سال‌های اخیر، فصل پاییز برای کلانشهر‌ها همواره با آلودگی هوا همراه بوده است و این موضوع باعث شده تا بسیاری از ساکنان شهر‌های بزرگ کشور با مشکلات زیادی از نظر سلامت جسمانی و روانی رو‌به‌رو شوند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می‌زند که از هر ۱۰ نفر در سراسر جهان ۹ نفر هوای آلوده را استنشاق می‌کنند و قرارگرفتن در معرض هوای آلوده عامل مرگ سالانه ۷ میلیون نفر است که این موضوع بر افراد مسن و افراد دارای بیماری زمینه‌ای تأثیر بالایی دارد؛ از سوی دیگر مطالعه درتحقیقات و نظر کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت و درمان نشان می‌دهد که آلودگی هوا تاثیرمستقیمی بر بیماری‌های قلبی-عروقی و تنفسی دارد؛ اما بسیاری از تأثیرات آلودگی هوا بر قسمت‌های مختلف بدن خبر ندارند.
تاثیر آلودگی هوا بر روان
محققان معتقد هستند آلودگی هوا با سطوح بالا می‌تواند استرس، پریشانی روانی، افزایش خطر زوال عقل و آلزایمر و افسردگی را در بدن انسان افزایش داده و مشکلات روانی را افزایش دهد؛ همچنین آلودگی هوا بر رشد مغز نوزادان نیز تاثیر مستقیمی دارد که می‌تواند برای مادران باردار در دوران بارداری مشکلاتی به همراه داشته باشد؛ همچنین می‌توان از اضطراب، زودرنجی، خشونت و پرخاشگری و همچنین افسردگی از جمله آسیب‌های روحی – روانی ناشی از آلودگی هوا نام برد.
اختلال در تعادل هورمونی
یکی دیگر از مشکلاتی که در زمان آلودگی هوا می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای زنان و مردان باشد بروز اختلال در تعادل هورمونی است، آلودگی هوا با توجه به داشتن ذرات آلاینده می‌تواند تاثیر مستقیمی در غدد داشته و مشکلات زیادی در زمینه‌های هورمونی برای زنان و مردان ایجاد کند.
ایجاد مشکلات پوستی
تحقیقات نشان می‌دهد به دلیل داشتن ذرات معلق در هوا پوست در معرض خطرات زیادی قرار می‌گیرد، آلاینده‌ها می‌تواند به منافذ پوست نفوذ کرده و مشکلات زیادی را برای پوست ایجاد کند و باعث خشکی و ملتهب شدن پوست شود؛ همچنین تماس زیاد پوست در هوای آلوده می‌تواند کهیر، پیری پوست، سرطان پوست، پسوریازیس، اگزما و… به همراه داشته باشد.
چگونه در آلودگی هوا از خود محافظت کنیم؟
علی عباسی بیگلو کارشناس فوریت‌های پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا با اشاره مراقبت در معرض آلودگی هوا اظهار کرد: افزایش غلظت آلاینده‌های جوی سبب شدت گرفتن و یا بروز مشکلاتی برای بدن می‌شود و در این دوران با مشکلاتی نظیر سردرد، خواب‌آلودگی، احساس ضعف و بی حالی بیشتر مواجه هستیم؛ به همین منظور کادر درمان در این دوران بسیار به زحمت می‌افتند چرا که با مشاهده برخی علائم گمان می‌رود فرد مراجعه کننده دچار بیماری خطرناکی شده‌است و پس از بررسی مشخص می‌شود این علائم به دلیل افزایش غلظت آلاینده‌های جوی بروز پیدا کرده‌اند.
وی افزود: آلودگی هوا می‌تواند برای بسیاری از گروه‌های آسیب پذیر مانند کودکان، افراد مسن و افراد دارای بیماری زمینه‌ای مشکل ساز شود و به همین منظور باید مراقبت‌هایی در برابر آلودگی هوا صورت بگیرد؛ توصیه می‌شود ابتدا به تغذیه توجه ویژه‌ای شود و کسانی که در محیط‌های آلوده زندگی می‌کنند، حتما مقادیر کافی ویتامین‌های C، B، D، E و اسید‌های چرب امگا ۳ دریافت کنند، خوراکی‌های حاوی این مواد شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، زیتون و روغن آن، ماهی، مرکبات، جوانه‌ها و… هستند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
عباسی ادامه داد: اگر در روز‌های آلوده خارج از خانه مشغول فعالیت هستید حتما از ماسک استفاده کنید و اگر در خانه ماندید می‌توانید از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنید، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا باکیفیت می‌تواند کمک شایانی در زمینه محافظت از افراد در معرض خطر باشد.
این کارشناس فوریت‌های پزشکی ادامه داد: اگر به آسم مبتلا هستید قدم زدن و ورزش کردن در هوای آلوده سلامت شما را به خطر می‌اندازد. سعی کنید در روز‌هایی که هوا آلوده است در خانه ورزش کنید و از ورزش کردن در فضای آزاد پرهیز کنید؛ همچنین اگر دچار سردرد دو بینی تنگی نفس و… شدید حتما به اورژانس مراجعه کنید.
شاخص آلودگی هوا امروز چقدر است؟
با توجه به ماندگاری آلودگی هوا در کلانشهر‌ها و پدیده وارونگی هوا بهتر است برای در امان ماندن از آسیب دیدن بهتر است به نکات و توصیه پزشکی توجه کرده و نکات را رعایت کرد، بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص آلودگی هوای تهران تا روز (۶ آذر ۱۴۰۲) با عدد ۱۳۶ در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه قرار دارد، شاخص آلاینده هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته نیز با میانگین ۱۴۷ درشرایط آلوده قرار داشت و توصیه می‌شود، افراد مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند.
