عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان گفت: آثار منوچهر شیبانی را نباید یک سطح ساده رنگ شده پنداشت. برخی از رنگ‌ها در آب و برخی در حلال آلی و برخی در هر دو حل می‌شود.
حمید فرهمند،امروز(جمعه،۱۸ آبان) در آیین رونمایی و بررسی آثار منوچر شیبانی در کاشان اظهار کرد: مرمت دانشی است که با هدف جلوگیری از نابودی اثر به کار گرفته شده است. مرمت گاهی می‌تواند مخرب باشد و در سراسر دنیا شاهد آن بوده‌ایم که شاهکارهای هنری توسط مرمتگران خراب شده و آسیب دیده است.
وی تاکید کرد: مرمت، نوعی مداخله بین بد و بدتر است و خراب شدن آثار هنری به خاطر عدم درک درست از تفکر هنرمند و یا به علت ندانستن دلیل خلق اثر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، افزود: یک پیکر تراش ماهر نمی‌تواند یک مرمتگر ماهر هم باشد زیرا نبوغ و هنر خود را در مرمت اثر دخالت می‌دهد در حالی که مرمتکار باید کمترین دخالت را در اثر داشته باشد.
فرهمند تصریح کرد: برخی هنرمندان به دنبال خلق اثری فرا زمانی هستند که متعلق به همه دوره‌ها باشد و بنابراین مرمتگر باید بداند که اثر متعلق به گذشته است و مخاطب امروز را نیز در نظر بگیرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: مرمتگر باید بداند که مرمت به معنی نگاهداشت است و هنرمند نیز نگاهی به آینده دارد به گونه‌ای که نسل آینده اگر سلیقه ما را نپذیرفت و خوانش دیگری داشت ما در این خوانش دخالت نکرده باشیم.
وی در مورد فرآیند مرمت آثار منوچهر شیبانی گفت: اهداف از مرمت ارزیابی عمومی و کلی مجموعه از دید نگاهداشت و مرمتی است. دوم، جداسازی تابلوها نیازمند رسیدگی فوری است. سوم، مستند نگاری و چهارم نوع چیدمان است که می‌تواند به درک پیام توسط مخاطب کمک کند.
فرهمند با اشاره به محدودیت‌های مرمت اظهار کرد: فقدان امکانات و تجهیزات پیشرفته نگاه داشتی و مرمتی، عدم امکان نمونه برداری از تابلوها و انجام آزمایش‌های پیشرفته برای رنگ و ماده شناسی، عدم امکان پرتو نگاری تابلوها با هدف ساختارشناسی و مطالعات فردشناسی مهمترین محدودیت‌های کار بود.
نویسنده کتاب موزه های شهر اصفهان تصریح کرد: برخی آثار هنری به علت «تا زدن» اثر باعث آسیب و ریختگی شده و کادر اثر خراب می‌شود ضمن اینکه آثار باید طوری مرمت شود که نشانه گذشت زمان بر آن دیده شود.
وی افزود: بخشی از آثار منوچهر شیبانی، نیازمند اسید زدایی بود و در برخی آثار، کلاف غیراستاندارد و نشانه رد آن به علت تماس با پارچه روی تابلو افتاده بود و دچار سایش شده بود.
فرهمند تاکید کرد: آثار شیبانی هم از نظر سبک متنوع است و هم تکنیک‌های اجرای متفاوت دارد و برخی آثار با لایه‌های سنگین طراحی شده است که استفاده از برخی مواد طراحی باعث می‌شود که اثر با اندک نوسان حرارتی و رطوبتی دچار آسیب شود.
وی با اشاره به برخی مرمت نادرست برخی نقاشی‌های دیواری کاشان گفت: با آثار نقاشی ارزشمند، باید برخورد ارزشمند شود و هیئتی بر آن نظارت کند که صلاحیت داشته باشد یعنی بنیان‌های نظری هنر را بشناسد، مبانی مرمت را بداند ضمن اینکه فیزیک و شیمی مواد را نیز بداند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان افزود: منوچهر شیبانی، یک نقاش نوگرا بوده و دنبال تجربه‌های جدید بوده است و به همین ترتیب سبک و مواد آثار هم به طور متناوب تغییر کرده و متنوع شده است.
وی اظهار کرد: شیبانی با هر آنچه در اختیار داشته است هم از روغن و هم از رزین استفاده کرده است. برخی رنگ‌ها در آب و برخی در حلال آلی حل می‌شود. برخی آثار به خاطر وزن لایه‌ها نیز ممکن است به زمین بیفتد.
فرهمند با اشاره به مرمت قبلی برخی آثار تصریح کرد: برخی آثار مثل تابلوی ۵۰۸، ماسه‌هایی روی کار چسبانده شده است و در حالی که رزین زیر آن خیس بوده است، ماسه‌ها در طول زمان ریخته است یا «شُره‌های رزین» بخشی از تکنیک هنرمند است که مرمتگر پنداشته که رزین از تابلو ریخته است.
وی تاکید کرد: همه آثار شیبانی بکر و دست نخورده نیست. مداخله شتاب زده در برخی آثار هنری باعث آسیب می‌شود. همه تابلوهای شیبانی شبیه هم نیستند حتی تابلوهایی که در یک سبک طراحی شده‌اند و تنوع تجارب تجسمی با طیف گسترده‌ای از مواد مختلف و بافت‌های متنوعی را ایجاد کرده است.
این هنرمند مرمتگر تاکید کرد: آثاری که در برابر نوسان‌های حرارتی و رطوبتی آسیب پذیر هستند و وزن لایه‌های سنگین را تحمل می‌کنند باید شرایط محیطی مناسبی داشته باشند ضمن اینکه قاب‌ها نقش محافظتی اثر را دارند.
فرهمند افزود: نگهداری از آثار استاد شیبانی با توجه به تنوع تجارب فنی و تکنیکی تابلوهای مختلف نیازمند تنظیم دقیق، پیوسته و درست شرایط محیط نگهداری مشتمل بر کنترل میزان نور، رطوبت و نوسان‌های آنها در شرایط انبارش و نمایش است.
آیین گرامیداشت ۱۰۰ سالگی منوچهر شیبانی، نقاش، فیلمساز و شاعر کاشانی،همراه با نمایش هشت نقاشی این هنرمند در موزه و کتابخانه منوچهر شیبانی برگزار شد.
