جامعه‌شناس، پژوهشگر اجتماعی و مدیر مرکز پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی شهرداری اصفهان گفت: حذف کنکور به جراحی نظام آموزشی و مهارت محور شدن آن و در نهایت کاهش آسیب‌های اجتماعی، کمک شایانی می کند.
امان‌الله باطنی روز دوشنبه کنکور و سازوکارهای مرتبط با آن را عامل بازتولید خشونت در نهاد مدرسه دانست و افزود: اگر بخواهیم خشونت را از منظر جامعه‌شناسی کارکردگرا در نهاد مدرسه بررسی کنیم به ردپای نظام آموزش کنکور محور می‌رسیم که در آن با نبود مهارت‌های ارتباطی موثر، گفت وگو و مدیریت احساسات مواجهیم.
وی تصریح کرد: نظام آموزشی ایران بجای آنکه رهنمودی و بر اساس کشف نقاط تفاوت دانش‌آموزان و شکوفاسازی استعدادهای آنها باشد بشدت دستوری و بدنبال همانندسازی دانش‌آموزان و کشف نقاط اشتراک آنها زیر سایه کنکور است.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: به تعبیر مسوولان، گردش مالی مؤسسات کنکور گاهی تا ۱۵ هزار میلیارد تومان گزارش می شود و این رقم بطور غیررسمی تا ۴۰ هزار میلیارد تومان نیز برآورد شده است.
مدیر مرکز پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: در ایران نه‌تنها با پدیده‌ای به نام «اقتصاد کنکور» مواجهیم بلکه کنکور حتی سبک زندگی پیرامون خود را نیز تولید می‌کند یعنی نحوه زندگی دانش آموزان و خانواده‌های آنها در سال های مدرسه «کنکور محور» شده است و بسیاری از دانش آموزان بخشی از زندگی خود را در کلاس های این رقابت علمی سپری می کنند.
باطنی ادامه داد: این رخدادها ضریب نفوذ کنکور و آسیب‌های آن را نشان می دهد، در حالی که نباید زندگی دانش‌آموزان در خدمت این امر باشد، بلکه کنکور در خدمت زندگی آنها و موفقیتشان است.
وی افزود: بنابراین اگر می‌خواهیم از آسیب‌های اجتماعی پیشگیری کنیم باید جامعه توانمند داشته باشیم و این چشم انداز نیاز به نظام آموزشی توانساز، توان‌افزا و جامع نگر دارد که برای همه جنبه های زندگی دانش‌آموزان برنامه ریزی کند.
باطنی با بیان اینکه تقویت نهاد مدرسه باید بطور ویژه و مساله‌محور در دستور کار قرار بگیرد، افزود: حذف کنکور، حرکت به سمت مهارت محور شدن نظام آموزشی و افزایش سهم آموزش های کار و دانش و فنی و حرفه‌ای ضروریست.
وی با بیان اینکه نظام آموزشی ایران به جای آموختن مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان بر مهارت تست زنی آنها تمرکز یافته است، افزود: همه سال‌های مفید یادگیری و دوران طلایی جامعه پذیری در نظام آموزشی به کنکور و چگونگی موفقیت در آن می‌گذرد که این مساله، ضعف دانش‌آموزان در مهارت‌های زندگی را بدنبال دارد.
باطنی افزود: این در حالیست که نظام آموزشی باید توانایی‌هایی همچون قدرت تصمیم گیری، حل مساله، تفکر خالق، تفکر نقاد، رابطه مؤثر، برقراری روابط بین فردی سازگارانه، آگاهی از خود، همدلی با دیگران، مقابله با هیجان‌ها و استرس‌ها را به دانش آموزان بیاموزد.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: اکنون بیشتر دانش‌آموزان وقت خود را به فراگیری توانایی تست‌زنی می‌گذرانند و همین مساله ضعف مهارت‌های زندگی را در سال‌های پس از مدرسه بدنبال دارد.
وی اضافه کرد: این موضوع در بلندمدت بصورت آمار بالای طلاق یا آسیب‌های اجتماعی دیگر خود را نشان می دهد که به جای پیشگیری از آنها به اجبار وارد مرحله مدیریت بحران می شویم.
باطنی تاکید کرد: توجه به آسیب های اجتماعی و پیش بینی‌های لازم برای مقابله با آنها در نظام تربیتی و نظام آموزشی مغفول مانده و رفع این چالش مستلزم مهارت محور شدن نظام آموزشی به جای کنکور است.
به گفته وی، علاوه بر مهارت‌های زندگی جای مهارت‌های شغلی نیز در نظام آموزشی کشور خالیست، بطوریکه در حال حاضر ۷۳ درصد از نیروی کار ایران از نبود یا ضعف مهارت رنج می برد.
نخستین امتحان سراسری دانشگاه‌ها در سال ۱۳۴۲ برگزار شد و پس از چند سال وقفه همزمان با راه‌اندازی مرکز آزمون شناسی در سال ۱۳۴۷ بار دیگر برگزاری کنکور سراسری در دستور کار قرار گرفت و از آن زمان تا به امروز همچنان برگزار می‌شود.
نام‌نویسی در نوبت نخست آزمون سراسری ۱۴۰۴ برای پذیرش در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی از یکشنبه ۲۵ آذر آغاز شده است و تا اول دی ادامه دارد.
