یک نویسنده ژانر ناداستان گفت: اتفاقات متعددی پیرامون ما رخ می‌دهد که شاید بی‌اعتنا از کنارشان عبور کنیم، اما شاید نگاهی یا تجربه‌ای را ببینیم و بخوانیم و در ما احساس شکر و سپاس به وجود آورد که برای خودمان اتفاق نیفتاده است.
مجموعه ناداستان «بودن پیرامون هویت» به همت نشر نوزاد و به نویسندگی حسین قلع‌ریز، بهمن عباس‌زاده، سیاوش قربانی‌پور و احسان سلیمان‌پور به‌تازگی منتشر شده است.
حسین قلع‌ریز، متولد ۱۵ دی ۱۳۵۷ شمسی، در این خصوص و در گفت‌وگو با ایسنا ابتدا به تعریف «ناداستان» پرداخت و گفت: ناداستان یا «Nonfiction» برخلاف داستان که طبق تخیلات و تصورات نویسنده شکل می‌گیرد، بر اساس اتفاقات، حوادث یا رویدادهای واقعی است که نویسنده با استفاده از ادبیات و خمرمایه داستان آن را می‌نویسد.
او که از ۲۰ سالگی نوشتن را آغاز کرده، در تعریف خود از ناداستان افزود: ناداستان شکل‌های مختلفی هم دارد که خاطره‌نویسی، زندگی‌نامه‌نویسی، خودزندگی‌نامه‌نویسی و سفرنامه‌ها از آن جمله‌اند. حتی گفت‌وگویی که مصاحبه‌شونده از زندگی خود بگوید، در همین دسته‌بندی ناداستان می‌آید. می‌توان آن را نوعی آزادنویسی هم نامید که همواره بوده، چنان‌که ما سفرنامه‌هایی چون اثر «ناصرخسرو» یا زندگی‌نامه‌های متعددی را در تاریخمان داریم. امروزه نیز ناداستان بسیار موردتوجه و افراد ممکن است با بهره‌مندی از همان بنیانی که گفته شد اتفاقات زندگی خود یا دیگری را به قلم آورند و ناداستان خلق کنند.
این روزنامه‌نگار اصفهان که چند جایزه ملی خبر و یادداشت‌نویسی نیز در کارنامه خود دارد، برای ناداستان مثال‌های دیگری نیز بیان کرد و افزود: «در کمال خونسردیِ» ترومن کاپوتی یکی از شاهکارهای ناداستان است که زندگی‌نامه ۴ نفر را می‌گوید که قتل مرتکب شده‌اند و مجازات هم می‌شوند. در ایران ما هم ناداستان خیلی خوب در حال ترویج است.
قلع‌ریز که بیش از ۲۲ سال است که در عرصه رسانه‌های ملی و استانی فعالیت می‌کند، درباره بخش‌ها و محتوای اثر این‌گونه توضیح داد: «بودن پیرامون هویت» دارای ۷ ناداستان از ۴ نویسنده است. ناداستان من در این مجموعه «فرزند ناشر» نام دارد. این ناداستان شرح حالی یکی از ناشران است که با هم در ارتباط بودیم و در چکیده‌ای آن را آورده‌ام. به بیانی دیگر، برشی از زندگی یک فرد است که در پیامد رویدادی زندگی او در کل متحول و مجبور به پذیرش وضعیتی سخت می‌شود.
نویسنده کتاب «بودن پیرامون هویت» و دبیر انجمن فرهنگی ـ ادبی «چکامه‌سرا» در خصوص این موضوع که کتاب چه سودی برای جامعه ما دارد و به کدام نیازمان پاسخ می‌دهد، گفت: بنا بر دیدگاهی مطالعه تجربه‌های زیست افراد، یا نگاه‌های مختلف، یا بهتر بگوییم تجربه زیسته‌ها و زیستنی‌های گوناگون می‌تواند ما را آگاه‌تر بکند. اتفاقات متعددی پیرامون ما رخ می‌دهد که شاید بی‌اعتنا از کنارشان عبور کنیم. اما شاید نگاهی یا تجربه‌ای را ببینیم و بخوانیم و در ما احساس شکر و سپاس به وجود آورد که برای خودمان اتفاق نیفتاده است.
او بحث اهمیت ناداستان را این‌گونه ادامه داد: ناداستان به دنبال روایت‌گری‌های یادشده است. این روایتگری‌ها که در کنارش نوعی دیگر به نام جستار هم داریم، ممکن است به ما تلنگر بزنند. در واقع احتمال دارد که ما در واقعیت به آدم‌های اطرافمان و اتفاقات زندگی‌شان توجه نکرده باشیم، اما از دل چنین نوشتاری فرصتی فراهم می‌آید که هوشیارانه و با دقت بیشتری نظر کنیم.
قلع‌ریز با اشاره به ناشر کتاب، یعنی نوزاد، یادآور شد: ناشر این مجموعه نوزاد با مدیریت خلیفه‌سلطانی است که چند ناداستان دیگر هم در نوبت انتشار دارد. این ناداستان‌ها سفارشی از سوی خود ناشر بود که در واقع نویسندگان حوزه ناداستان را برای این کار دعوت کرد. ژانر اصلی‌ام ناداستان است که در آن بیش از سایر ژانرها همذات‌پنداری به من دست می‌دهد. شاید در یک داستان تخیلی هم اتفاق بیفتاد. اما در ناداستان می‌شود گفت فرد بیشتر خودش را جای دیگران می‌گذراد یا راحت‌تر این اتفاق می‌افتد. البته به هنر نویسنده هم برمی‌گردد که بتواند یک تجریه زیسته را به خواننده منتقل کند.
این ناداستان‌نویس اصفهان در صحبت‌های پایانی خود بیان کرد: در ناداستان این‌گونه نیست که قوه خیال هرچیزی را که بخواهد ثبت کند. بلکه به زندگی راستین یا واقعیت و فضایی رئال نظر دارد. مخاطب حالتی همذات‌پنداری با نوشته رئالیستی پیدا می‌کند. ممکن است آنچه پایه و اساسش تخیل است، برای برخی جذابیت داشته باشد، اما اینکه چه اتفاقی روی زمین رخ می‌دهد و واقعی است، شاید برای ما جذاب‌تر باشد. البته نمی‌توان سلیقه‌های مختلف را از نظر دور داشت، ما مخاطبان مختلفی داریم که جذب آثار گوناگونی می‌شوند. البته در همان داستان نیز جنبه‌هایی از واقعیت وجود دارد که همان انعکاس شخصیت نویسنده و بازتاب ابعاد شخصیتی پیدا و پنهان خود او در کتابش است.
