بازآفرینی با رویکرد گردشگری خلاق، علاوه بر ایجاد جذابیت‌های گردشگری، به رونق اقتصادی بافت نیز کمک می‌کند. با افزایش تعداد گردشگران، کسب‌وکارهای محلی رونق می‌گیرند و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد می‌شود.
در این راستا الهام قاسمی، دکتری شهرسازی و پژوهشگر جهاددانشگاهی اصفهان در یادداشتی که در اختیار ایسنا قار داده عنوان کرده است:
بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری خلاق، روشی نوین و پویا برای احیای بافت‌های تاریخی شهری است. این رویکرد بر پایه بهره‌گیری از پتانسیل‌های فرهنگی و هنری بافت‌های شهری و توسعه گردشگری استوار است. به عبارت دیگر، این رویکرد به‌دنبال آن است که با تاکید بر خلاقیت و نوآوری در گردشگری و استفاده از جذابیت‌های فرهنگی و هنری شهرها، بافت‌های تاریخی و عناصر ارزشمند آن را به قطب‌های گردشگری تبدیل کند و در عین حال، هویت و اصالت شهر را حفظ کند. از این رو به جای تمرکز صرف بر جنبه‌های کالبدی، بر روی تزریق کاربری‌های جدید، ایجاد تجربه‌های فرهنگی و هنری منحصر به فرد و فعالیت‌های تعاملی و خلاق برای گردشگران تاکید می‌کند.
این تجربه‌ها می‌توانند شامل بازدید از کارگاه‌های تجربه‌محور، شرکت در جشنواره‌های فرهنگی، حضور در نمایشگاه‌های هنری، اقامت در هتل بوتیک‌ها یا صرف غذا در خانه های تاریخی یا رستوران‌های سنتی باشند. در این راستا گردشگران می‌توانند با فرهنگ و سبک زندگی مردم محلی آشنا شوند، داستان‌ها و روایت‌های محلی را بشنوند و از آن لذت ببرند. یکی از مهم‌ترین مزایای این رویکرد، ایجاد حس تعلق و مشارکت در میان ساکنان محلی است. با برگزاری کارگاه‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای بومی مختلف، ساکنان می‌توانند در روند بازآفرینی فعالانه مشارکت کنند و به این ترتیب، حس مالکیت نسبت به محله خود را افزایش دهند.
بازآفرینی با رویکرد گردشگری خلاق، علاوه بر ایجاد جذابیت‌های گردشگری، به رونق اقتصادی بافت نیز کمک می‌کند. با افزایش تعداد گردشگران، کسب‌وکارهای محلی رونق می‌گیرند و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد می‌شود. با بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی، ارزش املاک و مستغلات نیز افزایش پیدا می‌کند. این امر به جذب سرمایه‌گذاران و توسعه بیشتر بافت و حفاظت ابنیه تاریخی کمک می‌کند و به احیای میراث فرهنگی و تقویت هویت و برند شهر می‌انجامد.
با رویکرد گردشگری خلاق، می‌توان با بهره‌گیری از فضاهای بلااستفاده و ساختمان‌های قدیمی یا ابنیه تاریخی و با ارزش معماری، کاربری‌های جدید و فعالیت‌های خلاقانه ایجاد کرد. به‌عنوان مثال، یک کارخانه متروکه می‌تواند به یک مرکز هنرهای معاصر تبدیل شود یا یک بنای تاریخی می‌تواند به یک هتل بوتیک یا مرکز فرهنگی جهت برگزاری رویدادها و جشنواره‌های مختلف تبدیل شود. در راستای بازآفرینی بافت‌های شهری با رویکرد گردشگری خلاق، اقدامات اساسی لازم است که شامل موارد زیر است:
مستندنگاری بافت و تقویت هویت محلی
مطالعات کاربردی: انجام مطالعات جامع جهت شناسایی و مستندنگاری ویژگی‌های منحصر به فرد بافت تاریخی از جمله ابنیه واجد ارزش، صنایع دستی، آداب و رسوم، غذاهای محلی و رویدادهای فرهنگی هنری.
داستان‌ها و روایت‌های بافت: ایجاد روایت‌های جذاب و تعاملی از تاریخ و فرهنگ هر بافت برای جذب گردشگران.
مشارکت جامعه محلی: مشارکت دادن ساکنان محلی در فرآیند بازآفرینی برای حفظ هویت و اصالت بافت.
توسعه محصولات و خدمات گردشگری خلاق در بافت
صنایع خلاق و هنرهای سنتی: حمایت از تولید و عرضه صنایع دستی و هنرهای سنتی بومی(صنایع خلاق).
تجربیات تعاملی: ایجاد تجربه‌های تعاملی مانند کارگاه‌های آموزشی هنری، نمایشگاه‌های زنده و تورهای موضوعی.
غذاهای محلی: ترویج غذاهای محلی و ایجاد رستوران‌ها و کافه‌ها با منوی سنتی.
رویدادهای فرهنگی: برگزاری جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی در بناهای تاریخی و واجد ارزش معماری در بافت تاریخی.
ایجاد فضاهای خلاق
طراحی فضای شهری خلاق: طراحی فضاهای شهری پیرامون قطب‌های فرهنگی تاریخی با طراحی فرم کالبدی و مبلمان خلاق، تزریق فعالیت‌های خلاق و اجتماع‌پذیر.
هنرهای شهری: استفاده از هنرهای شهری در فضاهای عمومی و ایجاد جاذبه‌های بصری در راستای ایجاد منظر خلاق.
کارگاه‌های هنری: ایجاد کارگاه‌های هنری جهت فعالیت هنرمندان محلی و گردشگران(طبقه خلاق).
گالری‌های تجربه‌محور: احداث گالری‌های هنری برای نمایش آثار هنرمندان همراه با تجربه تعاملی گردشگران از فعالیت‌های هنری و صنایع خلاق.
فضای کار اشتراکی: ایجاد فضاهای کار اشتراکی برای استارت‌اپ‌ها و طبقه خلاق.
کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی: تجهیز کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی با منابع مرتبط با تاریخ و فرهنگ محلی.
توسعه زیرساخت‌های شهری و گردشگری
بهبود دسترسی: بهبود دسترسی به بافت تاریخی از طریق توسعه حمل‌ونقل عمومی، پیاده‌راه‌ها، مسیرهای دوچرخه و ایجاد پارکینگ‌های مناسب.
تامین زیرساخت‌های خدماتی: تامین زیرساخت‌های خدماتی مانند آب، برق، گاز و اینترنت.
تامین زیرساخت‌های گردشگری: ایجاد فضاهای اقامتی و پذیرایی گردشگری در قطب‌های تاریخی.
استفاده از فناوری‌های نوین
واقعیت مجازی و افزوده: استفاده از فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده برای ایجاد تجربه‌های تعاملی و جذاب.
اپلیکیشن‌های تلفن همراه: توسعه اپلیکیشن‌های تلفن همراه برای ارائه اطلاعات، راهنمایی و رزرو خدمات.
شبکه‌های اجتماعی: استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ و بازاریابی گردشگری.
مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی
جذب سرمایه‌گذاران: ایجاد تسهیلات برای جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در حوزه مرمت ابنیه تاریخی و تزریق فعالیت‌ها و زیرساخت‌های گردشگری خلاق.
همکاری با کسب‌وکارهای محلی: همکاری با کسب‌وکارهای محلی برای ایجاد محصولات و خدمات جدید.
آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی
آموزش راهنمایان تور: آموزش راهنمایان تور برای ارائه اطلاعات دقیق و جذاب درباره بافت تاریخی و قطب‌های تاریخی فرهنگی.
آموزش ساکنان محلی: آموزش ساکنان محلی برای ارائه خدمات گردشگری و ایجاد کسب‌وکارهای کوچک.
بازاریابی و برندسازی
برندسازی: ایجاد یک برند قوی برای بافت تاریخی، ابنیه واجد ارزش معماری و محصولات گردشگری.
تبلیغات هدفمند: استفاده از ابزارهای تبلیغاتی هدفمند برای بازاریابی و جذب گردشگران بر اساس برند شهر.
بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری خلاق، یک رویکرد چندبعدی است که به‌طور هم‌زمان به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بافت‌های تاریخی می‌پردازد. این رویکرد، با ایجاد فضاهای خلاق و پویا و تجارب تعاملی گردشگران، موجب احیای بافت تاریخی، ارتقا کیفیت زندگی شهروندان و تبدیل شهرها به مقاصد گردشگری می‌شود.
