پیمانکاران داشتیم، ماجرا چیست؟
نورصالحی: خط دو متروی اصفهان ۲۸ قرارداد فعال دارد و هر کدام از این قراردادها از حداقل ۲۰۰ میلیارد تومان تا رقم‌های چندصد میلیارد تومانی است.
حجم کاری که در خط دو متروی اصفهان انجام می‌شود، بسیار زیاد است؛ طی ۲۰ سال گذشته که سازمان قطار شهری اصفهان فعال بوده است، در هر برهه‌ای از زمان تنها حدود سه تا پنج قرارداد فعال وجود داشته که تأمین مالی می‌شده است، اما در حال حاضر میزان تزریق مالی که به قطار شهری می‌شود، نسبت به نخستین دوره ۱۰ برابر شده است؛ یعنی نیاز قطار شهری از ماهانه ۷۰ میلیارد تومان به ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
کل بودجه قطار شهری نیز از حدود ۸۰۰ میلیارد تومان به ۸ هزار میلیارد تومان در سال جاری رسیده است؛ فعالیت‌ها دائم ادامه دارد و تولید فاکتور و صورت‌وضعیت می‌شود.
در تمام سال‌های گذشته در هیچ سال و دوره‌ای و در هیچ پروژه‌ای اینگونه نبوده است که تسویه حساب‌ها اسفند انجام شود و وارد سال جدید شوند، اما در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان از این موارد زیاد داشتیم.
پروژه‌های عمرانی سازمان‌های عمران، قطار شهری، ساماندهی مشاغل شهری و پارک‌ها صورت‌وضعیت‌هایی از سال قبل داشت که به سال بعد منتقل می‌شد، اما حجم بالای فعالیت و میزان گسترده افراد فعال در پروژه‌ها را باید در نظر داشت.
بدهکار بودن دلیلی بر بی‌مهری به متروی اصفهان نبوده است
حدود دو هزار نفر روزانه در پروژه خط دو متروی اصفهان فعالیت و دو پیمانکار بزرگ تونل آن را اجرا می‌کنند، ده‌ها پیمانکار نیز مشغول سفت‌کاری و نازک‌کاری ایستگاه‌های مترو هستند.
در حال حاضر ریل‌گذاری مسیر خط دو مترو از سمت شمال آغاز و این اقدامات موجب شده است حجم صورت‌وضعیت‌هایی که ماهانه و روزانه برای ذی‌حساب قطار شهری می‌رود، به‌حدی زیاد باشد که در هر مقطع این سازمان رقمی به پیمانکار بدهکار باشد؛ در مقطعی نیز این عدد حدود ۹۰۰ میلیارد تومان شده است که البته به سرعت کاهش پیدا می‌کند.
از یک‌سو ۳۰۰ میلیارد تومان تزریق و میزان بدهی کم می‌شود و از سوی دیگر صورت وضعیت دیگری جای آن‌ها را می‌گیرد.
این موضوع بیانگر مدیریت قوی در حوزه قطار شهری است، زیرا می‌تواند به‌طوری اقدام کند که پیمانکاران مطالبات قابل توجهی دارند و این مطالبات با پول نقد، ملک، اوراق مشارکت و تسهیلات وام تسویه می‌شود.
مخلص کلام این است که بدهکار بودن دلیلی بر بی‌مهری به متروی اصفهان نبوده است.
مهم‌ترین پروژه‌های در حال تکمیل شهر اصفهان کدامند؟ تمرکز مدیریت شهری روی چه مواردی است؟
نورصالحی: خط دو متروی اصفهان و تکمیل نواقص خط یک مترو، همچنین رینگ چهارم و پروژه‌های فضای سبز و خدماتی از جمله باغ مشاهیر و پروژه‌های خرد مناطق، به‌علاوه چند پروژه که برای اجرا در سال جاری در مرحله طراحی است، بخشی از این پروژه‌ها به‌شمار می‌رود.
اولویت‌های اصفهان ۱۴۰۳ با اصفهان ۱۴۰۰ چه تفاوتی دارد؟
نورصالحی: بیشتر به سمت انجام اقدامات برای زیست‌پذیرتر شدن شهر اصفهان پیش رفتیم؛ در حال حاضر شاهد آن هستیم که هزاران خودروی جدید شماره‌گذاری می‌شود، به‌طوری که بر اساس آمارها روزانه بین ۶۰ تا ۱۰۰ خودرو شماره‌گذاری می‌شود و مدیریت شهری باید به‌قدری کار کند که بتواند پذیرای این حجم خودرو باشد.
در ۱۴۰۳ باید بتوانیم تعداد بیشتری از شهروندان را متقاعد کنیم که با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی سفرهای درون‌شهری خود را انجام دهند تا وضعیت ترافیک بهبود پیدا کند.
شبکه آب‌های خاکستری شهر اصفهان را توسعه می‌دهیم
تلاش می‌کنیم در سال جاری مقدار بیشتری به حجم پساب تصفیه‌شده اضافه کنیم و شبکه آب‌های خاکستری شهر اصفهان را توسعه دهیم تا اطمینان داشته باشیم فضای سبز شهر اصفهان وضعیت خوبی دارد، چراکه در حال حاضر شهروندان با دیدن برخی درختان که احتمال خشکیدن آن‌ها وجود دارد، نگران هستند.
در حوزه پسماند نیز اتفاقات خوبی در خصوص جمع‌آوری و تبدیل به بیوگاز و مواد بازیافتی افتاده است.
از بودجه ۱۴۰۳ راضی هستید؟
نورصالحی: بودجه از سوی شهرداری به شورا آمد؛ اینکه بگوییم صددرصد خواسته‌ها در بودجه محقق شده است، درست نیست، زیرا با محدودیت منابع مواجه هستیم.
رسیدن به برنامه‌های شورا و شهرداری چند برابر رقم بودجه اعتبار می‌خواهد، در نتیجه ناچار به صرفه‌جویی هستیم و باید در این راستا بعضی پروژه‌ها را حذف و پروژه‌های اولویت‌دار را اجرا کنیم.
به‌عنوان فردی باتجربه و متخصص در حوزه‌های مالی و شهرسازی، وضعیت فعلی شهرداری اصفهان را به لحاظ شهرسازی و مالی چگونه می‌بینید؟
نورصالحی: شهرداری طی سه سال گذشته در حوزه شهرسازی با مشکل همکاری نکردن دستگاه‌های هم‌رده مواجه بوده است و به همین جهت پاسخگویی آن به مردم سخت‌تر بوده و بار سنگینی بر دوش آن برای الکترونیکی شدن خدمات شهرسازی گذاشته شده است که به همین جهت در این زمینه موفقیت کمتری داشته است و باید بیشتر اقدام شود.
در حوزه مالی شهرداری، شهرداری مواجه با رشد سرسام‌آور هزینه‌های مواد اولیه، دستمزد و هزینه‌های پیمانکاری مواجه شده است و باید رشد چندبرابری را طی سه سال تحمل می‌کرد، همچنان که بودجه شهرداری طی ۱۴۰۰ تاکنون چند برابر شده است و از طرفی تحمل آن ممکن است برای مردم و تأمین آن برای مدیران شهرداری سخت باشد.
آنچه در این حوزه‌ها شاهد هستیم، همه تلاش می‌کنند تا بهترین خدمت‌رسانی و سرویس‌دهی را به شهروندان داشته باشند.
سال اول شورا با سال آخر شورا چه تفاوتی دارد؟
نورصالحی: سال اول شورا همچون سال اول زندگی مشترک است که هر انسانی، ایده‌ها، آرزوها و بلندپروازی‌هایی دارد و سال‌های آخر، سال رسیدن به واقعیت‌ها و تحقق اهداف است و تا حدودی فشار روحی و روانی برای تحقق برنامه‌هایی که قول و وعده‌های آن داده شده، زیاد است.
سال نخست فشار کار کمتر و ایده‌آل‌گرایی بیشتر است، اما سال آخر فشار کار و واقع‌گرایی بیشتر می‌شود.
تغییرات در آرایش مدیریت شهری توسط شهردار چقدر مطابق با توصیه‌های شورای اسلامی شهر اصفهان بوده است؟
نورصالحی: شورا دخالتی در عزل و نصب‌ها و حوزه‌های تصمیم‌گیری مدیریتی ندارد، اما کندبودن حرکت و روند کار در بعضی حوزه‌ها برای شورا و شهرداری مشهود بود، از این‌رو شهردار اصفهان برای ایجاد تغییر به جمع‌بندی رسید؛ در واقع به‌نوعی شورا نیز انتظار بعضی اصلاحات و تغییرات را داشت.
این تغییرات دور از انتظار نبود و شهردار اصفهان در باب همکاری، جابه‌جایی و اصلاحات را انجام داد تا بتوانند به اهداف پیش‌بینی شده به‌ویژه در ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ که سال‌های سخت است و انتظار تحقق برنامه‌ها می‌رود و شهروندان امکان پرداخت هزینه‌ها را ندارند، دست پیدا کند.
وقتی هزینه‌های ساخت‌وساز بیشتر می‌شود، متقاضیان دریافت پروانه ساختمانی نیز کاهش پیدا می‌کنند و اینها سختی‌های این سال‌ها است؛ معتقدم این سختی‌ها روی دولت هم وجود دارد، زیرا هر سال با کمبود بودجه و پیشرفت کم بودجه مواجه است.
برخی بر این باورند که بسیاری از انتصابات در شهرداری اصفهان با فشار شورای اسلامی شهر بوده است!
نورصالحی: واقعاً این‌طور نیست؛ شهردار، خود برای عزل و نصب‌ها تصمیم می‌گیرد.
ممکن است در جلسات پیشرفت‌نکردن کارها و تحرک در بعضی حوزه‌ها به شهردار منتقل می‌شود، اما اینگونه نبوده است که در انتصابات دخالتی داشته باشد.
کدام انتصاب‌ها بیشتر برای شما حرف و حدیث به همراه داشته است؟
نورصالحی: هیچ‌کدام؛ ممکن است فشارها و حرف و حدیث‌ها برای شهردار وجود داشته باشد، اما در شورا موردی نبوده است.
از اعضای شورای اسلامی شهر راضی هستید؟
نورصالحی: بله، خودم هم عضوی از این شورای اسلامی شهر هستم و امیدوارم سایر اعضا هم از من راضی باشند.
شما در لیست مجمع نیروهای انقلاب بودید، آیا فشاری از طرف گروه سیاسی برای انتصابات به شما بوده است؟
نورصالحی: به‌هیچ‌وجه نبوده است.
و سوال آخر؛ آقای نورصالحی در دوره بعد شورای اسلامی شهر اصفهان نامزد می‌شود؟
نورصالحی: باید ببینم چه کسانی کاندیدا می‌شوند، سپس تصمیم می‌گیرم.
گفت‌وگو از: راضیه کشاورز
