آسیب‌های اجتماعی به عنوان پدیده‌ای که در دهه اخیر بنا به شرایط روز در حال تنوع و گسترش است نیازمند تمهیدات ویژه‌ای است که در این میان اوژانس اجتماعی با سطح بالای خدمات خود توانسته به عنوان مامنی برای آسیب دیدگان و مرکزی برای رسیدگی موثر به افراد در معرض آسیب باشد.
اورژانس اجتماعی اصفهان در عین حالی که دارای مرکز مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی، پایگاه خدمات اجتماعی، خط تلفن اورژانس اجتماعی(۱۲۳) و خدمات سیار است، بخش‌هایی را نیز برای نگهداری موقت کودکان دختر، پسر و زنان آسیب دیده و یا در معرض آسیب فراهم آورده است.
بواسطه برنامه بازدیدی که اداره‌کل بهزیستی اصفهان از مرکز اورژانس اجتماعی ترتیب داده بود با بخش‌های مختلف این مرکز که باید عنوان آن را «مامن آسیب دیدگان اجتماعی» نام می‌نهادند آشنا شدم.
یکی از فعالیت‌های مهم این مرکز خط تلفن اورژانس اجتماعی «۱۲۳» و همچنین خط مشاوره «۱۴۸۰» بود که تماس گیرندگان با این خط بنا به گفته کارشناسان این مرکز، بطور عمده افرادی هستند که یا به پایان خط رسیده‌اند و قصد اقدام به خودکشی دارند و یا اینکه در معرض آسیب شدید جسمی و روحی قرار گرفته‌اند.
سال گذشته در مجموع ۴۵ هزار تماس با خط مشاوره اورژانس اجتماعی بهزیستی برقرار شده بود که عمده تماس گیرندگان بانوان بودند.
نیروهای این مرکز پس از برقراری تماس این افراد به چند شیوه عمل می‌کنند ابتدا اگر موضوع تماس اقدام به خودکشی باشد به شیوه‌ها و روش های روانشناسی فرد را از این اقدام منصرف و در نهایت او را برای دریافت خدمات تکمیلی درمان روحی و روانی به روانشناسان مربوطه معرفی می‌کنند.
درباره موضوعات کودک آزاری و یا همسر آزاری نیز بلافاصله همراه با تیمی متشکل از مددکار و روانشناس به محل اعزام می‌شوند، در وهله نخست به نجات جان فرد آسیب دیده و سپس به حمایت‌های قضایی و درمانی از او می‌پردازند.
پناهگاهی برای کودکان و زنان آسیب دیده
مرکز اورژانس اجتماعی اصفهان در درون ساختمانی که نیروهایی فعال و ایثارگر بصورت شبانه روزی در قالب تیم‌های ثابت و سیار به ارائه خدمات به آسیب دیدگان می پردازند بخش هایی را بصورت مجزا برای نگهداری موقت کودکان دختر، پسر و زنان آسیب دیده و یا در معرض آسیب اختصاص داده است.
فضایی گرم، امن و با امکانات مختصر ولی در عین حال پاسخگو برای کودکانی که هنوز طعم کودکی واقعی را نچشیده‌اند و با دیدن هر تازه واردی می‌خواهند از آرزوهایی که شاید برای آن‌ها با وجود مشکلات فعلی جامعه دست نیافتنی باشد بگویند.
در میان کودکان پسری که در مرکز نگهداری موقت اورژانس اجتماعی بهزیستی نگهداری می‌شدند کودکی ۱۲ ساله بود که بنا به گفته کارشناس مسوول مرکز، پدر و مادرش در زندان به سر می بردند و او به علت نداشتن خانواده در شرق اصفهان در بیغوله‌ها زندگی می‌کرد.
این کودک پس از تماس افراد عبوری از آن منطقه با خط ۱۲۳ اورژانس اجتماعی به این مرکز آمده بود و در کنار دیگر کودکان همسن و سال خودش که هر کدام با سرنوشتی متفاوت و البته تلخ به این مرکز آمده بودند روزگار را موقتا به خوشی سر می کرد.
در بخش نگهداری کودکان دختر، اضطراب و نگرانی از اینکه مبادا از سوی افرادی که با عنوان خبرنگار وارد این مرکز شده اند نشانی از آن‌ها به بیرون درز پیدا کند دیده می‌شد.
آن‌ها مُدام صورت خود را در ماسک و شال و روسری پنهان می‌کردند ولی وقتی خیالشان از بابت اعتماد راحت شد لب به صحبت گشودند و از سرنوشت شوم خود، از کانون نداشته خانواده تا آزار و اذیت جسمی توسط خانواده خود گفتند.
زنان آسیب دیده‌ای هم که در گوشه دیگری از مرکز اورژانس اجتماعی اصفهان نگهداری موقت می‌شدند، اکثرشان از ضرب و شتم همسرانشان رها شده و به این مرکز پناه آورده بودند.
در مجموع بوی امنیت در مرکز اورژانس اجتماعی اصفهان به مشام می‌رسید و این افراد در مدت ۲۰ روزی که در این مرکز بصورت موقت نگهداری می‌شوند تلاش‌ها و اقدامات لازم برای بازگشت آن‌ها به کانون خانواده و در صورت صلاحدید کارشناسان و یا دستگاه قضایی صورت می‌گیرد.
خدمات ویژه اورژانس اجتماعی در لابلای ۱۷۰ خدمت بهزیستی
مدیرکل بهزیستی اصفهان با اشاره به تنوع خدمات ارائه شده در بهزیستی در قالب ۱۷۰ نوع گفت: در این میان خدمات اورژانس اجتماعی بسیار ویژه و حیاتی است.
ناصر چاووشی افزود: خدمات اورژانس اجتماعی به گروه های هدف و درخصوص آسیب‌هایی از جمله کودک آزاری، همسرآزاری، فراز از منزل، اقدام به خودکشی و دیگر موارد ارائه می‌شود.
وی اظهار داشت: در زمان حاضر ۴۰ مرکز نگهداری کودکان دختر و پسر با عنوان فرزندان بهزیستی که شامل ۵۰۰ نفر هستند در استان و زیر نظر بهزیستی دایر است.
به گفته مدیرکل بهزیستی اصفهان، برای نگهداری و حفاظت از زنان آسیب دیده و یا در معرض آسیب نیز یک خانه امن در اصفهان وجود دارد که این افراد یا بصورت خود معرف و یا با معرفی از طریق مراجع قضایی، انتظامی، سازمان‌ها و نهادهای ذیربط به مرکز مراجعه کرده و از خدمات این مرکز که به صورت رایگان و شبانه روزی و به صورت سرپایی و نگهداری موقت ارائه می‌شود، بهره‌مند می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: نحوه ارائه خدمات در این مراکز به این صورت است که در این مرکز پس از پذیرش و ارزیابی‌های تخصصی اجتماعی، روانشناختی، بهداشتی و درمانی و حقوقی، تیم تشخیص مرکز با توجه به ارزیابی‌های صورت گرفته و متناسب با نوع مشکل مراجعه کننده، تصمیم‌گیری کرده و سپس نسبت به ارائه خدمات تخصصی به افراد اقدام می کند.
چاووشی یادآور شد: در زمان حاضر در ۲۰ شهر استان اصفهان مراکز اورژانس اجتماعی با حضور تیم‌های تخصصی روانشناسی و مددکاری فعالیت می‌کنند و ماهانه بین ۳۰ تا ۸۰ نفر به مراکز اورژانس اجتماعی معرفی می‌شوند و زیر پوشش حمایت‌های تخصصی قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به تلاش شبانه روزی نیروهای این اورژانس در بخش پاسخگویی به تماس‌های اورژانسی گفت: با توجه به اهمیت خدمات اورژانس اجتماعی در کاهش آسیب‌ها و پیشگیری از جرایم، ضروری است که اعتبارات ملی برای رفع کمبودها، نیازها و به ویژه وضعیت حقوقی نیروهای مددکار و مشاور این مرکز تخصیص یابد.
در زمان حاضر بالغ بر ۱۳۲ هزار معلول، ۱۰ هزار زن سرپرست خانوار و یکهزار و ۲۰۰ کودک بد سرپرست یا بدون سرپرست موثر در ۴۰ خانه کودک و نوجوان زیر پوشش خدمات مستمر و غیر مستمر بهزیستی استان هستند که بر این اساس اصفهان از نظر آمار و تنوع معلولان در کشور از رتبه پنجم برخوردار است.
