بررسی تصادفات و حوادث رانندگی نشان از تاثیر خواب آلودگی در بروز بسیاری از آن‌ها دارد، خواب‌آلودگی؛ خطری پنهان در جاده‌هاست که رعایت نکات ساده ای مانند استراحت کافی، کنترل مصرف دارو پیش از رانندگی و رعایت نکات بهداشتی می توان خطر آن را کاهش داد.
بر اساس اطلاعات رسمی راهور کشور خواب‌آلودگی رانندگان، نقش مستقیمی در ۲۱ درصد تصادفات مرگبار جاده‌ای در ایران دارد، تصادفاتی که سالانه جان افزون بر ۲۹ هزار نفر را می‌گیرد و خسارتی معادل پنج درصد درآمد ناخالص ملی یعنی حدود ۶۰ هزار میلیارد ریال به کشور وارد می‌کند.
بر اساس گزارش تحلیل‌های شورای تصادفات استان اصفهان نیز، سال گذشته دلیل اصلی وقوع تصادفات در استان بی‌توجهی رانندگان به هشدارهای پلیس، بی‌توجهی به جلو، سرعت غیرمجاز و خواب آلودگی رانندگان بوده که خواب آلودگی نقش موثری در این بین داشته و تشدید کنند دلایل دیگر نیز بوده است.
خواب‌آلودگی حین رانندگی که می تواند ناشی از مصرف دارو، کم‌خوابی، اختلالات خواب یا فعالیت شدید قبل از رانندگی باشد که موجب کاهش تمرکز، افزایش زمان واکنش و تصمیم‌گیری نادرست می‌شود، براساس تحقیقات صورت گرفته رانندگانی که بیش از ۱۰ ساعت بدون وقفه رانندگی می‌کنند، در معرض خطر بالای تصادف هستند.
پیش و حین رانندگی در مصرف دارو دقت شود
یک پزشک متخصص مغر و اعصاب در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: خواب آلودگی تاثیر منفی زیادی بر عملکرد مغز بویژه در مواقعی که نیاز به واکنش سریع است، می گذارد و افرادی که دچار اختلالات خواب هستند و کسانی که داروهای خواب آور مصرف می کنند، نباید رانندگی کنند.
مرضیه رحیمی ادامه داد: رانندگی نیازمند تمرکز مستمر است و بطور معمول پس از هشت تا ۱۰ ساعت رانندگی، توانایی مغز برای تصمیم گیری بموقع کاهش چشمگیری می یابد و توصیه می شود پس هر ۲ ساعت رانندگی در سفرهای برون‌شهری، افراد یک استراحت ۱۵ دقیقه‌ای داشته باشند.
وی یادآور شد: مصرف دارو بویژه داروهای آرام‌بخش مانند دیازپام و آنتی‌هیستامین‌ها و الکل عملکرد مغز را مختل و خواب‌آلودگی را تشدید می‌کند و رانندگان پس از مصرف برخی داروها بویژه کدئین ها، فلوکستین ها و دفین هیدرینات ها باید از رانندگی اجتناب کنند.
وی خاطرنشان کرد: طیف گسترده ای از داروهای اعصاب موجب خواب آلودگی می شود و بطور معمول رانندگی پس از مصرف داروهایی که برای درمان افسردگی، رفع اضطراب، ضد تشنج و صرع مورد استفاده قرار می گیرند، توصیه نمی شود زیرا همگی این داروها خواب آور هستند.
وی گفت: عوارض خواب آوری برخی داروها تنها مشکل مصرف آن ها قبل رانندگی نیست و بطور کلی رانندگان باید پس از مصرف داروهایی که موجب تاری دید، سرگیجه، حالت تهوع، کُندی و یا ناهماهنگی حرکات و تحریک پذیری می شود، از رانندگی بویژه در مسافت های طولانی پرهیز کنند.
وی یادآور شد: رانندگان پیش از رانندگی های طولانی باید استراحت کافی، بمیزان دست کم هفت ساعت خواب را داشته باشند و دست کم ۱۲ ساعت پیش از رانندگی از مصرف داروهای خواب‌آور و الکل پرهیز کنند.
رحیمی گفت: توصیه می شود رانندگان از رانندگی بین ساعات ۲ تا پنج بامداد، اجتناب کنند، زیرا پژوهش های علمی نشان می دهد در بیشتر افراد عملکرد مغز در این ساعات رو به افول گذاشته و خطر تصادف افزایش می یابد.
رعایت نکات بهداشتی و تغذیه ای برای کاهش خواب آلودگی
یک پزشک عمومی نیز در این پیوند به ایرنا گفت: خواب‌آلودگی تأثیری مشابه مصرف الکل بر عملکرد راننده دارد و باید خواب آلودگی را یک خطر جدی در بروز تصادفات در نظر گرفت.
امیرعلی مهوری حبیب‌آبادی ادامه داد: عادات غذایی در رانندگی ایمن مهم است و رانندگان در سفرهای طولانی از پرخوری به ویژه مصرف غذاهای چرب و تخمیری مانند دوغ، خودداری کنند زیرا مصرف این گونه غذاها احتمال خواب‌آلودگی را افزایش می‌دهد.
وی تصریح کرد: گوش دادن به موسیقی، نوشیدن قهوه و چای، تهویه مناسب خودرو و مصرف آب در طول رانندگی به کاهش خواب آلودگی کمک می کند اما بهترین اقدام در صورت احساس خواب‌آلودگی، توقف فوری و استراحت است.
وی خاطرنشان کرد: داروهای سرماخوردگی، بیشتر خواب آور هستند و برای جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی و مصرف دارو، رانندگان باید نسب به رعایت نکات بهداشتی در طول سفر توجه بیشتری داشته باشند.
وی اظهار داشت: به مسافران نورزوی توصیه می شود کلاه، چتر، عینک، صابون و به طور کلی وسایل کمک توانبخشی متناسب را با خود همراه داشته باشند و دست های خود را به‌طور مرتب در طول سفر بشویند زیر شست شوی دست‌ها از سرماخوردگی و ابتلا به بیماری‌های مختلف چون اسهال و استفراغ جلوگیری می‌کند و مانع مصرف دارو و اختلال در رانندگی آن ها می شود.
محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت و درمان در شبکه اجتماعی خود نوشت: « پیشنهاد پویش «نه به تصادف» را با هدف حفظ سلامتی هموطنان عزیزمان، تقدیم هیات‌دولت کردم که با استقبال رئیس‌جمهور محترم، وزرا و همکاران ارجمند دولت همراه شد. امیدوارم با همراهی همه مسئولان و هم‌میهنان عزیز، امسال سفرهای نوروزی امن‌تر و با نشاطی را تجربه کنیم.»
در ادامه مسعود پزشکیان رئیس جمهور در پنجاه و ششمین جلسه هیات دولت درباره پویش «نه به تصادف» که گزارش آن از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه شد، بر ضرورت اتخاذ مجموعه‌ای از تدابیر و اجرای اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تصادفات جاده‌ای، با توجه به نزدیکی تعطیلات نوروز تأکید کرد.
پزشکیان بر ایجاد سیستم تشویق و تنبیه مناسب در زمینه رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی تأکید و خاطرنشان کرد: لازم است پویشی برای تشویق رانندگانی که درست رانندگی می‌کنند ایجاد شود و در مقابل جرائم برای رانندگانی که اقدامات پرخطری مانند تردد با سرعت غیرمجاز دارند، تشدید شود.
