در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» برای نخستین بار گرید جدید، استراتژیک و بسیار پرکاربرد ۴۲CrMo4 با موفقیت در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه تولید و کشورمان از واردات این محصول نیز بی‌نیاز شد.
غلامرضا سلیمی، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، ضمن تأیید این خبر اظهار کرد: این گرید یکی از پرکاربردترین گریدهای مورداستفاده در صنایع قطعه‌سازی و صنایع ماشین‌سازی است و به نام تجاری Mo40 شناخته می‌شود.
وی افزود: این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد، به‌واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد می‌شود در قطعات مخصوص انتقال قدرت، ساخت قالب‌های صنعتی، فنرهای تخت، ابزارآلات صنعتی و کشاورزی، سیلندرها و چرخ‌دنده‌ها کاربرد دارد. علاوه بر این خاصیت سخت‌کاری سطحی و مقاومت به سایش بالا، استفاده از این گریدها در صفحات سایشی و چرخ زنجیرها را ممکن می‌سازد.
به گفته سلیمی، یکی از استراتژی‌های پنج‌گانه فولاد مبارکه طی حدود سه سال اخیر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید با تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزش‌افزوده بالاتر بوده است و در این مسیر با تولید بسیاری از محصولات که عمدتاً وارداتی بوده‌اند به توفیقات ارزشمندی دست یافته‌ایم.
وی اضافه کرد: نکته حائز اهمیت در این فرایند این است که فولاد مبارکه با انتقال تجارب خود به سایر تولیدکنندگان داخلی، زمینه را برای حرکت آن‌ها به سمت تولید محصولات تجاری فراهم نموده و خود نیز با تمرکز حداکثری برای تولید محصولاتی که ارزش‌افزوده بیشتری برای شرکت و کشور فراهم می‌نماید، سرمایه‌گذاری، مطالعات و اقدامات گسترده‌ای انجام داده است.
سلیمی بر این باور است که تحقق این استراتژی گامی دیگری در مسیر ارتقای جایگاه فولاد مبارکه بوده است. اگرچه پیش‌تر این محصول در جهان تولید شده اما به‌دلیل تحریم‌ها امکان واردات آن‌ها فراهم نبوده است و با این دستاورد کشور ما نیز به جرگه تولیدکنندگان این قبیل محصولات خاص پیوسته است و از واردات آن‌ها بی‌نیاز و طبیعتاً از خروج ارز از کشور جلوگیری خواهد شد.
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: امروز با چنین رویکردی محصول جدید ۴۲CrMo4 که در صنعت بسیار پرکاربرد است، در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا تولید شده که شایسته است از زحمات همکاران در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه تشکر و قدردانی نماییم.
توسعه محصولات جدید در فولاد مبارکه
مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه در این ارتباط اظهار کرد: در راستای هدف استراتژیک توسعه محصولات جدید در فولاد مبارکه گرید عملیات حرارتی پذیر ۴۲CrMo4 طراحی و تولید شد. گرید فوق مصارف گسترده‌ای در صنایع به‌ویژه قطعه‌سازی و ماشین‌آلات دارد. در این فرایند، پس از طراحی آنالیز مناسب شیمیایی و تعیین پارامترهای دمایی نورد گرم در واحد متالوژی و روش‌های تولید در فولادسازی، ذوب‌ریزی و ریخته‌گری این گرید انجام و پس از کنترل‌های لازم در مرحله تولید و کنترل کیفی تختال‌ها به نورد گرم ارسال شد و با در نظر گرفتن شرایط خاص نورد برای چنین محصولاتی، عملیات نورد گرم نیز با موفقیت انجام شد و پس از آن کیفیت محصول مورد بررسی قرار گرفت.
علیرضا مولوی زاده افزود: این فولادها از گروهای عملیاتی حرارتی‌پذیر و مقاوم به سایش بوده و در صنایع خودرویی و کشاورزی کاربرد دارند. با توجه به نیاز مشتریان امکان آنیل این محصول نورد گرمی نیز وجود دارد تا مراحل تولید در کارخانه مشتری راحت‌تر انجام شود.
مدیر عملیات مجتمع فولاد سبا تاکید کرد:، همکاران پرتلاش مجتمع فولاد سبا با تدبیر مثال‌زدنی موفق به تولید کلاف گرم گرید ۴۲CrMo4 شدند. این کلاف فولادی برای اولین بار در ضخامت‌های ۶، ۸، ۱۰ و ۱۲ میلی‌متر تولید شد. این گرید ازجمله فولادهای آلیاژی عملیات حرارتی محسوب می‌شود و از خواص بارز آن می‌توان به استحکام پیچشی و استحکام خستگی بالای آن اشاره کرد که موارد استفاده بسیاری در صنایعی مانند قطعه‌سازی و ماشین‌سازی دارد.
توسعه سبد محصولات با حمایت مدیریت ارشد سازمان
بهمن خلیلی ادامه داد: در سال‌های اخیر توسعه سبد محصولات با حمایت مدیریت ارشد سازمان در دستور کار قرار گرفته و هم‌زمان با رشد کمی و کیفی سبد محصولات مجتمع فولاد سبا هم افزوده شده است. امیدواریم با تجاری‌سازی و تولید محصولات استراتژیک، ویژه و با ارزش‌افزوده بالا بتوانیم رضایت مشتریان را جلب کنیم و کشور را از واردات این‌گونه محصولات بی‌نیاز نماییم.
رئیس برنامه‌ریزی و متالورژی مجتمع فولاد سبا نیز در این ارتباط گفت: با توجه به دانش و مهارت کارکنان مجتمع فولاد سبا و همچنین احاطه آن‌ها بر تکنولوژی خطوط CSP به‌عنوان یکی از جدیدترین تکنولوژی‌های فولادسازی روز دنیا، استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید گریدهایی بود که در کشور تولید نشده بود و یا تولید آن‌ها با چالش‌های جدی همراه بود که ازجمله آن‌ها می‌توان به گریدهای فولادهای زنگ نزن، الکتریکی، دوفازی، کورتن و … اشاره کرد.
آرش حاجی پور بیان کرد: در سال ۱۴۰۳ استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید بالاتر از ۸۰ درصد گریدهای در حال تولید در برترین کارخانه‌های مشابه خارجی قرار گرفت. عمده این گریدها شامل گریدهای عملیات حرارتی‌پذیر، فولادهای فنر، فولادهای مقاوم به سایش، فولادهای زنگ‌نزن مارتنزیتی و… است؛ بنابراین نقشه راهی در این زمینه تدوین شد که تولید این گرید نیز در همین راستا تولید شد.
وی بیان کرد: کلاف گرم فولاد ۴۲CrMo4 اولین بار است که در مجتمع فولاد سبا تولید می‌شود. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد از مصرف این گرید در ضخامت‌های بیش از ۸ میلی‌متر است و تا کنون این ابعاد در کشور تولید نشده بود، برنامه‌ریزی بر تولید این ضخامت‌ها انجام شد و ضخامت‌های ۱۰،۸ و ۱۲ میلی‌متر گرید ۴۲CrMo4 برای اولین بار در کشور تولید شد.
نیاز به کلاف ۴۲CrMo4 در ساخت مخازن و قطعات خودرو
مهدی، ناظم‌الرعایا رئیس نورد گرم سبا نیز در این ارتباط بیان کرد: با توجه به اینکه یکی از اهداف اصلی مجتمع فولاد سبا افزایش سبد محصولات و در پی آن افزایش رضایت مشتریان است، یکی از گریدهای موردنیاز بازار ۴۲CrMo۴ در برنامه تولید قرار گرفت که در ساخت مخازن و قطعات خودرو استفاده می‌شود. نظر به اینکه استحکام گرم این گرید بالای ۲۰ درصد از گریدهای نرمال بیشتر است، توزیع بار در قفسه‌های نورد جهت جلوگیری از پیچیدگی و توقف نورد بسیار حائز اهمیت است.
وی گفت: با توجه به شرایط متالورژیکی و گریدهای نزدیک، پیش‌بینی‌های لازم و جداول و نیروهای نوردی با هماهنگی کارشناسان مربوطه قبل از نورد به‌صورت کامل آماده‌سازی شد؛ ولی در زمان نورد، پیش‌بینی نیروهای نوردی کمتر از مقدار واقعی بود که به‌صورت آنلاین تغییرات اصلاحی اعمال شد و در ادامه به شرایط مطلوب و استاندارد رسیدیم.
حامد صفاری، کارشناس متالورژی و روش‌های تولید مجتمع فولاد سبا نیز گفت: یکی از پرکاربردترین گریدهای مورداستفاده قطعه‌سازان گرید ۴۲CrMo4 مطابق با استاندارد DIN17200 است. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد به‌واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که می‌تواند با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد کند، کاربردهای وسیعی پیدا کرده است. علاوه بر موارد ذکرشده، خاصیت سخت‌کاری سطحی و مقاومت به سایش بالا، استفاده از این گرید را در صفحات سایشی و چرخ زنجیرها ممکن ساخته است.
علیرضا عطاری، تکنسین حمل مواد نیز تاکید کرد: نکته حائز اهمیت در چنین گریدهایی این است که شارژ فروآلیاژهایی مانند فروکروم و مولیبدن در ذوب بسیار حساس بوده و با وزن مشخص و دقیق و مرحله‌به‌مرحله و بعضاً در وزن‌های کم و به‌صورت دستی انجام می‌شود در همین راستا واحد حمل مواد که وظیفه ذخیره‌سازی و ارسال مواد اولیه به فولادسازی و همچنین سرویس و نگهداری تجهیزات نوار نقاله‌ها را ایفا می‌کند در چنین گریدهایی بنا بر نیاز فولادسازی، فروآلیاژهای خاص را با وزن‌های مشخص بسته‌بندی و ارسال می‌کند.
