یکی از موضوعات مهم زیست محیطی روزهای اخیر، تصمیم جنجالی دولت ژاپن برای تخلیه فاضلاب رادیواکتیو نیروگاه اتمی فوکوشیما در اقیانوس است که موجی از خشم و نگرانی را در میان مردم محلی ، فعالان زیست محیطی و سایر کشورها برانگیخت.
سال ها است که بحث آب های آلوده به رادیو اکتیو نیروگاه فوکشیمای ژاپن به یک بحران جدی تبدیل شده و از یک سو نگهداری این آب ها هزینه های زیادی بر دولت ژاپن تحمیل کرده و از سوی دیگر رها سازی آن در اقیانوس می تواند تبعاتی جدی برای محیط زیست جهان در پی داشته باشد.
یکی از جنبه های مهم رهاسازی آب این نیروگاه در دریا، موقعیت خاص جغرافیایی آن است، زیرا منطقه شینچی در قسمت شرقی استان فوکوشیما و رو به اقیانوس آرام واقع شده است. این منطقه محلی است که جریان گرم آب های کوروشیو با جریان آب سرد اویاشیو برخورد کرده و این پدیده طبیعی سبب شکل گیری یک زیستگاه دریایی بسیار مهم شده است که به نوبه خود ماهیگیران زیادی در آن فعالیت می کنند و آلوده شدن این ماهی ها به زباله های اتمی می تواند خطراتی برای اکوسیستم دریایی از یکسو و مصرف کنندگان این ماهی ها در گوشه و کنار جهان در پی داشته باشد.
باید توجه داشت، پس از زلزله ۹ ریشتری شمال شرق ژاپن در ۱۱ مارس سال ۲۰۱۱، که در این کشور به عنوان زلزله بزرگ شرقی ژاپن نیز شناخته می شود، عمده فروشان در بازار ماهی داخلی و خارجی ژاپن تمایلی به خرید محصولات صید شده از فوکوشیما نداشتند. این شرایط برای مدت ها ادامه داشته و سرانجام طی چند سال گذشته بود که قیمت غذاهای دریایی فوکوشیما به سطح قبل از زلزله بازگشت.
در این شرایط علیرغم مخالفت شدید جامعه بین المللی، ژاپن روز پنجشنبه شروع به رهاسازی فاضلاب های آلوده به مواد هسته ای از نیروگاه فوکوشیما به اقیانوس آرام کرد. این موضوع باعث نگرانی بسیاری از فعالان زیست محیطی از یکسو و صنایع مهم ماهیگیری از سوی دیگر شد.
بررسی گزارش های پیشین نشان می دهد: دولت ژاپن در این رابطه علاوه بر اقدم به عملی که از سوی جامعه جهانی پذیرفته نشده بود، مردم محلی این منطقه را نیز فریب داده است زیرا در سال ۲۰۱۵، دولت وقت ژاپن و شرکت برق توکیو، اپراتور نیروگاه هسته ای فوکوشیما دایچی، به ماهیگیران محلی قول دادند که پساب های حاوی مواد رادیواکتیو را بدون درک اثرات زیست محیطی و اقتصادی در دریا رها نکنند.
گفتنی است رهاسازی این آب های آلوده به اقیانوس تنها محیط زیست و اقتصاد ماهیگیری منطقه را فلج نکرده و تاثیر منفی روی گردشگری نیز دارد. برای نمونه شهر ایواکی بیش از ۵۰ کیلومتر با نیروگاه هسته ای فوکوشیما دایچی فاصله دارد. در این منطقه چشمه های آب گرمی وجود دارند که عامل جذب گردشگران متعددی از گوشه و کنار جهان بوده و آمارها نشان می دهد: پس از فاجعه هسته ای در سال ۲۰۱۱ میزان بازدید کنندگان خارجی از این چشمه ها به صفر نزدیک شده و حتی آمار مراجعه کنندگان داخلی نیز بسیار کاهش پیدا کرده بود. در سال‌های اخیر، رفته رفته تعداد گردشگران شاهد روندی افزایشی بود اما اکنون خبر تخلیه آب آلوده به مواد هسته‌ای در سراسر جهان منتشر شده است و گردشگری فوکوشیما دوباره درگیر بحران شده است.
این موضوع در حالی است که دولت ژاپن مدعی شده است که بدون تخلیه و خارج کردن مخازن ذخیره سازی فاضلاب رادیواکتیو در نیروگاه هسته ای، فضای کافی برای از کار انداختن راکتور وجود نخواهد داشت و به همین دلیل مجبور به رها سازی این آب های آلوده است اما بسیاری از مردم محلی و کارشناسان معتقدند دولت ژاپن در این رابطه صداقت نداشته و دروغ می گوید.
گذشته از موارد فوق، سیاست های متناقض دولت ژاپن موجب شکل گیری روند گسترده مهاجرت از شهرهای نزدیک به فوکوشیما شده و برای نمونه در شهر های فوتابا و اوکوما، جایی که نیروگاه هسته ای فوکوشیما دایچی واقع شده است، دولت برای ساختن خانه های زیبای بسیاری سرمایه گذاری کرده است، اما در حال حاضر تنها ۱۰ درصد این منازل اشغال شده است و اکثر کسانی که ۱۲ سال پیش فوکوشیما را ترک کردند، حاضر به بازگشت نیستند. بنابراین مهم نیست که چقدر پول خرج شود یا دولت در مورد احیای منطقه صحبت کند، واقعیت این است که مردم این شهرها دیگر به فوکوشیما برنمی گردند.
به هر حال باید توجه داشت که این تصمیم دولت ژاپن دارای تبعاتی داخلی و بین المللی بوده و رها سازی آب های آلوده به مواد رادیو اکتیوی در اقیانوس می تواند بر کل اکوسیستم دریایی جهان تاثیر داشته و بدون شک دولت ژاپن باید پاسخگوی این اقدام خود باشد.
