اصفهان آلوده ترین کلانشهر ایران است و نیروگاه شهید منتظری اصفهان یکی از بزرگ‌ترین منابع تولید برق در کشور است که در حالی که با بحران آلودگی هوای این شهر دست و پنجه نرم می‌کند، همچنان ۶ واحد از ۸ واحد آن با استفاده از سوخت آلاینده مازوت به تولید برق ادامه می‌دهند. در این گزارش بررسی می کنیم که این اقدام که به گفته کارشناسان به شدت بر کیفیت هوا تأثیر می‌گذارد، به طور روزانه چه میزان آلاینده وارد جو می‌کند؟!
نصف جهان، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تاریخی‌ترین کلانشهرهای ایران، در ماه‌های اخیر با بحران بی‌سابقه آلودگی هوا دست و پنجه نرم کرده است. تاسف اینجاست که در آذرماه سال جاری، بر روی شهری که با عنوان نصف جهان شناخته می‌شود، حتی یک قطره باران هم نبارید.
تحقیقات نشان می‌دهد آلودگی هوا یکی از علل مهم نباریدن در قوس اصفهان بوده است و هوای این کلانشهر به حدی آلوده شد که مردم از هوای غبارآلود و سمی آن دچار مشکلات تنفسی و بیماری‌های ریوی شدند. نیروگاه شهید منتظری اصفهان یکی از بزرگ‌ترین منابع تولید برق در کشور است که در حالی که با بحران آلودگی هوای این شهر دست و پنجه نرم می‌کند، همچنان ۶ واحد از ۸ واحد آن با استفاده از سوخت آلاینده مازوت به تولید برق ادامه می‌دهند. این اقدام که به گفته کارشناسان به شدت بر کیفیت هوا تأثیر می‌گذارد، به طور روزانه چه میزان آلاینده وارد جو می‌کند؟!
ما ناظر هستیم، اما مسئولیت تأمین سوخت بر عهده وزارت نیرو است
صدیقه ترابی، معاون سازمان محیط زیست، در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرآنلاین درباره استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و تأثیر آن بر آلودگی هوای اصفهان اظهار داشت: در اولین کارگروه ملی که در زمینه مقابله با آلودگی هوا برگزار شد، تصمیم گرفته شد که نیروگاه‌هایی مانند شهید منتظری اصفهان، منتظرالقائم البرز و شازند اراک که در دل شهرها واقع شده‌اند، نباید از سوخت مازوت استفاده کنند. این تصمیم برای کاهش آلودگی و حفاظت از سلامت مردم بوده است.
ترابی در ادامه افزود: نیروگاه شهید منتظری یکی از اصلی‌ترین آلاینده‌های ثابت در اصفهان است و استفاده از مازوت در آن به طور مداوم ادامه دارد، به‌ویژه در ۶ واحد از ۸ واحد این نیروگاه. با وجود اینکه مصوبات ملی وجود دارد، هنوز شاهد سوزاندن مازوت در این نیروگاه‌ها هستیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا این وضعیت ادامه دارد، گفت: ما در سازمان محیط زیست نقش نظارتی داریم و باید از وزارت نیرو و وزارت نفت بپرسید که چرا سوخت مناسب به نیروگاه‌ها تحویل نمی‌شود. آن‌ها باید پاسخگو باشند.
تحلیل استفاده از مازوت در نیروگاه شهید منتظری: چه میزان آلاینده تولید می‌شود؟
نیروگاه شهید منتظری با ظرفیت تولید ۱۵۰۰ مگاوات برق، یکی از بزرگ‌ترین تأسیسات انرژی در اصفهان به شمار می‌رود. به‌ویژه در فصل‌های سرد سال که نیاز به تولید برق بیشتر می‌شود، این نیروگاه ۶ واحد از ۸ واحد خود را با سوخت مازوت به کار می‌اندازد. طبق تخمین‌ها، هر واحد نیروگاهی که از مازوت استفاده می‌کند، روزانه به‌طور متوسط ۳۰۰ تا ۴۰۰ مترمکعب مازوت مصرف می‌کند.
در صورتی که ۲۴۰۰ مترمکعب مازوت در ۶ واحد نیروگاه شهید منتظری سوزانده شود، حدود ۶۰۰۰ کیلوگرم دی‌اکسید گوگرد وارد جو خواهد شد. این میزان آلاینده می‌تواند به تشکیل باران‌های اسیدی و آلودگی خاک و آب منجر شود
با فرض اینکه۶ واحد از این نیروگاه همچنان از مازوت استفاده می‌کنند، می‌توان تخمین زد که مجموع مصرف روزانه مازوت در این ۶ واحد به حدود ۲۴۰۰ مترمکعب برسد. این مقدار سوخت، منجر به تولید مقادیر زیادی آلاینده مانند دی‌اکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، و ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ می‌شود که تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت هوا دارند.
مازوت، به دلیل ترکیبات شیمیایی خاص خود، برای محیط زیست و سلامت انسان مضر است. در هر مترمکعب مازوت، تقریباً دو و نیم کیلوگرم دی‌اکسید گوگرد تولید می‌شود. بنابراین، در صورتی که ۲۴۰۰ مترمکعب مازوت در ۶ واحد نیروگاه شهید منتظری سوزانده شود، حدود ۶۰۰۰ کیلوگرم دی‌اکسید گوگرد وارد جو خواهد شد. این میزان آلاینده می‌تواند به تشکیل باران‌های اسیدی و آلودگی خاک و آب منجر شود.
در کنار دی‌اکسید گوگرد، مازوت باعث تولید اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ذرات معلق نیز می‌شود که اثرات آن بر سلامت عمومی بسیار وخیم است. این آلاینده‌ها می‌توانند موجب بروز بیماری‌های تنفسی، قلبی و حتی سرطان ریه شوند.
بحران آلودگی در اصفهان: پیامدهای آن برای شهروندان
طبق گزارش‌ها، اصفهان یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است که در روزهای سرد سال، به‌ویژه در پدیده وارونگی دما، آلودگی هوا به شدت افزایش می‌یابد. استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها، به‌ویژه در نیروگاه شهید منتظری، به افزایش این آلاینده‌ها و تشدید بحران آلودگی در این شهر می‌انجامد.
به گفه کارشناسانی مانند محمدرضا جاوید، استاد دانشگاه و کارشناس آلودگی هوا، سوزاندن مازوت به دلیل محتوای بالای گوگرد و دیگر آلاینده‌های شیمیایی، نه تنها باعث افزایش بیماری‌های قلبی و تنفسی در مردم می‌شود، بلکه می‌تواند تأثیرات منفی و بلندمدتی بر محیط زیست بگذارد؛ سپس در فصل‌های سرد سال که اصفهان با پدیده وارونگی دما مواجه است، آلاینده‌ها در سطح پایین‌تری از جو تجمع می‌کنند و شرایط بحرانی ایجاد می‌شود.
