اصفهان شاهکاری هنرمندانه و به جا مانده از عهدهای تاریخی کهن است؛ پل مارنان تا سبزه‌میدان، میدان طوقچی و منطقه جلفا بخشی از محدوده بافت قدیمی این کلانشهر است و قسمت عمده آن در منطقه ۳ قرار دارد؛ بافتی تاریخی که همچون موزه، آثار باستانی فراوانی دارد و حس زیبایی‌شناسی هر رهگذری را به ذوق می‌آورد.
شاهکاری خلاقانه و به جا مانده از عهدهای تاریخی ساسانی تا صفویه است؛ روزگاری که این شهر افسانه‌ای با گنبدهای فیروزه‌ای و بناهای شگفت‌انگیزش بزرگ‌تر از لندن و جهانی‌تر از پاریس بوده و پل‌های زیبای آن، رودخانه زاینده‌رود و محله‌های قدیمی با مناره‌های سر به فلک کشیده‌اش در دل کوچه‌های پیچ در پیچ در گوشه‌ای برای خود جا باز کرده است؛ صدای اذان که از گلدسته‌ها در گوش آسمان می‌پیچد، رد صدا را که بگیرید در دل این کوچه‌های تاریخی به مساجدی برمی‌خورید که معماری و نقوش برجسته آن حکایت از قرن‌ها پیش و دستان پینه‌بسته کارگران و معماران زمان خود دارد؛ در آن زمان‌ها صدها گنبد و مناره، خط افق را برجسته کرده‌اند و چوگان‌بازان از بزرگ‌ترین میدان جهان (نقش جهان) عبور کرده‌اند.
این شاهکار هنری و تاریخی، جهانیان را برای سفر و گشت و گذار در باغ‌ها و پس‌کوچه‌های تاریخی و دیدن آثار معماری فاخر و هنرمندانه آن بیش از پیش ترغیب می‌کرد، آنچنان که به مرور به «نصف جهان» معروف شد.
از پل مارنان تا میدان انقلاب، پل بزرگمهر تا سبزه‌میدان، میدان طوقچی تا فلکه شهدا و منطقه جلفای اصفهان بخشی از محدوده بافت قدیمی این کلانشهر را تشکیل می‌دهد؛ بافتی تاریخی که همچون موزه، آثار باستانی فراوانی را به نمایش گذاشته و هر گردشگر را روانه این شهرموزه کرده است و حس زیبایی‌شناسی را به‌شدت تحریک می‌کند، از این‌رو می‌توان گفت این آثار، سرمایه شهر و هویت‌بخش آن قلمداد می‌شوند و وجود صنایع‌دستی در کنار بافت تاریخی و ارزنده آن از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان است.
به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، چندین هزار خانه تاریخی در بافت قدیمی اصفهان وجود داشته که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسیده، اما به‌تدریج و با گذر زمان در اثر توسعه شهر و جایگزین شدن بافت مدرن، بیشتر این آثار فاخر که گویای فرهنگ و تمدن آن زمان اصفهان بوده، تخریب یا متروکه شده است.
در دوره ششم مدیریت شهری اقدامات خوبی در حوزه بافت تاریخی اصفهان انجام و بودجه خوبی برای این منظور در نظر گرفته شده، همچنین پروژه‌های خوبی در این حوزه ایجاد شده است، این در حالی است که به نقل از رسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان با وجود اقدامات خوب شهرداری این کلانشهر در حوزه بافت تاریخی، ۳۳ وظیفه در زمینه بافت تاریخی در دیگر شهرها در حال انجام است.
وی معتقد است، مردم و شرکت‌های بزرگ همچون فولاد مبارکه و پالایشگاه باید در حوزه مسئولیت اجتماعی نسبت به بافت تاریخی دغدغه‌مند باشند و نباید در این حوزه شهرداری را تنها گذارند.
در این راستا رویکرد مدیریت شهری در دوره ششم احیای بافت فرسوده به‌ویژه در محورهای تاریخی بوده است، چراکه در این محورها، اماکن و ابنیه متنوع تاریخی و میراثی از جمله تکایا و مساجد وجود دارد و میراثی گران‌بها برای نصف‌جهان محسوب می‌شود؛ از این‌رو برای حضور هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران در این عرصه راهکارهای مؤثری از جمله اعطای بسته‌های تشویقی در دستور کار قرار گرفت، زیرا حضور سرمایه‌گذارانی که به فکر فرهنگ، تاریخ و هویت این شهر هستند، برای احیای این بافت تاریخی بسیار حائز اهمیت است.
در حال حاضر پیشنهاد شده است تا برای حفظ و ترمیم این بافت تاریخی، منطقه ۳ شهرداری اصفهان که بیش از ۷۰ درصد آن را بافت تاریخی تشکیل می‌دهد به عنوان منطقه تاریخی در نظر گرفته شود که در این صورت این کلانشهر، شهر چهاردهم در کشور خواهد شد.
دوره ششم مدیریت شهری تاکنون اقدامات خوبی در حوزه بافت تاریخی انجام داده است
محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان اظهار می‌کند: از قدیم شهرداری این کلانشهر در قالب سازمان نوسازی و بهسازی، اقدامات متعدد عمرانی، مرمتی و پایدارسازی را در بافت تاریخی آن به‌ویژه در منطقه ۳ شهرداری انجام داده است.
وی می‌افزاید: شهرداری اصفهان حتی برای مرمت اماکن تاریخی همچون پل‌ها و مساجد که تحت پوشش اداره میراث بوده، هزینه کرده است؛ برای مثال در بودجه سال جاری بالغ‌بر ۵۰۰ میلیارد تومان لحاظ شد تا بافت تاریخی این کلانشهر از جمله معابر، گذرها و بناها مناسب‌سازی انجام شود.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می‌کند: بافت تاریخی این کلانشهر تنها به منطقه ۳ شهرداری محدود نمی‌شود و مناطقی همچون یک، ۴، ۵ و ۶ را نیز در بر می‌گیرد و آنچه که تاکنون مانع شده است تا شهرداری بتواند یک منطقه را به‌عنوان منطقه تاریخی در نظر گیرد، بافت تاریخی در سطح مناطق شهر پراکندگی دارد و پیشنهاد این بود که این قبیل مناطق بتوانند نواحی تاریخی داشته باشند؛ منطقه ۳ با توجه به اینکه ۷۰ درصد آن تاریخی است باید به عنوان منطقه ویژه تاریخی مشخص شود و سایر مناطق، ناحیه تاریخی داشته باشد.
نورصالحی ادامه می‌دهد: هدف از این کار توجه به بافت تاریخی اصفهان و حفظ و حراست از آن است تا شهروندان، مدیریت شهری و سایر نهادها در این مناطق با ملاحظات و دقت بیشتری ساخت‌وساز از جمله نماها، بدنه‌سازی و کف‌سازی‌ها را انجام دهند، همچنین با مناسب‌سازی این بافت جمعیت آن به منطقه بازگردد و خالی از سکنه باقی نماند.
اداره کل میراث فرهنگی مسئول اصلی این بافت تاریخی در شهر محسوب می‌شود
وی با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت بافت تاریخی شهر اصفهان به لحاظ بازتاب‌دهی چندان مطلوب نیست و این بی‌توجهی موجب شده است تا بعضی از سکنه آن مجبور به سکونت در مناطق دیگر شوند، می‌گوید: مجموعه اقدامات شهرداری اصفهان در بافت تاریخی نشان می‌دهد که علاوه‌بر داشتن متولی بافت تاریخی، مدیریت ویژه در این خصوص نیز باید اعمال شود.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری این کلانشهر، سازمانی است که به‌طور تخصصی این اقدامات را در بافت تاریخی انجام می‌دهد و در این زمینه فعالیت‌های متعددی داشته است، اما شورای ششم به دنبال این است تا توجه به بافت تاریخی شهر بیشتر شود، چراکه اداره کل میراث فرهنگی که مسئول اصلی این بافت تاریخی در شهر محسوب می‌شود به دلیل نداشتن بودجه و اعتبارات لازم و کافی در این خصوص نیازمند کمک شهرداری است و از آنجا که این بافت تاریخی هویت و سرمایه شهر اصفهان است، شهرداری باید در این زمینه قوی‌تر از گذشته عمل کند.
نورصالحی اضافه می‌کند: وزارت میراث فرهنگی باید دست نهادهایی همچون شهرداری را برای کمک بهتر و بیشتر بازتر گذارد تا بتوانند با نظارت و تحت ضوابط میراث راحت‌تربه موضوع احیای بافت تاریخی بپردازند، چراکه به‌طور قطع در بخش خصوصی می‌توانیم حامیان قوی‌تری برای ترمیم بافت بناهای تاریخی تأمین کنیم؛ این‌ها پیشنهادهایی است که تاکنون به وزرای پیشین و فعلی، همچنین سازمان میراث داده شده است و امیدواریم مجموع این اقدامات بتواند وضعیت بافت تاریخی اصفهان را از شرایط موجود بهبود بخشد.
اصفهان شهری با تمدن دیرینه و فرهنگی غنی از روزگاران گذشته بوده که بافت تاریخی آن همچون موزه، آثار باستانی فراوانی را به نمایش گذاشته است؛ در حال حاضر پیشنهاد می‌شود تا برای حفظ و ترمیم این بافت تاریخی، منطقه ۳ شهرداری اصفهان که بیش از ۷۰ درصد آن را بافت تاریخی تشکیل می‌دهد، به عنوان منطقه تاریخی در نظر گرفته شود، این در حالی است که برای متولی بافت تاریخی تنها یک حکم صادر شده و امید است این حوزه به نتیجه برسد تا پس از ۲۰ سال متولی خوبی در این حوزه داشته باشیم.
