سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری اصفهان برای تامین نیازهای شهروندان و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها گام برمی‌دارد؛ مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار ایمنا به تشریح اقدامات این سازمان برای ساماندهی مشاغل و بهبود بازارها پرداخته است.
سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان، ابتدا با نام «سازمان میادین میوه و تره‌بار» بهمن سال ۱۳۵۸، بر اساس مصوبه شورای انقلاب تأسیس شد که اساسنامه این سازمان در سال ۱۳۷۰ به تصویب وزارت کشور رسید؛ این سازمان وابسته به شهرداری اصفهان است، اما با برخورداری از شخصیت حقوقی مستقل و استقلال مالی و اداری، بر اساس اصول بازرگانی اداره می‌شود.
این سازمان با هدف تهیه و توزیع مناسب میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری فعالیت می‌کند و مأموریت‌ها اصلی آن شامل حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان از طریق حذف واسطه‌ها، ایجاد تسهیلات در توزیع کالا و خدمات و ساماندهی مشاغل شهری و ایجاد مجتمع‌های صنفی می‌شود.
سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان بر توزیع عادلانه خدمات، مشتری‌مداری، تعهد و مسئولیت‌پذیری تأکید دارد و ارزش‌های آن شامل توزیع عادلانه امکانات بین مناطق مختلف، ارائه خدمات با اخلاق‌مداری و احترام به شهروندان، بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع و توجه به کارکنان به‌عنوان سرمایه‌های اصلی سازمان می‌شود.
فعالیت‌ها و خدمات این سازمان شامل مدیریت و ساماندهی بازارهای محلی، تنظیم بازار از طریق کنترل عرضه، تقاضا و قیمت، ایجاد و واگذاری غرفه‌ها و اماکن به فعالان اقتصادی و اداره یک میدان و بازارهای روز کوثر برای توزیع میوه و تره‌بار می‌شود.
سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان با استفاده از فناوری‌های نوین، جلب مشارکت بخش خصوصی و حمایت از نیروی کار متعهد، به‌دنبال ایجاد شهری با شرایط زیست‌محیطی بهتر و توسعه متوازن است؛ این سازمان نقش مهمی در مدیریت شهری اصفهان ایفا می‌کند و همواره در راستای تأمین نیازهای شهروندان و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها گام برمی‌دارد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با امیرحسین ماه‌آورپور، مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان به‌منظور بررسی اقدامات این سازمان در پیشبرد پروژه‌ها و ساماندهی مشاغل مزاحم و آلاینده است.
دلیل تغییر نام سازمان میادین و تره‌بار به سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی چه بود؟
ماه‌آورپور: آبان سال ۱۴۰۰ با تصمیم مدیریت شهری، مسئولیت سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان که ابتدا با عنوان سازمان میادین و تره‌بار فعالیت می‌کرد، به ما واگذار شد و با تصویب اساسنامه جدید در سال ۱۴۰۱، توسط شورای اسلامی شهر و وزارت کشور، نام این سازمان به «سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان» تغییر نام داد.
این سازمان به‌دلیل تنوع مخاطبان خود از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و مخاطبان آن شامل بازارهای کوثر، بازار گل و گیاه همدانیان، بازار گیاهان دارویی و دیگر مشاغل مرتبط با حوزه ساماندهی می‌شود که یکی از ویژگی‌های متمایز این سازمان، فرابخشی بودن فعالیت‌های آن است، به‌گونه‌ای که همکاری‌های گسترده‌ای با دستگاه‌ها و نهادهای مختلف دارد.
این تعاملات در بعضی موارد همچون همکاری با جهاد کشاورزی، صنعت و معدن و تعزیرات در حوزه بازارهای کوثر به تسهیل فرایندها منجر می‌شود، اما در مواردی نیز به‌دلیل پیچیدگی‌های موجود، فرایندها زمان‌بر می‌شود.
از زمان آغاز فعالیت، برنامه‌ریزی بر اساس یک «هندسه حرکتی» مشخص انجام شد و این نقشه راه در سال ۱۴۰۰ طراحی و به‌طور مستمر اجرا شد که امروزه با بررسی این مسیر، می‌توان پیشرفت‌ها و نقاط نیازمند بهبود را مشخص کرد.
روزهای پایانی آبان ۱۴۰۰ با حکم شهردار اصفهان به عنوان مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان منصوب شدید؛ پیش از این در حوزه‌های دیگر نیز مسئولیت‌هایی در کارنامه خود داشتید. کار در این سازمان با تصوراتی که از آن داشتید، چقدر تفاوت داشت؟
ماه‌آورپور: تجربه‌های زیادی در حوزه‌های مختلف مدیریتی به‌ویژه در حوزه ساماندهی مشاغل و فراورده‌های کشاورزی به‌دست آمده است، شاید بسیاری افراد به دلیل اینکه آغاز فعالیت من در حوزه‌های فرهنگی شهرداری بود، من را با این حوزه‌ها مرتبط بدانند، اما در واقع در دوره‌های مختلف مسئولیت‌های متعددی در سازمان‌های شهرداری اصفهان داشته‌ام.
برای مثال در دوره‌ای به‌عنوان مدیر درآمد سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان فعالیت کرده‌ام و سپس در دوره‌ای پرچالش و خاص، معاون سازمان تاکسیرانی بودم که آن زمان پروژه ساماندهی مسافربرهای شخصی و کارت‌های سوخت با چالش‌های زیادی همراه بود و یکی از سخت‌ترین دوران مدیریتی من بود.
حدود سه سال به‌عنوان معاون سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان فعالیت کردم و پس از آن مجدد به سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان پیوستم.
یکی از موفق‌ترین اقدامات در این دوره، برنامه‌ریزی و برگزاری هشت دوره «جشنواره عید تا عید» در بازارهای کوثر بوده است؛ این جشنواره‌ها به‌ویژه با مشارکت برندها و صاحبان کالاهای مختلف برگزار شد که توانست به تأمین کالا و اهدای جوایز کمک کند و تجربه موفقی در سطح شهر رقم بزند.
هرچند در حوزه بازارهای کوثر زحمات تیم ما در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفت، شاید دلیل آن این بوده که اقدامات به خوبی پیش رفته است، اما تلاش‌های زیادی صورت گرفته است تا بازار کوثر به‌عنوان یکی از مراکز تجاری شهر، درخشش بیشتری پیدا کند.
مهم‌ترین اقدامات سازمان در راستای توسعه کمی و کیفی بازارهای کوثر و بازارهای روز میوه در نقاط مختلف شهر چه بوده است؟
ماه‌آورپور: در حوزه بازارهای روز میوه، با مصوبه شورای اسلامی شهر، اقداماتی صورت گرفت که منجر به احداث هشت بازار جدید شد که تاکنون هفت بازار به بهره‌برداری رسیده و یک بازار دیگر در حال ساخت است؛ این پروژه‌ها، با توجه به تجربه‌های موفق بازارهای کوثر، دورنمای روشنی دارد و انتظار می‌رود به بلوغ و بهره‌وری بیشتری دست پیدا کند.
سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان با نگاه توسعه‌ای و برنامه‌ریزی منسجم توانسته است گام‌های مؤثری در بهبود زیرساخت‌ها و مدیریت بازارهای شهری بردارد و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
از جمله پروژه‌های مهم، احداث و بهره‌برداری از بازارهای کوثر بود که در این راستا بازار کوثر سپاهان‌شهر دی ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسید و فضای این بازار نسبت به گذشته گسترش یافت، همچنین مشکلاتی همچون کمبود پارکینگ نیز با تخصیص زمینی مناسب برطرف شد.
بازار کوثر ۱۱ در خیابان امام خمینی (ره) جنب پارک قلمستان که به‌دلیل مشکلات فنی تخریب شده بود، مرداد سال جاری بازسازی و بهره‌برداری شد، در این پروژه، تجربیات گذشته را برای بهبود عملکرد بازار به‌کار گرفتیم.
سامانه هوشمند مدیریت کالا در بازارهای کوثر چه قابلیت‌هایی دارد و چگونه می‌تواند به شهروندان کمک کند؟
ماه‌آورپور: در حوزه هوشمندسازی بازارهای کوثر نیز اقداماتی صورت گرفت که از جمله آن‌ها می‌توان به طراحی و راه‌اندازی سامانه «مدیریت بر کالاها» اشاره کرد؛ این سامانه به‌طور ویژه برای کنترل قیمت‌ها و مدیریت موجودی کالاها در بازارهای کوثر طراحی شد و هم‌اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد.
در آینده نزدیک این نرم‌افزار به‌صورت برخط در اختیار شهروندان قرار خواهد گرفت تا آن‌ها بتوانند قیمت‌ها و ویژگی‌های محصولات را به‌راحتی بررسی و از طریق اسکن بارکد محصولات، قیمت‌ها را مشاهده کنند؛ این اقدام یکی از مهم‌ترین تحولات در بازارهای کوثر بوده است که امیدواریم پس از یک سال از اجرای آن، تأثیرات مثبت آن بیشتر نمایان شود.
این مجموعه اقدامات نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر در راستای بهبود فرایندها و استفاده بهینه از ظرفیت‌های مختلف موجود در بخش‌های دولتی و خصوصی است، هرچند که در بعضی از موارد، به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی، نتایج مورد انتظار به دست نیامده است.
ایجاد زنجیره ارزش در حوزه میوه می‌تواند به کاهش واسطه‌گری و تنظیم بازار کمک کند؟
ماه‌آورپور: شهرداری اصفهان با تاکید بر ایجاد زیرساخت‌های پایدار در حوزه میوه، تره‌بار و سایر حوزه‌های اقتصادی-گردشگری، گام‌های مهمی برای ارتقای خدمات شهری برداشته است که یکی از موضوعات کلیدی، راه‌اندازی زنجیره ارزش در بخش میوه بوده که هدف آن کاهش واسطه‌گری و تنظیم بازار است؛ این زنجیره شامل سالن‌های سورتینگ، بسته‌بندی و توزیع مستقیم میوه از میدان مرکزی میوه و تره‌بار به فروشگاه‌های کوثر سطح شهر است.
شهرداری اصفهان پس از ۳۰ سال، موفق به تجهیز میدان مرکزی میوه و تره‌بار به سردخانه هزار تنی شد؛ این سردخانه گامی مؤثر در ارتقای ظرفیت ذخیره‌سازی و توزیع میوه در سطح شهر و استان‌های هم‌جوار است و نخستین دستگاه سورتینگ پیشرفته نیز در این میدان نصب شده است.
برنامه‌ریزی‌ها نشان می‌دهد تا بهمن سال جاری بهره‌برداری از این تجهیزات آغاز خواهد شد.
گزارشی از پروژه‌هایی که در میدان مرکزی میوه و تره‌بار انجام شده یا در حال انجام است، ارائه دهید.
ماه‌آورپور: یکی از پروژه‌های ویژه شهرداری اصفهان در میدان مرکزی میوه، تره‌بار، راه‌اندازی بارانداز مقصد ماهی جنوب کشور در این میدان است؛ این بارانداز روزانه پذیرای ۸۰ تا ۱۰۰ تن ماهی تازه است که پس از تفکیک و بسته‌بندی به استان‌های مختلف ارسال می‌شود؛ این بارانداز امکان خرید مستقیم ماهی تازه را نیز برای شهروندان فراهم کرده است.
اقدامات تکمیلی در میدان مرکزی شامل بازسازی سرویس‌های بهداشتی، مرمت فضاهای حمل‌ونقل و ایجاد درِ غربی میدان است که بهره‌برداری از درِ غربی به همراه رینگ چهارم ترافیکی شهید سلیمانی، نقش مؤثری در کاهش ترافیک مرکز شهر و تسهیل ورود و خروج کامیون‌ها خواهد داشت.
دو نیروگاه خورشیدی با ظرفیت مجموع ۴۶۰ کیلووات در میدان مرکزی راه‌اندازی شده که برق تولیدی آن‌ها به شبکه شهری متصل شده است؛ این اقدام گامی در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در شهر اصفهان محسوب می‌شود.
شهرداری اصفهان در راستای تسهیل انتقال صنوف عمده‌فروش به خارج از مرکز شهر، فاز دوم مجتمع بزرگ صنفی خشکبار و خواربار را با ۳۶ واحد آماده بهره‌برداری کرده است و واگذاری این واحدها با شرایط ویژه از جمله اقساط ۳۶ ماهه، بدون پیش‌پرداخت و بهره بانکی، انجام می‌شود؛ این پروژه همچون میدان مرکزی میوه و تره‌بار به‌عنوان نماد توسعه پایدار شهری شناخته خواهد شد.
الزام شهردار اصفهان در دوره ششم مدیریت شهری بر پایه آن است که هم‌زمان با افتتاح پروژه‌ها، بهره‌برداری نیز انجام شود که در تمام پروژه‌های عمرانی سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی، هم‌زمان با افتتاح، بهره‌برداری از پروژه‌ها نیز صورت گرفته است.
رویکرد سازمان برای احداث بازار بزرگ ارغوان چیست؟
ماه‌آورپور: بازار بزرگ ارغوان، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های اقتصادی و گردشگری اصفهان با مجموعه‌ای از سالن‌ها، معابر، فضای سبز و امکانات تفریحی در حال تکمیل است و اقدامات انجام‌شده در این پروژه شامل زهکشی، آسفالت معابر، محوطه‌سازی، روشنایی و ایجاد زیرساخت‌هایی همچون پست برق است.
این پروژه علاوه‌بر بخش‌های اقتصادی همچون سالن گل و گیاه، پرندگان زینتی و سالن‌های تجاری شامل امکانات گردشگری و تفریحی نیز می‌شود و سازه کروی رستوران، باغ و باغچه از بخش‌های برجسته این پروژه است.
شهرداری اصفهان با رویکردی همه‌جانبه تلاش می‌کند این پروژه‌ها به‌عنوان الگوهای توسعه شهری در سطح کشور مطرح شود و تمام این اقدامات با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، کاهش مشکلات زیست‌محیطی و ترافیکی و ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی در حال اجرا است.
بازار بزرگ ارغوان یک ابرپروژه است که چند پروژه در قالب یک پروژه در حال اجرا است، معابر، فضای سبز و هر یک از سالن‌های آن پروژه‌های بزرگی است که تاکنون حدود ۱,۰۰۰ میلیارد تومان برای این پروژه در این دوره مدیریت شهری هزینه شده است.
چه مشاغلی در اصفهان تحت شمول بند ۲۰ قانون شهرداری قرار دارد و به خارج از شهر منتقل خواهد شد؟
ماه‌آورپور: شهرداری اصفهان در راستای ساماندهی مشاغل شهری و رفع مشکلات زیست‌محیطی، ترافیکی و فرهنگی اقداماتی انجام داده است که بر اساس بند ۲۰ اصلاحی ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها مصوب بیست‌وهفتم بهمن ۱۳۴۵ شهرداری موظف است از فعالیت مشاغلی که موجب ایجاد مزاحمت، سروصدا، آلودگی هوا یا تجمع حشرات و جانوران شود، جلوگیری کند، همچنین اگر این مشاغل پیش از تصویب این قانون به وجود آمده باشد، باید به خارج از شهر منتقل یا تعطیل شود.
در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان با تلاش و حمایت شورای اسلامی شهر محوطه ۵۰ هکتاری در شهرک صنعتی به افرادی که در حوزه ریخته‌گری و موزائیک‌سازی فعالیت می‌کنند، اختصاص داده شد تا انتقال این مشاغل انجام شود؛ در حال حاضر عملیات محوطه‌سازی و آماده‌سازی زیرساخت‌ها در حال انجام است تا پس از تکمیل، انتقال این مشاغل آغاز شود.
مشاغلی همچون فروشگاه‌های موتورسیکلت در خیابان سروش و زینبیه که مشکلاتی همچون تزاحم ترافیکی ایجاد می‌کند، مشمول بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها قرار نمی‌گیرد و این موارد نیازمند همکاری دیگر نهادها همچون پلیس راهور و اعمال قوانین محدودکننده ترافیکی است.
چه موانع حقوقی و مالکیتی در مسیر ساماندهی مشاغل مزاحم در اصفهان وجود دارد؟
ماه‌آورپور: در حوزه ساماندهی اقداماتی را انجام دادیم که شاید به‌دلیل اینکه تعداد مراجع قانونی برای تصمیم‌سازی در این حوزه زیاد است، کارها آنگونه که باید، پیش نرفت؛ در حوزه ساماندهی ظرفیت قانونی وجود دارد که برای ساماندهی مشاغلی که شهروندان مدنظر دارند، مورد استفاده نیست و مشمول بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری نمی‌شود.
برای ساماندهی بعضی مشاغل همچون پرنده‌فروشان خیابان عطار نیشابوری، مشکلات حقوقی و مالکیتی وجود دارد؛ این مشکلات به واگذاری‌های نامناسب در دوره‌های گذشته بازمی‌گردد که موجب شده است نهادهای نظارتی ایرادهایی به این موارد وارد کند که با وجود تلاش‌های متعدد، هنوز توافق کاملی با این گروه‌ها صورت نگرفته و شهرداری همچنان به دنبال راه‌حل‌های حقوقی برای رفع این مشکلات است.
از سوی دیگر برای انتقال بعضی مشاغل همچون کارگاه‌های رنگ‌رزی که در خیابان جی و مناطق اطراف فعالیت دارد، شهرداری اقدام به خریداری زمین در خارج از شهر کرده است و با این حال به دلیل طولانی شدن فرایند دریافت مجوزهای لازم و بعضی محدودیت‌های قانونی، این طرح هنوز به سرانجام نرسیده است.
شهرداری تاکید دارد که رویکرد فرهنگی و رعایت حقوق شهروندی باید در ساماندهی مشاغل مدنظر قرار گیرد و این امر مستلزم همکاری همه‌جانبه مردم، دستگاه‌های اجرایی و نهادهای قضائی است، همچنین برای حمایت از کسب‌وکارها، شهرداری تلاش می‌کند با ایجاد تسهیلاتی همچون تخصیص زمین یا پیشنهاد ساخت‌وساز در مکان‌های مناسب، روند ساماندهی را تسریع کند.
در مجموع، شهرداری اصفهان به‌منظور کاهش مشکلات زیست‌محیطی، ترافیکی و اجتماعی ناشی از فعالیت مشاغل مزاحم، گام‌های مؤثری برداشته است، اما با این حال تحقق کامل این اهداف نیازمند همکاری بیشتر میان دستگاه‌های مختلف و تسریع در صدور مجوزهای قانونی است.
آیا از ظرفیت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان در پروژه‌های سازمان استفاده شده است؟
ماه‌آورپور: این موضوع مورد توجه بوده است؛ در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در راستای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و دانش‌بنیان‌ها در پروژه‌های مختلف انجام شده است و به‌عنوان مثال در حوزه خودپرداز میوه که یکی از مصادیق این تلاش‌ها است، سعی کردیم با بهره‌گیری از توانمندی‌های بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان، اقداماتی را رقم بزنیم که در نهایت بتواند به بهبود کیفیت خدمات و دسترسی به محصولات کشاورزی در سطح شهر کمک کند.
این پروژه‌ها در بعضی مواقع به موفقیت‌هایی منتج شده است، اما بعضی مشکلات اقتصادی و سیاسی طی چند سال اخیر، چالش‌هایی را برای سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کرده است.
در این شرایط، به‌دلیل مشکلات اقتصادی و سیاسی که بر فضای سرمایه‌گذاری تأثیر گذاشته، بخش‌های مختلف سازمان‌های دولتی با چالش‌هایی روبه‌رو شده است؛ پروژه‌های بزرگ نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است، اما ثبات نداشتن اقتصادی و سیاسی موجب شده است تا سرمایه‌گذاران به پروژه‌های کم‌ریسک‌تر روی بیاورند و این موضوعات موجب شده است تا بعضی پروژه‌های کلان با مشکلات جدی در تأمین سرمایه روبه‌رو شود.
