تسلا نابغه بزرگ قرن، با بهره‌گیری از ترفندهایی ساده، قوانین سنتی را زیرپا گذاشت و طولانی‌تر از آنچه تصور می‌شد زندگی کرد.
تلاش برای عمر طولانی، دغدغه بزرگی برای بشریت است و دراین مسیر یک نفر با ادغام ایده‌های پیشرفته همراه با ایده‌های قدیمی به دنبال راهکاری برای حفظ جوانی است. او کسی نیست به جز برایان جانسون.
یک کارآفرین میلیونر در حوزه نرم‌افزار که به خاطر تلاش‌هایش برای افزایش طول عمر، توجهات را به خود جلب کرده؛ این مرد ۴۶ ساله، سالانه حدود ۲ میلیون دلار هزینه می‌کند تا بدن و عملکردش مثل افراد هجده ساله به نظر برسد.
طبیعتا بخشی از پروتکل‌های سلامت جانسون بر تغذیه و مکمل‌ها تمرکز دارد؛ مثل بسته ۹۹ دلاری آماده ترکیبی آجیل‌ها، دانه‌ها و انواع توت‌ها برای تهیه پودینگ آجیلی و البته بحث انتقال خون بین نسلی هم مطرح است. اما حتی این مکمل‌ها نیز بحث‌برانگیز هستند و دکتر اندرو استیل، متخصص طول عمر و نویسنده کتاب ” Ageless: The New Science of Getting Older Without Getting Old “، در این باره گفته: «برخی از این مواد ممکن است خطر مرگ را افزایش دهند.»
در شرایطی که راز جاودانگی هنوز حل نشده باقی مانده، اما جانسون و برخی از متخصصان مدرن طول عمر و نویسندگان و پزشکان متعددی به ارائه راهکار‌هایی برای افزایش طول عمر می‌پردازند. اما قبل از تمامی این بحث‌ها، یک دانشمند سرشناس، پروتکلی اختصاصی برای افزایش طول عمر طراحی کرده بود: نیکلا تسلا
تسلا و تاخیر در مرگ
البته حتی نیکلا تسلا هم عمری جاودان نداشت و او در هفتم ژانویه سال ۱۹۴۳، تنها و در فقر درگذشت. در هنگام مرگ تسلا، آزمایشگاهش برای حدود سی سال بود که تعطیل شده بود. او در هتلی در منهتن زندگی می‌کرد و در سال‌های آخر زندگی‌اش رفتارهایش بسیارعجیب شده بود. او بخش عمده‌ای از زمانش را صرف رسیدگی به کبوتر‌های وحشی پارک‌های نیویورک می‌کرد. تسلا درعین حال می‌کوشید تا به تشویق اتحاد جماهیر شوروی “پرتو مرگ” بسازد که این توجه مقامات FBI را به خود جلب کرده بود.
گرچه ایده‌های ذهن فردی که نگران غذا دادن به پرنده‌ها و سوخت‌رسانی به یک ماشین جنگی بود، شاید غم‌انگیز به نظر برسد، اما یک عنصر قابل توجه در زندگی و مرگ او جلب توجه می‌کند: طول عمر و سن تسلا.
تسلا در سن ۸۶ سالگی درگذشت؛ آن هم در شرایطی که در آن زمان میانگین امید به زندگی در آمریکا تنها ۶۲.۴ سال بود. حتی با درنظر گرفتن امید به زندگی در موطن اصلی تسلا، یعنی کرواسی (۶۵ سال)، طول عمر این دانشمند، یک دستاورد بزرگ به نظر می‌رسد.
سال‌های ابتدایی زندگی تسلا و ابتلا به وبا
این دانشمند بزرگ در سال‌های ابتدایی زندگی‌اش در روستایی به نام اسمیلیان، در محاصره مرگ، سربازی اجباری و بیماری بود؛ برادر بزرگترش دین وقتی نیکلا ۵ ساله بود در گذشت. شاید همین روند زندگی، او را بر آن داشت تا برای افزایش طول عمرش دست به کار شده وبه سراغ متد‌ها و راهکار‌های علمی برود.
پدر تسلا یک کشیش ارتودوکس صرب بود که می‌خواست تا پسرش در مسیر او حرکت کند. اما فشار‌های او تنها باعث شد تا نیکلا به دنبال علم رفته تا پاسخ سوالاتش را بیابد. او در بخشی از کتاب بیوگرافی‌اش، ترکیبی از کنجکاوی‌های علمی و میل ذاتی‌اش برای سرپیچی از پدرش را بار‌ها توصیف کرده. در بخشی از کتاب او نوشته که زمانی که به بیماری وبا مبتلا شده و ۹ ماه در بستر بیماری بوده، با زیرکی از نگرانی پدرش استفاده کرده تا به سمت مسیری که دوست دارد حرکت کند.
گویا در آن زمان تسلا به پدرش گفته که بهبودی او به این بستگی دارد که به او اجازه دهد تا در رشته مهندسی تحصیل کند و پدرش به او قول داده که او را به بهترین موسسه فنی دنیا خواهد فرستاد.
تسلای جوان در چندین دوره در چند موسسه فنی معتبر در کارلشتات آلمان، گراتز اتریش و دانشگاه پراگ جمهوری چک شرکت کرد. او سپس به بوداپست رفت، ولی پس از آنکه ایده‌هایش درمورد موتور القایی عملی نشد، به آمریکا نقل مکان کرد و در آنجا فناوری‌های متعددی مثل فناوری رادار، فناوری اشعه ایکس، کنترل از راه دور و میدان مغناطیسی دوار را اختراع کرد.
اما ابتلا به این بیماری، شور دیگری را هم در او برانگیخت: درک و شناخت و همچنین محافظت از بدن خود به نحوی که انگار یکی از ماشین‌های پیچیده‌اش است. تسلا در سال ۱۹۳۵ در مصاحبه‌ای گفت: «من به بدن انسان به چشم یک ماشین نگاه می‌کنم و با احترامی که یک ماشین سزاوار آن است، با بدن انسان رفتار می‌کنم. همانطور که ماشین را به درستی روغن‌کاری و تمیز می‌کنم و مراقب هستم که مشکلی برایش ایجاد نشود.»
در آن مصاحبه، تسلا جزئیاتی را درمورد عادات سلامتی و استراتژی‌های بهداشتی‌اش که منجر به طول عمر او شد، مطرح کرد.
تلاش تسلا برای داشتن عمری جاودان
در مارس ۱۹۳۵ بود که مجله فرهنگ فیزیکی به سوژه “جوانی و قدرت نیکلا تسلا در ۷۸ سالگی” اختصاص یافت. تسلا، هشت سال قبل از مرگش به خبرنگار گفت: «در فاصله دو سال مانده به هشتاد سالگی، به اندازه بیست سالگی‌ام سرحال وقبراق هستم.»
برنار مک فادن، اولین اینفلوئنسر بدنسازی در آمریکا بود که در برنامه‌اش به فلسفه‌های سلامتی با تاکید بر رژیم غذایی و فعالیت بدنی می‌پرداخت. ایده‌های “سلامت خانه” مک فادن در آمریکا محبوبیت زیادی یافت و زیرنظر او ورزش برای عموم ترویج یافت.
او در سال ۱۸۹۹، همان سالی که تسلا یکی از تئوری‌هایش تحت عنوان “نوسانگر‌های فرکانس بالا برای اهداف الکترودرمانی” درباره سلامت را منتشر کرد، “فرهنگ فیزیکی” را راه‌اندازی کرد. آیا این دست سرنوشت بود که این مخترع پرکار و بانی این نشریه تناسب اندام به هم نزدیک شوند؟
جدای از این بحث، این مصاحبه مبهم در سال‌های پایانی عمر تسلا نشان می‌دهد که جنبه‌های خاصی از رژیم سلامتی او با استراتژی‌های عمر طولانی معاصر همخوانی دارد و برخی دیگر ممکن است چندان کاربردی نباشند.
مصرف دو وعده غذا در روز
تسلا دراین رابطه گفت: «قانون فیزیکی که ۲۴ ساعت شبانه‌روز را به دو بخش روز و شب تقسیم می‌کند، زندگی انسان را نیز به دو دوره تقسیم می‌کند: بیداری و استراحت. این نشان‌دهنده این است که دو وعده غذایی هماهنگ با ریتم جهانی است؛ یک وعده برای کسب انرژی برای کار روزانه و وعده بعدی برای تامین موادی که بدن در خواب با استفاده از آن‌ها خودش را بازسازی کند.»
او ادامه داد: «من همه روش‌ها را امتحان کردم؛ شش وعده غذا در روز مثل اکثر اروپایی‌ها؛ سه وعده در روز؛ یک وعده در روز.. یا حتی تغذیه مداوم.. و به این نتیجه رسیدم که دو وعده غذا درروز از همه سودمندتر است.»
تسلا وعده‌های غذایی‌اش را این‌گونه صرف می‌کرد: «دو ساعت قبل از شروع به کار صبحانه می‌خوریم و در طول این دو ساعت استراحت می‌کنیم. بعد برای پنج یا شش ساعت کار می‌کنیم؛ یعنی در صورت صرف صبحانه در ساعت ۷ یا ۸، کار را ساعت ۱۰ شروع کرده و در ساعت ۳ یا ۴ کار را تعطیل کرده و به خانه می‌رویم و چند ساعتی استراحت، تفریح و ورزش می‌کنیم و وعده دوم را بین ساعت ۷ تا ۸ شب صرف می‌کنیم.»
این درحالی است که متخصصان مدرن طول عمر، مثل تسلا، ناهار را وعده بیهوده‌ای نمی‌دانند. به نظر می‌رسد که رویکرد تسلا به نحوی به مفهوم فستینگ، یا روزه‌داری مدرن نزدیک است.
گرچه فستینگ متناوب، مزایای زیادی دارد، اما خطرات و معایب مستندی نیز درباره آن ثبت شده: یعنی فرد گرچه وزنش را کاهش می‌دهد، اما ترکیب بدنش به شکل بدی تغییر کرده و در شرایطی که چربی بدن ثابت مانده یا افزایش می‌یابد، ولی توده عضلانی‌اش کم می‌شود.
مصرف پروتئین و چربی زیاد
تسلا دراین باره گفته: «هر وعده غذایی باید حاوی مقداری پروتئین و چربی باشد. یکی برای سوزاندن و دیگری برای ساخت و ساز. پروتئین، سازنده است و چربی مثل سوخت عمل می‌کند.»
تسلا خیلی هم گوشتخوار نبود. اودراین رابطه گفته: «من فقط در فواصل زمانی نادر گوشت می‌خورم؛ مثلا سالی یک یا دوبار.» و به جای آن به سراغ حبوبات (مثل لوبیا، نخود و عدس که پروتئین بالایی دارند) و سبزیجات و میوه‌ها می‌رفت.
این متد با تحقیقی که در سال ۲۰۲۲ در دانشگاه بورگن انجام شد، مطابقت دارد. در این تحقیق می‌خوانیم: «یک رژیم ایده‌آل، حاوی حبوبات، غلات کامل، آجیل، سبزیجات و میوه است.»
این دانشمند بزرگ در ادامه گفت: «یکی دیگر از مواد عالی برای غذا، سفیده تخم مرغ است. من دهه هاست زرده تخم مرغ نخورده‌ام. زرده حاوی آهن و ویتامین‌های مفید است، ولی درعین حال اسید اوریک دارد که من تا حد امکان از آن دوری می‌کنم.» او درمورد مصرف لبنیات هم گفته بود: «من و مک فادن به معجزه شیر ایمان داریم. در یک پیمانه شیر، دویست و شصت دانه پروتئین وجود دارد که به راحتی جذب می‌شوند.»
۱۶ کیلومتر پیاده روی روزانه
تسلا دراین رابطه گفت: «مفیدترین فعالیت برای من، راه رفتن است. من همیشه روزی حداقل ۱۶ کیلومتر راه می‌روم. این مرا در شرایط سلامتی خوبی قرار می‌دهد، ولی ممکن است در نهایت به نابودی من منجر شود؛ چون من در خیابان‌های شلوغ شهر راه می‌روم.
دانشمندان مدرن از مزایای پیاده‌روی خیلی صحبت می‌کنند و طبق یک بررسی اخیر، افرادی که دست کم هفته‌ای یک بار ۸هزار قدم یا بیشتر راه می‌روند، در طول یک دهه کمتر در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرند. اما این مطالعه نشان می‌دهد که ۱۶ کیلومتر پیاده روی در روز بیش از حد است؛ چرا که اثر محافظتی روزانه ۸۰۰۰ قدم پیاده روی سه بار در هفته به مراتب بیشتر است.
ممنوعیت سیگار، قهوه
این دانشمند بزرگ از هر آنچه که فکر می‌کرد سلامتی‌اش را به خطر می‌اندازد دوری می‌کرد. طبق گفته خود تسلا، او به قهوه معتاد بوده، ولی وقتی فهمید مصرف قهوه زیاد قلبش را اذیت می‌کند، به طور کلی قهوه را کنار گذاشت و نوشیدنی‌های کافئین دار را به عنوان سم در نظر گرفت.
او در مورد سیگار کشیدن هم گفت: «من خیلی کم سیگار می‌کشیدم، ولی در بیست سالگی به خودم قول دادم که سیگار را ترک کنم و همین کار را هم کردم.»
البته این موضوع فقط به سیگار و قهوه محدود نشد و حتی بر زندگی در دنیای تجرد تاکید داشت. او همواره می‌گفت که ترجیح می‌دهد تا با علم ازدواج کند.
خود او در این رابطه گفته: قبل از تولید میدان مغناطیسی دوار، تمام قدرتم را روی آزمایشم متمرکز کردم. این حجم فشار می‌تواند صد‌ها گاو را بکشد.
او الکل را نیز ترک کرد و از زمانی که این کار را کرد، دیگر به سراغ الکل نرفت. طبیعتا ترک دخانیات کار درستی بود؛ چرا که هیچ پزشکی در دنیا نمی‌گوید که برای حفظ سلامتی‌تان سیگار بکشید.
در مورد مصرف قهوه هم تسلا اشتباه می‌کرد؛ چرا که نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که مصرف قهوه با مرگ ومیر، ارتباط معکوس دارد.
دوش الکتریسیته
وقتی نام تسلا مطرح می‌شود، همه به یاد برق والکتریسیته می‌افتند. در جریان یک مصاحبه خبرنگار از تسلا پرسید: «به نظر می‌رسد که شما که یکی از مغز‌های متفکر علم الکتریسیته هستید، از آن برای شارژ مجدد انرژی‌های خود استفاده می‌کنید.» و پاسخ تسلا واقعا حیرت‌انگیز بود؛ او از منحصر به فردترین استراتژی راز عمر طولانی‌اش پرده برداشت و گفت: «حمام بدون آب. من به چیزی که آن را دوش بدون آب می‌نامم اعتقاد دارم. یعنی شارژ کردن بدن تا یک پتانسیل الکتریکی بسیار بالا؛ حمامی از آتش که بازسازی و جوانسازی می‌کند و بدن را پاک کرده و شادی بخش است. تمام گرد و غبار، ناخالصی‌ها و میکروب‌ها را فورا از بین برده و اعصاب را تحریک می‌کند.»
او ادامه داد: «در این شرایط بدن توسط هاله‌ای از نور احاطه می‌شود که در تاریکی به وضوح قابل مشاهده است. من در حال کار کردن برروی دستگاهی هستم که این دوش الکتریسیته برای افراد متوسط و در شرایطی ایمن و از نظر اقتصادی امکان پذیر باشد.».
اما نکته مهم اینجاست: هرگز در تلاش برای افزایش طول عمرتان، به خودتان الکتریسیته متصل نکنید و به صورت عمدی به خودتان شوک الکتریکی ندهید؛ چه در وان حمام باشد و چه در هر شرایط دیگر. این اقدامی غیرعلمی است که ممکن است به قیمت جانتان تمام شود.
می‌خواهید عمری جاودان داشته باشید؟ حتی اگر دوست دارید تا راهکار‌های تسلا را دنبال کنید، از پیاده‌روی لذت ببرید و در مصرف میان وعده‌ها مراعات کنید و یا حتی به ترک سیگار و یا تجرد فکر کنید. ولی اصلا به سراغ الکتریسیته و دوش الکتریسیته نروید.
